2024: Ανοιχτά μέτωπα, ενώ “κλείνουν” 50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας

Όπως σωστά επισήμανε στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, «το 2024 συμπληρώνονται πενήντα χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας». Έτσι, ενώ η χώρα μόλις άφησε πίσω της μια χρονιά πολλών εκλογικών αναμετρήσεων, σημαντικά ερωτήματα αναφύονται για την ποιότητα της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Ιδίως, όταν παραμένουν σημαντικά ανοιχτά μέτωπα, που αφορούν κατά κύριο λόγο τον τρόπο διαχείρισης της κυβερνητικής εξουσίας.

Ας θυμηθούμε ορισμένα από αυτά:

Ανοιχτό παραμένει το ζήτημα της διερεύνησης του σκανδάλου των υποκλοπών. Ένα κορυφαίο ζήτημα που ξέσπασε το καλοκαίρι του 2022 με τον ίδιο τον πρωθυπουργό να παραδέχεται πως η ΕΥΠ, της οποίας είχε την εποπτεία, παρακολουθούσε τον Νίκο Ανδρουλάκη ως υποψήφιο πρόεδρο το ΠΑΣΟΚ. Στην συνέχεια οι έρευνες της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών ανέδειξαν ένα ευρύ φάσμα παρακολουθήσεων που περιλάμβανε από στελέχη των στρατιωτικών επιτελείων έως και κορυφαίους υπουργούς.

Έκτοτε, με ευθύνη της κυβέρνησης το κοινοβούλιο δεν έχει διαλευκάνει την υπόθεση, με την αντιπολίτευση να καταγγέλλει αποκλεισμούς μαρτύρων στην εξεταστική επιτροπή που δημιουργήθηκε για το θέμα και πλήρη απροθυμία συνεργασίας με την ΑΔΑΕ που έχει καταθέσει συγκεκριμένα στοιχεία. Αυτά, ενώ η υπόθεση «εμπλέκεται» και με την χρήση του λογισμικού Predator που επίσης δεν έχει διευκρινιστεί αν αξιοποιήθηκε από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών.

Όσον αφορά την δικαστική διερεύνηση, βρίσκεται σε εξέλιξη, δίχως όμως να έχει καταλήξει σε κάποιο απτό αποτέλεσμα. Αυτά, ενώ η χώρα έχει δεχθεί σφοδρή κριτική για τις υποκλοπές σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για την κυβέρνηση -όπως προκύπτει από την ρητορική των στελεχών της- το θέμα έχει… λήξει μετά το νικηφόρο για την ΝΔ αποτέλεσμα των εκλογών του Μαΐου και του Ιουνίου.

Κατά τη διάρκεια των εκλογικών αναμετρήσεων που είχαμε το 2023, η κυβέρνηση έδωσε απτά παραδείγματα αξιοποίησης του κρατικού μηχανισμού για εκλογικό όφελος και μάλιστα με κυνικό τρόπο. Ενδεικτική ήταν η παρέμβαση της Ντόρας Μπακογιάννη και η περίφημης φράσης της: «Αν δεν μας στηρίξετε, τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα» προς του κατοίκους της Ροδόπης στις εκλογές του Ιουνίου.

Αντίστοιχες πρακτικές καταγράφθηκαν και στις αυτοδιοικητικές εκλογές, με τον υπουργό Εργασίας, Άδωνι Γεωργιάδη, να συνδέει την ροή των κονδυλίων του ΕΣΠΑ σε περίπτωση που δεν εκλέγονταν ο εκλεκτός της ΝΔ στον Δήμο Χαλανδρίου, ενώ αντίστοιχη πρακτική ακολούθησε και ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Λευτέρης Αυγενάκης, όταν στις εκλογές για την Περιφέρεια της Θεσσαλίας συνέδεσε τις αποζημιώσεις και τα ευρύτερα μέτρα στήριξης στην περιοχή μετά τις πλημμύρες με την επανεκλογή του υποψηφίου της ΝΔ, Κ. Αγοραστού.

Αξίζει να σημειωθεί πως σε καμία από τις προαναφερόμενες περιπτώσεις η Νέα Δημοκρατία δεν ωφελήθηκε τελικά εκλογικά. Αυτά, ενώ σήμερα διαφαίνεται μια ενορχηστρωμένη επίθεση σε μεγάλους δήμους της χώρας όπου δεν έχει εκλεγεί ο υποψήφιος της ΝΔ (π.χ Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα).

Ένα σημαντικό ζήτημα για την ποιότητα της δημοκρατίας στην χώρα είναι και η ενίσχυση που διαφαίνεται στον χώρο της ακροδεξιάς. Αυτά ενώ η κυβέρνηση φαίνεται πως προσανατολίζεται να «κάνει κοινοβουλευτικό παιχνίδι» με τα κόμματα του χώρου. Ενδεικτική είναι η «τακτική συμμαχία» που διαφάνηκε μεταξύ Νέα Δημοκρατίας – Ελληνικής Λύσης (και πιθανότατα των Σπαρτιατών) προκειμένου να δημιουργηθούν οι συσχετισμοί στην Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής ώστε να αντικατασταθούν μέλη της ΑΔΑΕ που είχε λήξει η θητεία τους και να αλλάξουν έτσι οι ισορροπίες στην διοίκηση της ανεξάρτητης αρχής.

Μάλιστα, στη συνεδρίαση του εν λόγω οργάνου είχαμε και το φαινόμενο η κυβέρνηση να ανατρέψει τα …μαθηματικά. Αφού εκτίμησε πως οι 16 ψήφοι που συγκεντρώθηκαν από ΝΔ –Ελληνική Λύση συνιστούν τα 3/5 του 27μελούς οργάνου, ενώ μια απλή διαίρεση καταδεικνύει πως τα 3/5 απαιτούσαν 17 ψήφους.

Ζήτημα ανακύπτει και με τη λειτουργία των εξεταστικών επιτροπών της Βουλής. Ενώ ήδη έχει ξεκινήσει τη λειτουργία της η Εξεταστική για το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών. Θυμίζουμε πως στις επιτροπές αυτές υπάρχει πλειοψηφία ανάλογη με την κοινοβουλευτική δύναμη των κομμάτων. Έτσι η κυβέρνηση έχει ήδη επικριθεί για τους χειρισμούς της. Κυρίως όσον αφορά τον αποκλεισμό μαρτύρων. Ανάμεσα σε αυτούς περιλαμβάνονται οι συνδικαλιστές που είχε προειδοποιήσει την κυβέρνηση για την κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου και – σύμφωνα με τις καταγγελίες τους – αγνοήθηκαν.

Αυτά την ίδια στιγμή που τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ανάλογα την περίπτωση, καταγγέλλουν συνεχείς προσπάθειες της κυβέρνησης να περιορίσει τα δημοκρατικά δικαιώματα των πολιτών. Ενδεικτικά αναφέρουμε το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας που ψηφίστηκε στο τέλος του καλοκαιριού, το οποίο προβλέπει ποινικές κυρώσεις ενάντια στην συνδικαλιστική δράση στις περιπτώσεις απεργίας. Ή την πρόθεση της κυβέρνησης να ακυρώσει… πλαγίως την ισχύ του άρθρου 16 του Συντάγματος που απαγορεύει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων με νομοσχέδιο που αναμένεται να φέρει στο τέλος του μήνα.