Τα επόμενα βήματα στα Σκόπια

Μετά την επίτευξη πλειοψηφίας δύο τρίτων κατά την ψηφοφορία της Παρασκευής, η διαδικασία τροποποίησης του Συντάγματος περνά στα επόμενα στάδια.

Όπως αναφέρουν τα ΜΜΕ της γειτονικής χώρας, η κυβέρνηση αναλαμβάνει να προετοιμάσει σχέδια (drafts) συνταγματικών τροπολογιών, τα οποία θα υποβάλει στο Κοινοβούλιο εντός 15 ημερών. Αυτά θα συζητηθούν αρχικά στην Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων και στην Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή της Βουλής και εν συνεχεία στην Ολομέλεια του σώματος. Θα ακολουθήσει ψηφοφορία για κάθε σχέδιο τροπολογίας χωριστά, κατά την οποία απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία (61 βουλευτές στους 120).

Στη συνέχεια, τα εν λόγω σχέδια, εφόσον εγκριθούν από την Ολομέλεια, τίθενται σε δημόσια διαβούλευση. Ακολούθως η κυβέρνηση αναλαμβάνει να συντάξει τα τελικά κείμενα των τροπολογιών, τα οποία θα υποβάλλει προς συζήτηση στις αρμόδιες Επιτροπές και στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με ψηφοφορία για κάθε τροπολογία χωριστά, για την οποία απαιτείται ενισχυμένη πλειοψηφία δύο τρίτων (80 βουλευτές στους 120).

Η όλη διαδικασία υπολογίζεται να διαρκέσει μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου.

Παράλληλα, όπως μεταδίδουν τα ΜΜΕ, από χθες ξεκίνησαν σтο Κοινοβούλιο οι διαδικασίες για την συγκρότηση της «Επιτροπής Συμφιλίωσης», η οποία ήταν ένα από τα τέσσερα αιτήματα των 8 βουλευτών της αντιπολίτευσης που υπερψήφισαν την κυβερνητική πρόταση για τροποποίηση του Συντάγματος.

Δηλώσεις Ζάεφ

Ο Πρωθυπουργός της πΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, δήλωσε πεπεισμένος ότι η κυβέρνησή του θα ετοιμάσει τα σχέδια των συνταγματικών τροπολογιών σε διάστημα μικρότερο των 15 ημερών και εξέφρασε την ελπίδα ότι στην σύνταξή τους θα συνεισφέρει και η αντιπολίτευση, «ώστε στις επόμενες φάσεις να αυξηθεί η πλειοψηφία που στηρίζει τις συνταγματικές τροπολογίες». Εκτίμησε πως όταν διατυπωθούν τα κείμενα των συνταγματικών τροπολογιών όλοι θα διαπιστώσουν ότι σε αυτές δεν υπάρχει τίποτα επώδυνο, τίποτα σκληρό και τίποτα κρυφό.

Ερωτηθείς δε αν είναι αποδεκτοί οι τέσσερεις όροι που έθεσαν οι 8 βουλευτές της αντιπολίτευσης που υπερψήφισαν την πρόταση της κυβέρνησης για τροποποίηση του Συντάγματος, ο Ζάεφ ανέφερε ότι διάβασε πολύ προσεκτικά τα τέσσερα σημεία που περιλαμβάνονταν στο κείμενο που κατέθεσαν οι 8 βουλευτές. «Το πρώτο σημείο αφορά την “μακεδονική” ταυτότητα. Το δεύτερο σημείο αφορά τον τρόπο εφαρμογής και στο πλαίσιο της Συμφωνίας αυτό είναι εφικτό. Νομίζω ότι αυτό που θέλουν είναι να υπάρχει σαφής σύνδεση της εσωτερικής εφαρμογής (του νέου ονόματος) με την διαδικασία ένταξής μας στην ΕΕ. Όλες οι καθημερινές ανάγκες χρήσης στο εσωτερικό που δεν συνδέονται με διαπραγματευτικά κεφάλαια. Αυτό θα σημαίνει ότι με την πλήρη ένταξη στην ΕΕ θα έχουμε πλήρη εφαρμογή του ονόματος», είπε ο Πρωθυπουργός της πΓΔΜ.

Πρόσθεσε ότι το τρίτο σημείο αφορά την εγγύηση ότι εάν η Ελλάδα δεν κυρώσει την Συμφωνία ή αν η πΓΔΜ εμποδιστεί στην διαδικασία ένταξης στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, οι συνταγματικές αλλαγές δεν θα ισχύουν, ενώ το τέταρτο σημείο αφορά την προοπτική της συμφιλίωσης εντός της πΓΔΜ.

Ερωτηθείς αν τα αιτήματα αυτά θα ενσωματωθούν (στην κυβερνητική πρόταση για τροποποίηση του Συντάγματος) ο Ζάεφ είπε ότι το ζήτημα αυτό θα εξεταστεί από τους ειδικούς και εξέφρασε την εκτίμηση ότι θα ενσωματωθούν διότι, όπως είπε, «από αυτό που διάβασα δεν βλέπω να υπάρχει κάποιο εμπόδιο ή πρόβλημα».

Αντίδραση VMRO-DPMNE

Απαντώντας στις δηλώσεις του Πρωθυπουργού της πΓΔΜ, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE ανέφερε ότι «για ανθρώπους που δεν τρέφουν συναισθήματα για την “μακεδονική” ταυτότητα, παράδοση, ιστορία και πολιτισμό, η διαγραφή του ονόματος “Δημοκρατία της Μακεδονίας” δεν περιλαμβάνει τίποτα επώδυνο και σκληρό. Για την πλειοψηφία των “Μακεδόνων”, όμως, αυτό αποτελεί εθνική ντροπή και προδοσία».

Ακόμα, το VMRO-DPMNE κατηγόρησε τον Ζάεφ ότι ψεύδεται και ότι ξεπουλά τα εθνικά συμφέροντα για να καλύψει τα σκάνδαλα της κυβέρνησής του και της οικογένειάς του.

«Ο Ζόραν Ζάεφ ενταφίαυσε την δημοκρατία στην “Μακεδονία”. Δεν διαθέτει δημοκρατικές αξίες, πολύ λιγότερο ευρωπαϊκές. Αυτό το απέδειξε ξεκάθαρα όταν με διαφθορά, εκβιασμούς και απειλές εξασφάλισε πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο. Ο Ζάεφ είναι υπεύθυνος για την καταπάτηση του Συντάγματος, των νόμων, των δημοκρατικών διαδικασιών και αρχών, κυρίως όμως για την καταπάτηση της βούλησης των πολιτών. Δημιούργησε νέο διχασμό στην κοινωνία και ηλέκτρισε την συνολική κατάσταση στην χώρα και γι’ αυτό είναι αποκλειστικά υπεύθυνος ο Ζόραν Ζάεφ και το εγκληματικό καρτέλ της κυβέρνησης. Νομίζει ότι μπορεί με χρήματα, εκβιασμούς και απειλές να αγοράσει τα πάντα, αλλά δεν μπορεί να αγοράσει την βούληση των πολιτών. Η όλη διαδικασία γύρω από την επιζήμια Συμφωνία των Πρεσπών, που συνιστά συνθηκολόγηση, ήταν αδιαφανής και περιμένουμε ότι θα συνεχιστεί με τον ίδιο τρόπο. Αυτό οι πολίτες το έχουν ήδη δει ξεκάθαρα και θα το τιμωρήσουν αργά ή γρήγορα», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το VMRO-DPMNE.

Αντιπαράθεση μεταξύ SDSM και VMRO-DPMNE

Εν τω μεταξύ συνεχίστηκε σε υψηλούς τόνους η αντιπαράθεση ανάμεσα στο κυβερνών SDSM και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE με αφορμή την ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο.

Το SDSM με ανακοινώσεις του έκανε λόγο για ιστορική απόφαση, με την οποία η πΓΔΜ αποφεύγει την απομόνωση και ανοίγει τον δρόμο για την ένταξη στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. «Μέσα από μία δημοκρατική διαδικασία οι βουλευτές είπαν όχι στον διχασμό και οδήγησαν την χώρα στην εθνική ενότητα», σημειώνει το SDSM και κατηγορεί «τον Μίτσκοσκι, τον Γκρούεφσκι και την ηγεσία του VMRO-DPMNE ότι επιβεβαίωσαν πως αποτελούν αντιδυτικές και αντι“μακεδονικές” μαριονέτες που φέρνουν στην χώρα μόνο κακό, έγκλημα και φτώχεια».

Επίσης, το SDSM αναφέρει ότι η πρόταση της κυβέρνησης για τροποποίηση του Συντάγματος στηρίχτηκε από 80 βουλευτές που ενήργησαν κατά συνείδηση και σύμφωνα με την ελεύθερη βούλησή τους και καλεί την ηγεσία του VMRO-DPMNE να σταματήσει να ασκεί πιέσεις στους βουλευτές του κόμματος.

«Τα αρμόδια όργανα του κράτους έχουν την υποχρέωση να προστατεύσουν τους βουλευτές από όλες τις απειλές και τις πιέσεις που τους ασκεί ο Μίτσκοσκι και η αντιδυτική ηγεσία του VMRO-DPMNE», αναφέρει το SDSM.

Από την πλευρά του το VMRO-DPMNE, σε διαδοχικές ανακοινώσεις του, χαρακτηρίζει την ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο ως “πρωτοφανή ντροπή”, η οποία απέδειξε ότι «για τον Ζόραν Ζάεφ και το εγκληματικό καρτέλ της εξουσίας οι δημοκρατικές αξίες και η βούληση του λαού δεν σημαίνουν τίποτα». «Αυτή η κυβέρνηση είναι αρχέτυπο της διαφοράς, των απειλών και των εκβιασμών», σημειώνει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και κατηγορεί την κυβέρνηση για «ενταφιασμό των ευρωπαϊκών αξιών», για «βιασμό των θεσμών» και για «μετατροπή του Κοινοβουλίου σε συνηθισμένο παζάρι, όπου η αξιοπρέπεια και η ταυτότητα της χώρας τοποθετήθηκαν στους πάγκους σαν να πρόκειται για τομάτες και πιπεριές».

«Ο “μακεδονικός” λαός στην ιστορία του γνώριζε πάντα πως να τιμωρεί τέτοιους λιανέμπορους και τοκογλύφους που για μία χούφτα χρήματα ποδοπάτησαν την βούλησή του», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το VMRO-DPMNE.

Επίσης, το VMRO-DPMNE υποστηρίζει ότι η ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο επιβεβαίωσε αυτό που το κόμμα διαρκώς κατήγγειλε, ότι δηλαδή οι δικαστικές διώξεις για τα αιματηρά γεγονότα της 27ης Απριλίου 2017 στο Κοινοβούλιο δεν ήτα παρά σκηνοθετημένες πολιτικές διώξεις με σκοπό να υπάρξει στην συνέχεια άρση των κατηγοριών με αντάλλαγμα την υποστήριξη, από τους κατηγορούμενους βουλευτές, της αλλαγής του Συντάγματος.

Αντιδράσεις αλβανικών κομμάτων

Σε δήλωσή του ο ηγέτης του συγκυβερνώντος αλβανικού DUI, Αλί Αχμέτι, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς τους 80 βουλευτές που με την ψήφο τους άνοιξαν τον δρόμο για την τροποποίηση του Συντάγματος και κάλεσε «εκείνους τους βουλευτές που ήθελαν επίσης να ψηφίσουν υπέρ αλλά δεν βρήκαν το θάρρος, να το κάνουν στα επόμενα στάδια της διαδικασίας». Πρόσθεσε ότι οι βουλευτές έχουν εκλεγεί για να παίρνουν δύσκολες και σημαντικές αποφάσεις και όχι για να κάνουν κομματικούς υπολογισμούς με το βλέμμα στραμμένο στις επόμενες εκλογές. «Η πορεία μας προς το ΝΑΤΟ και την ΕΕ είναι μονόδρομος και δεν έχει επιστροφή», πρόσθεσε ο Αχμέτι και κάλεσε την αντιπολίτευση να συνταχθεί με την πρόοδο.

Από την πλευρά του ο ηγέτης της αντιπολιτευόμενης πτέρυγας Τετόβου του αλβανικού κινήματος BESA, Μπιλιάλ Κασάμι, υποστήριξε ότι η ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο, που άνοιξε τον δρόμο για την τροποποίηση του Συντάγματος, αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό βήμα, όχι μόνο για την ενσωμάτωση της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, «αλλά και για την δυνατότητα, μέσα από λογικά επιχειρήματα και συγκεκριμένες προτάσεις, να υπάρξει παρέμβαση για την διευκρίνηση και την ενίσχυση των δικαιωμάτων των Αλβανών στην “Μακεδονία”, με κατάργηση των προσβλητικών ποσοστώσεων».

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα “MKD”, δηλώσεις σε ανάλογο κλίμα έκανε και ο ηγέτης της αντιπολιτευόμενης «Συμμαχίας για τους Αλβανούς», Ζιγιαντίν Σέλα, αναφέροντας για παράδειγμα ότι στα νέα ταξιδιωτικά έγγραφα, που με βάση την Συμφωνία των Πρεσπών θα αναγράφουν ως υπηκοότητα “Macedonian / Citizen of the Republic of North Macedonia”, να αναγράφουν για τους αλβανικής καταγωγής πολίτες της πΓΔΜ “Albanian / Citizen of the Republic of North Macedonia”.

Τις προτάσεις αυτές να προστεθούν στην διαδικασία τροποποίησης του Συντάγματος η ρύθμιση θεμάτων που αφορούν την ενίσχυση των δικαιωμάτων της αλβανικής κοινότητας απέρριψε ο βουλευτής του DUI, Άρταν Γκρούμπι, ο οποίος σε συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό “TV 21” σημείωσε ότι αυτή την στιγμή η επίλυση του θέματος της ονομασίας και η υλοποίηση της Συμφωνίας των Πρεσπών αποτελούν απόλυτη προτεραιότητα για την πΓΔΜ και ότι δεν επιτρέπεται η προσπάθεια αυτή να τεθεί σε κίνδυνο από προτάσεις που ουσιαστικά στοχεύουν σε μικροπολιτικό κέρδος.

Για την κατάσταση στο εσωτερικό του VMRO-DPMNE

Μέρος των ΜΜΕ εκτιμά ότι το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στο Κοινοβούλιο θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στο εσωτερικό του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Σύμφωνα με τα ΜΜΕ, η ηγεσία του VMRO-DPMNE εκτιμά ότι οι βουλευτές της αντιπολίτευσης που στήριξαν την πρόταση της κυβέρνησης για τροποποίηση του Συντάγματος το έκαναν κυρίως πιεζόμενοι από προσωπικούς λόγους: οι Σάσο Βασίλεφσκι, Κρστο Μούκοσκι και Λιούμπεν Αρναούντοφ είναι κατηγορούμενοι για τα αιματηρά γεγονότα της 27ης Απριλίου 2017 στο Κοινοβούλιο της πΓΔΜ, η Ελιζαμπέτα Κάντσεσκα-Μίλεφσκα είναι κατηγορούμενη για υπόθεση που σχετίζεται με τις τηλεφωνικές υποκλοπές, ενώ η Βλάντανκα Αβίροβιτς και Ζέκιρ Ραμτσίλοβιτς έχουν πρόσωπα του στενού συγγενικού ή φιλικού περιβάλλοντός τους που κατηγορούνται επίσης για υποθέσεις που συνδέονται με τις τηλεφωνικές υποκλοπές. Σύμφωνα με τα ΜΜΕ, η ηγεσία του VMRO-DPMNE εκτιμά ότι οι βουλευτές αυτοί εκβιάστηκαν από την κυβέρνηση να στηρίξουν την τροποποίηση του Συντάγματος λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα αμνηστία για τις δικαστικές υποθέσεις που τους αφορούν, στο πλαίσιο της αποκαλούμενης «εθνικής συμφιλίωσης» που έχει εξαγγείλει ο Ζόραν Ζάεφ.

Μάλιστα, σύμφωνα με ορισμένα ΜΜΕ, ο Πρόεδρος του VMRO-DPMNE, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, φαίνεται πεπεισμένος ότι οι βουλευτές που διαφοροποιήθηκαν το έπραξαν υπό την παρότρυνση του πρώην ισχυρού άνδρα των κυβερνήσεων Γκρούεφσκι και πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της πΓΔΜ, Σάσο Μιγιάλκοφ, ο οποίος επίσης εμπλέκεται στις υποθέσεις των τηλεφωνικών υποκλοπών.

Ωστόσο, τα ΜΜΕ εκτιμούν ότι η διαγραφή των βουλευτών που ψήφισαν υπέρ της αλλαγής του Συντάγματος δεν θα είναι η μοναδική επίπτωση στο εσωτερικό του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, καθώς αρκετά στελέχη του VMRO-DPMNE έχουν αρχίσει να ασκούν κριτική στην ηγεσία του κόμματος και προσωπικά στον Μίτσκοσκι, θεωρώντας πως έχει προσωπική ευθύνη για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Μάλιστα, όπως αναφέρει η εφημερίδα “NEZAVISEN VESNIK”, το επόμενο διάστημα τα προβλήματα για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αναμένεται να πολλαπλασιαστούν, καθώς εκτιμάται πως και άλλοι βουλευτές θα διαχωρίσουν την στάση τους και θα στηρίξουν την τροποποίηση του Συντάγματος στα επόμενα στάδια της διαδικασίας.

Σύμφωνα με τα ΜΜΕ, ενδεικτικές των διαφωνιών που αναπτύσσονται εντός του VMRO-DPMNE θεωρούνται:

– Η χθεσινή γραπτή δήλωση του βουλευτή και προβεβλημένου στελέχους του κόμματος, Ίλια Ντίμοφσκι, ο οποίος επαναλαμβάνει την θέση του κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών και δηλώνει ότι δεν θα στηρίξει την αλλαγή του Συντάγματος, ωστόσο τονίζει ότι η σημερινή ηγεσία του VMRO-DPMNE οδηγεί το κόμμα στην απομόνωση, τόσο από τον διεθνή παράγοντα, όσο και από τους άλλους πολιτικούς παράγοντες εντός της χώρας.

– Οι δηλώσεις του μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής και εκπροσώπου της μεταρρυθμιστικής πτέρυγας του VMRO-DPMNE, Κονσταντίν Μπογκντάνοφ, ο οποίος υποστηρίζει ότι η διαγραφή των βουλευτών του κόμματος που ψήφισαν υπέρ της αλλαγής του Συντάγματος επιστρέφει το κόμμα σε ένα παρελθόν που χαρακτηριζόταν από πλήρη έλλειψη εσωκομματικής δημοκρατίας και ανοχής στην αντίθετη άποψη. «Αυτή η πρακτική χαρακτηρίζει τα ακροδεξιά εθνικιστικά κόμματα και όχι τα σύγχρονα λαϊκά κόμματα, όπως θέλει να είναι το VMRO-DPMNE», λέει ο Μπογκντάνοφ και εκφράζει την ανησυχία του για τον τρόπο που το VMRO-DPMNE αντιμετώπισε τους 8 βουλευτές «επειδή πολύ απλά θέλησαν να ψηφίσουν όπως τους υπαγορεύει η συνείδησή τους σε ένα υπερκομματικό ζήτημα ιστορικών διαστάσεων».

– Η ανακοίνωση της αποκαλούμενης Δημοκρατικής Φράξιας του VMRO-DPMNE, η οποία κατηγορεί την ηγεσία του κόμματος ότι δεν έκανε ότι μπορούσε για να αποτρέψει την διαφοροποίηση των 8 βουλευτών και για τον λόγο αυτό ζητά έκτακτο συνέδριο για εκλογή νέας ηγεσίας.

Διαψεύδουν τις πιέσεις από την κυβέρνηση

Μέρος των 8 βουλευτών της αντιπολίτευσης που ψήφισαν υπέρ της κυβερνητικής πρότασης για τροποποίηση του Συντάγματος (Σάσο Βασίλεφσκι, Εμίλια Αλεξαντρόβα, Νόλα Ισμαήλοφσκα Σταρόβα και Ζεκίρ Ραμτσίλοβις) μίλησαν το σαββατοκύριακο σε ΜΜΕ, όπου διέψευσαν κατηγορηματικά ότι η στάση τους ήταν αποτέλεσμα πιέσεων από την κυβέρνηση. Οι βουλευτές τόνισαν ότι η απόφασή τους να στηρίξουν την αλλαγή του Συντάγματος ήταν συνειδητή επιλογή προκειμένου η πΓΔΜ να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ. Ανέφεραν επίσης ότι βρίσκονται υπό 24ωρη αστυνομική προστασία λόγω απειλών που διατυπώνονται για την ασφάλειά τους.