ΔΕΝ ΚΟΥΜΠΩΝΕΙ ΤΟ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΣΟΥ ΠΑΝΤΕΛΟΝΙ; ΕΧΕΙΣ ΣΟΒΑΡΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ, ΤΟΤΕ

Ένα στα τρία παιδιά, ηλικίας από 6 έως 9 χρόνων που ζουν στην Ευρώπη, είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Ποιος έχει το αρνητικό ρεκόρ; Η Ισπανία. Ποιος ακολουθεί και εκτιμάται πως θα ‘πιάσει’ την κορυφή της λίστας έως το 2025; Η Ελλάδα.

Κέρδισα την προσοχή σου;

Αν όχι να σου μεταφέρω ότι η παιδική παχυσαρκία συνδέεται με σειρά σοβαρών συνεπειών στην υγεία και την κοινωνική ζωή “όπως και με υψηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου και αναπηρίας στην ενήλικη ζωή” σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Στην ίδια μελέτη αναφέρεται ότι περισσότεροι από τους μισούς Ευρωπαίους (59%) είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, με τα σχετικά προβλήματα να αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς στις περισσότερες χώρες/μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προς το παρόν επηρεάζονται το 60% των ανδρών και το 47% των γυναικών.

Από το 1957 έως το 2016 ο αριθμός των παχύσαρκων Ευρωπαίων αυξήθηκε κατά 138%.

Στοιχεία δείχνουν πως τα εξαιρετικά επεξεργασμένα και ανθυγιεινά τρόφιμα που κυκλοφορούν τα 30 με 40 τελευταία χρόνια και γίνονται όλο και πιο προσιτά, έχουν οδηγήσει σε αυτούς τους αριθμούς.

Θα σκέφτεσαι πως δεν έχουμε να φοβόμαστε κάτι, γιατί η μεσογειακή διατροφή (που κερδίζει κάθε χρόνο τον τίτλο της καλύτερης) μας ανήκει. Ισχύει. Στη θεωρία. Γιατί στην πράξη αποδεικνύονται άλλα.

Θα τα δούμε όλα, με τη σειρά.

Πώς προσδιορίζεται η παχυσαρκία

Η δεύτερη αιτία θανάτου στον δυτικό κόσμο, μετά το κάπνισμα (αυτό είναι η παχυσαρκία), χαρακτηρίζεται ως νόσος, λόγω των σοβαρών προβλημάτων υγείας με τα οποία συνδέεται.

• επιπλοκές που συνδέονται με την παχυσαρκία και με το βάρος (ειδικά ο διαβήτης τύπου 2, οι καρδιακές παθήσεις και οι καρκίνοι) οδηγούν στο θάνατο τουλάχιστον 2.8 εκατομμύρια ανθρώπους, κάθε χρόνο.
• περισσότεροι από 2.2 δισεκατομμύρια είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, με τις ανθυγιεινές διατροφές να συνδέονται με τουλάχιστον 8.000.000 θανάτους κάθε χρόνο.
• για αυτό και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει χαρακτηρίσει ως ‘παγκόσμια επιδημία’ το να είμαστε υπέρβαροι ή να υποφέρουμε από τις συνέπειες της παχυσαρκίας, που πλήττει ποσοστό μεγαλύτερο του 17% των παιδιών.
• διαδοχικές μελέτες του ΠΟΥ αναφέρουν πως 38.000.000 παιδιά, κάτω των 5 χρόνων είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις θα γίνουν 40.000.000 εντός της δεκαετίας.
• η παιδική παχυσαρκία μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην αυτοεκτίμηση και τις επιδόσεις στο σχολείο

Η παχυσαρκία λοιπόν, ορίζεται ως “η υπερβολική εναπόθεση λίπους στα λιποκύτταρα”. To σώμα μας χρειάζεται λίπος για να ‘λειτουργήσει’, Αλλά με ένα μέτρο. Το ‘υπερβολικό λίπος’ στα λιποκύτταρα είναι όταν το σωματικό βάρος υπερβαίνει το 20% του επιθυμητού.

Όπως ενημερώνει ο Οργανισμός, ο Δείκτης Μάζας Σώματος (το βάρος του σώματος διαιρούμενο με το τετράγωνο του ύψους) δείχνει την κατάσταση μας. Οι τιμές έως το 18.5 αντιστοιχούν σε λιποβαρείς, από το 18.5 έως το 25 το βάρος κρίνεται ως φυσιολογικό, από 25 έως 30 είμαστε υπέρβαροι και από 30 και πάνω είμαστε παχύσαρκοι.

Υπολόγισε το δικό σου Δείκτη Μάζας Σώματος.

Το οξύμωρο με τη μεσογειακή διατροφή και τους εμπνευστές της

Οι μεσογειακές χώρες που χειροκροτούνται σταθερά από όλον τον πλανήτη για τη διατροφή τους, έχουν τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας και δη σε ό,τι αφορά τα παιδιά, σύμφωνα με έρευνα της Eurostat.

Στο Νο1 της παιδικής παχυσαρκίας στην Ευρώπη είναι η Ισπανία με ποσοστό 50%. Ακολουθεί η Ελλάδα με 46% (το ποσοστό των υπέρβαρων ενηλίκων είναι στο 38% και των παχύσαρκων στο 32%) και τρίτη είναι η Ιταλία με 41%.

Στη χώρα μας, το 21% των παιδιών ηλικίας κάτω των 9 χρόνων είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα.

Αριθμητικά, τα περισσότερα παχύσαρκα παιδιά ζουν στην Κίνα (61.987.920) και ακολουθούν οι Ινδία και ΗΠΑ, γεγονός λογικό αν λάβεις υπ’ όψιν σου τους πληθυσμούς των χωρών.

Η χώρα που ηγείται της λίστας των παχύσαρκων λαών είναι η Μάλτα (61%), με την Ιρλανδία να έχει τους περισσότερους υπέρβαρους ενήλικες (64%).

Πίσω στα παιδιά, οι εκτιμήσεις δείχνουν πως έως το 2025 η Ελλάδα θα είναι στο Νο1 της λίστας με την παιδική παχυσαρκία (16.7%), με την Ουγγαρία να είναι στο Νο2 (16.2%0 και την Κροατία στο Νο3 (15.9%).

Το 2018 είχε δημοσιευτεί μελέτη που υπέδειξε φθίνουσα τάση παχυσαρκίας στα παιδιά στην Ελλάδα, κατά τη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην εφηβεία. Αν δούμε όμως, τους σχετικούς αριθμούς των ενηλίκων, οι θετικές εξελίξεις δεν έχουν διάρκεια.

Η κουλτούρα ‘thin ideal” που διαλύει οργανισμούς

Πριν λίγες εβδομάδες, το Oxford University είχε δημοσιεύσει μελέτη, σύμφωνα με την οποία ο αριθμός των παιδιών με υγιές σωματικό βάρος που κάνουν δίαιτα, έχει τριπλασιαστεί τις δυο τελευταίες δεκαετίες, εξαιτίας της κουλτούρας ‘thin ideal‘ των social media.

Ουδόλως τυχαίως “αυξήθηκαν και οι αναφορές για τις διατροφικές διαταραχές”.

Βλέπεις, επί της ουσίας με τις ακραίες -και αχρείαστες- μεθόδους που ακολουθούν, καταστρέφουν τον οργανισμό τους και ενίοτε προκαλούν προβλήματα (πχ διαλύουν το θυρεοειδή και τα νεύρα τους).

Οι επιστήμονες τόνισαν ότι “η αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας τα τελευταία χρόνια συνέπεσε με μια αύξηση των αυτοαναφερόμενων προσπαθειών απώλειας βάρους -ιδιαίτερα μεταξύ των υποομάδων του πληθυσμού με χαμηλότερο αρχικό επιπολασμό προσπαθειών απώλειας βάρους.

Ωστόσο, αυτό περιλαμβάνει μια αύξηση μεταξύ των παιδιών με υγιές βάρος, υποδηλώνοντας μια παράλληλη αύξηση της ανησυχίας για ακατάλληλο βάρος”.

Το σπλαχνικό λίπος αποκαλύπτει όλη την αλήθεια

Τα κιλά δεν είναι ο τρόπος για να καταλάβει κάποιος αν είναι υγιής ή όχι, με τους επιστήμονες να προσπαθούν τα τελευταία χρόνια να βρουν έναν παράγοντα που να λέει όντως, την αλήθεια.

Στις 27η Αυγούστου δημοσιεύτηκε έρευνα προς αυτήν την κατεύθυνση. Τα αποτελέσματα της μελέτης που έκανε η ερευνητική ομάδα του Oxford University παρουσιάστηκαν στην ετήσια συνάντηση της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας, στη Βαρκελώνη (26-29/8).

Έγινε για 13 χρόνια, σε 430.000 άτομα, με μέσο όρο ηλικίας τα 56 χρόνια.

Ζητούμενο ήταν να βρεθεί ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου της παχυσαρκίας.

Υπήρξαν 8.669 πρώτα περιστατικά καρδιακής ανεπάρκειας. Πολλά οδήγησαν σε θάνατο.

Φάνηκε ότι η μετατόπιση του επικίνδυνου λίπους στην κοιλιά (το σπλαχνικό λίπος κάθεται γύρω από τα όργανα και βλάπτει τη λειτουργία της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων) αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας (βλ. η καρδιά δεν μπορεί να διοχετεύσει σωστά το αίμα σε όλο το σώμα -πρόκειται για χρόνια και ανίατη κατάσταση που επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου). Πόσο; Κατά 11% για κάθε ένα εκατοστό αύξησης.

Παρατηρήθηκε και ότι

• Ο κίνδυνος για καρδιακές προσβολές και καρδιακές ανακοπές αυξάνεται κατά 4%, για κάθε εκατοστό αύξησης της περιμέτρου της μέσης.
• Κάθε επιπλέον μονάδα του Δείκτη Βάρους Σώματος αυξάνει τις πιθανότητες για καρδιακή ανεπάρκεια, κατά 9%
• όσοι έχουν περισσότερο βάρος γύρω από τη μέση τους, έχουν αυξημένο κίνδυνο για υψηλότερη χοληστερόλη, υψηλή αρτηριακή πίεση και διαβήτη τύπου 2, παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με καρδιακές και κυκλοφορικές παθήσεις -είναι αυτές που αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας.
• Όσοι είχαν τη μεγαλύτερη περιφέρεια μέσης, είχαν 3.21 φορές περισσότερες πιθανότητες να υποστούν καρδιακή ανεπάρκεια.
• Εκείνοι που ανήκουν στην υψηλότερη μέτρηση του Δείκτη Μάζας Σώματος είχαν 2.65 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας, από όσους ανήκαν στη χαμηλότερη.

Ο επικεφαλής ερευνητής Dr Ayodipupo Oguntade δήλωσε πως “η ποσότητα λίπους που μεταφέρουν οι άνθρωποι στον κορμό τους είναι πιο σημαντική για την παρακολούθηση του σωματικού λίπους και του καρδιαγγειακού κινδύνου, από το βάρος.

Γνωρίζουμε ότι ο σπλαχνικός λιπώδης ιστός -το λίπος γύρω από τα όργανα στην κοιλιά- είναι πολύ ενεργός και περιέχει πολλούς φλεγμονώδεις παράγοντες, ικανούς να προκαλέσουν καρδιαγγειακή νόσο”.

Πώς μπορείς να ελέγχεσαι σπίτι σου

Ο πρόεδρος του Εθνικού Φόρουμ για την Παχυσαρκία της Μεγάλης Βρετανίας, Tam Fry είπε “ιδανικά θα πρέπει να έχετε ένα κομμάτι ταινίας στα μισά εκατοστά του ύψους σας. Αν εφαρμόζει άνετα γύρω από τη μέση σας (2.5 εκατοστά πάνω από τον αφαλό σας), είστε στο υγιές εύρος βάρους”.

Αν πιέζεσαι σκέψου σοβαρά το ενδεχόμενο να μειώσεις όσα σνακ έχουν ζάχαρη “προκειμένου να μειώσετε τον κίνδυνο για το όποιο καρδιακό πρόβλημα”.

Παρεμπιπτόντως, στην Ιαπωνία γίνεται αυτή η μέτρηση κάθε χρόνο σε άτομα ηλικίας από 40 έως 70 χρόνων που είναι ιδιωτικοί και δημόσιοι υπάλληλοι. Δηλαδή, είναι μέσα στο check up. Κάτι που δεν είναι κακή ιδέα, για όλους.