Οι 7 Χρυσοί Φοίνικες που σόκαραν τις Κάννες

Κάθε Μάιο ο κόσμος του κινηματογράφου αποβιβάζεται στις Κάννες για ένα δεκαπενθήμερο, όπου τα πάρτι γίνονται σε γιοτ, οι κριτικοί φορούν σμόκιν, και οι πιο αξιοσέβαστοι δημιουργοί από κάθε γωνιά του χάρτη παρουσιάζουν τα πιο πρόσφατα έργα τους. 

Πρόκειται για μία τέλεια καταιγίδα που δημιουργεί συνθήκες θέασης ανόμοιες με άλλο φεστιβάλ – μερικές φορές αυτό σημαίνει επικά standing ovations, και άλλες σημαίνει ότι ο κόσμος θα σηκωθεί όρθιος για να καταγγείλει κάποιο φιλμ μόλις πέσουν οι τίτλοι τέλους. Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν το γεγονός ότι στις Κάννες έχουν σημειωθεί περισσότερα γιουχαρίσματα από οποιοδήποτε άλλο φεστιβάλ στη γη. Οι δε μεγαλύτερες συγκλονιστικές στιγμές συχνά φυλάσσονται για την τελετή απονομής των βραβείων. 

Καθώς η φετινή διοργάνωση εξελίσσεται, ας ρίξουμε μια ματιά στους 10 πιο αμφιλεγόμενους νικητές στην ιστορία του φεστιβάλ.

Titane

Για να καταλάβει κανείς πόσο διχαστική ήταν η δεύτερη ταινία της Julia Ducournau στις Κάννες του 2021, κάθε χρόνο δημοσιεύεται ένα grid από κριτικές που βαθμολογεί τις ταινίες με βάση τις επιλογές 10 κριτικών, σε κλίμακα από 1 έως 4. Το Titane, μία ταινία ενσώματου τρόμου για μία γυναίκα με λαγνεία για τα αυτοκίνητα, βαθμολογήθηκε με το επιβλητικό 1,6, δίνοντάς του μια από τις χαμηλότερες βαθμολογίες του φεστιβάλ. 

Πολλοί λοιπόν είχαν θεωρήσει την ταινία σοκαριστική απλώς για χάρη του σοκ, ενώ άλλοι την είχαν χαρακτηρίσει αριστούργημα. Παρ’ όλα αυτά, στην κριτική επιτροπή άρεσε αυτό που είδε και έδωσε στο Titane το πρώτο βραβείο, κερδίζοντας το πιο ευρέως αποδεκτό Drive My Car που αργότερα έφτασε ως τα Όσκαρ. 

Το Titane είναι διαθέσιμο στο Cinobo, ως μέρος της συλλογής 20 Χρυσοί Φοίνικες. 

Wild at Heart

 

Μόλις ένα μήνα μετά την προβολή του πιλοτικού επεισοδίου της πρωτοποριακής σειράς Twin Peaks, ο David Lynch απέσπασε τον Χρυσό Φοίνικα για το Wild at Heart στις Κάννες. Δεν ήταν όλοι ευχαριστημένοι με το γεγονός και η ανακοίνωση της τελετής πνίγηκε από αποδοκιμασίες, με πιο δυνατή αυτή του θρυλικού κριτικού Roger Ebert. Tο 1997 o Lynch θα χρησιμοποιούσε την αρνητική κριτική του Έμπερτ για το Lost Highway στη διαφήμιση της ταινίας.

Rosetta

Κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ των Καννών το 1999, όλοι οι ειδήμονες είχαν ποντάρει στο Όλα για τη Μητέρα Μου του Pedro Almodovar για το πρώτο βραβείο. Έτσι όταν η κριτική επιτροπή απένειμε τον Χρυσό Φοίνικα στο Rosetta, ένα δράμα ενηλικίωσης των Jean-Pierre και Luc Dardenne, έγινε αμέσως μια από τις πιο αμφιλεγόμενες αποφάσεις της κριτικής επιτροπής. 

Ένα μεγάλο μέρος της έκπληξης προήλθε από το γεγονός ότι το Rosetta ήταν η τελευταία ταινία που προβλήθηκε από το διαγωνιστικό τμήμα, με αποτέλεσμα πολλοί να την προσπεράσουν. Η ταινία έλαβε θετικές κριτικές, η αντίληψη όμως ότι η επιλογή της προκάλεσε τον αποκλεισμό του Όλα για τη Μητέρα Μου ήταν τόσο διαδεδομένη που οδήγησε σε επίμονες φήμες για διαμάχη μεταξύ του προέδρου της κριτικής επιτροπής David Cronenberg και του Almodóvar, τις οποίες έχουν διαψεύσει και οι δύο ανά τα χρόνια.

Μπορείς να δεις το Rosetta στο Cinobo και να σχηματίσεις τη δική σου άποψη για τη σχετική μάχη. 

Fahrenheit 9/11

Κανένας νικητής του Χρυσού Φοίνικα δεν υπήρξε πιο συνδεδεμέος με την εποχή του από το Fahrenheit 9/11, το ντοκιμαντέρ του Michael Moore που κατέκρινε τον George Bush και τον πόλεμο στο Ιράκ το 2004. 

Παρά το γεγονός ότι το εμπρηστικό πόνημα του Moore κατά του Bush είχε αποσπάσει ένα 20λεπτο χειροκρότημα στην πρεμιέρα του στις Κάννες, η απόφαση του Quentin Tarantino και της κριτικής επιτροπής του να απονείμουν τον Χρυσό Φοίνικα στο ντοκιμαντέρ, είχε θεωρηθεί από ορισμένους ως προκλητική πολιτική δήλωση. «Τι κάνατε;», είχε ρωτήσει μάλιστα ο Moore από το βήμα κατά την παραλαβή του βραβείου του. 

Οι συντηρητικοί άσκησαν βέβαια κριτική για το έντονα φιλελεύθερο μήνυμα που έδινε, η ταινία όμως είχε και επικριτές που θεωρούσαν ότι η πολιτική της αξία δεν υπερέβαινε τις κινηματογραφικές της αδυναμίες. Κατά την τελετή ένα χρόνο αργότερα, ο πρόεδρος του φεστιβάλ χαρακτήρισε τη νίκη της ταινίας ως ένα γεγονός που «μάλλον δεν θα επαναληφθεί», και ζήτησε να μείνει η πολιτική ως επί το πλείστον έξω από την επιλογή της κριτικής επιτροπής. 

Blue Is the Warmest Color

Το Blue Is the Warmest Color είναι η μοναδική ταινία στην οποία ο Χρυσός Φοίνικας έχει δοθεί σε περισσότερα άτομα πέρα από τον σκηνοθέτη. Οι πρωταγωνίστριες Léa Seydoux και Adèle Exarchopoulos είχαν μοιραστεί το βραβείο με τον σκηνοθέτη τους Abdellatif Kechiche. 

Σε αντίθεση με άλλες ταινίες της λίστας, το Blue Is the Warmest Color έλαβε καθολικά θετικές κριτικές όταν έκανε πρεμιέρα στις Κάννες. Η πορεία του όμως προς τον Φοίνικα είχε περιπλεχθεί από αναφορές ότι ο σκηνοθέτης είχε κακομεταχειριστεί το συνεργείο και τις ηθοποιούς του, ενώ υπήρχαν και κατηγορίες από κριτικούς όπως η Manohla Dargis των New York Times ότι η ταινία «καταγράφεται περισσότερο ως οι επιθυμίες του κ. Kechiche παρά ως οτιδήποτε άλλο». Την επομένη της νίκης της στο φεστιβάλ, η συγγραφέας του graphic novel Jul Maroh στο οποίο βασίζεται η ταινία είχε καταγγείλει τη μεταφορά ως «πορνό».

Το φιλμ είναι μέρος της μεγαλύτερης συλλογής από Χρυσούς Φοίνικες στο ελληνικό ίντερνετ και μπορείς να το στριμάρεις στο Cinobo.

L’Avventura

Όταν αυτό το κλασικό έργο του Michelangelo Antonioni – ένα υπαρξιακό έπος για μία γυναίκα που εξαφανίζεται από μια εκδρομή με σκάφος της μπουρζουαζίας – έκανε πρεμιέρα στις Κάννες, χλευάστηκε τόσο έντονα που ο σκηνοθέτης και η πρωταγωνίστρια Monica Vitti αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την αίθουσα. Η ταινία θα βραβευόταν αργότερα με ειδικό βραβείο για «την ομορφιά των εικόνων της και για την προσπάθεια δημιουργίας μίας νέας κινηματογραφικής γλώσσας».

Taxi Driver

Πλέον μοιάζει με παράδειγμα κριτικής επιτροπής που έκανε τη δουλειά της απολύτως σωστά απονέμοντας τον Χρυσό Φοίνικα στον Martin Scorsese, οι αποδοκιμασίες όμως στις προβολές ήταν τόσο έντονες που ακόμη και ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής Tennessee Williams είχε κρατήσει την ταινία σε δυσάρεστη απόσταση, λέγοντας στους δημοσιογράφους πως «οι ταινίες δεν πρέπει να παίρνουν ηδονική ευχαρίστηση όταν χύνουν αίμα». Ο Scorsese δεν ήταν καν στις Κάννες για να παραλάβει το βραβείο του.

Όσο το Φεστιβάλ Καννών εξελίσσεται για 78η χρονιά, περιηγήσου στον κατάλογο 20 Χρυσοί Φοίνικες του Cinobo, τη μεγαλύτερη συλλογή για το μεγαλύτερο βραβείο του μεγαλύτερου φεστιβάλ κινηματογράφου στον κόσμο. Από classics όπως η Γλυκιά Ζωή του Federico Fellini και το The Conversation του Francis Ford Coppola, μέχρι σύγχρονα διαμάντια όπως το Tree of Life του Terrence Malick ή το οσκαρικό Parasite, η συλλογή έχει επιλογές για κάθε κοινό.