Οι φωτιές του φλεγόμενου Ευρωπαϊκού Νότου και οι δικοί μας φτηνοί καυγάδες

Τις πυρακτωμένες μέρες της καταστροφικής φωτιάς στη Δυτική Ελλάδα και στη Χίο υπήρχαν πολλά να προσάψεις στους κυβερνώντες για την διαχείριση της κρίσιμης κατάστασης (λίγα πτητικά μέσα στην δοκιμαζόμενη Χίο, απώλεια ελέγχου στην Αχαϊα, ανοηταίνουσες επιθέσεις εναντίον του Δημάρχου Πατρέων κ.α.).

Ωστόσο, αν τολμούσες να πείς οτι ακριβώς τα ίδια και χειρότερα συμβαίνουν την ίδια ώρα στην Γαλλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Αλβανία και την Τουρκία, οι μεραρχίες της καταγγελτικής ευκολίας θα σε ξέσκιζαν (κυρίως από τα σόσιαλ). Θα σε καταχώριζαν στους υποστηρικτές του Μητσοτάκη.

Εντάξει. Το περιμένεις από ορισμένους αφιονισμένους του διαδικτύου. Ασύστατες καταγγελίες και γελοίες συκοφαντίες στην κραυγαλέα «κριτική» τους. Αλλά από την αντιπολίτευση;

Ναι, από τα κόμματα που είχαν υποστεί καταιγιστική, λαϊκίστικη κριτική για τις πυρκαγιές από τη ΝΔ όταν αυτά κυβερνούσαν, θα περίμενες κάτι σοβαρό και τεκμηριωμένο. Δυστυχώς, ίδιο το μοτίβο. Απλώς εκ περιτροπής οι ρόλοι. 

Η μεν κυβέρνηση εμφανιζόταν «πιο προετοιμασμένη από ποτέ» (Κεφαλογιάννης, στις 16 Ιουνιου 2025), λέγοντας οτι φέτος διαθέτουμε «τις περισσότερες πυροσβεστικές δυνάμεις που είχαμε ποτέ» (Μητσοτάκης, στις 18 Ιουλίου 2025), η δε αντιπολίτευση επιδιδόταν σε μια τυποποιημένη, γενικόλογη καταγγελτική αφρένεια, αποφεύγοντας να αποδομήσει ένα προς ένα τα επιχειρήματα των κυβερνώντων. Μιλούσε γενικώς για ανεπάρκεια, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στην πρόληψη(παρακάτω εκτενώς περί πρόληψης).

Το μαύρο ρεκόρ της Ευρωπαϊκής Ενωσης

Την ώρα που γράφονται οι γραμμές αυτές (μεσημέρι Παρασκευής) ελληνικά πτητικά μέσα επιχειρούσαν στην Ισπανία και την Πορτογαλία όπου μαίνονται επι μέρες καταστροφικές πυρκαγιές.

Παραδόξως (;) στην φωτιά της Βάλια Κάλντα που ξεκίνησε την Παρασκευή το πρωϊ, μονάχα ένα… ελικόπτερο συνέδραμε τις επίγειες πυροσβεστικές δυνάμεις. Ας ελπίσουμε οτι θα αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το μέτωπο της φωτιάς προτού πέσει το σκοτάδι.

Επιστροφή. Πέραν της Ιβηρικής, μεγάλες καταστροφές σημειώθηκαν προσφάτως στη Γαλλία, στην Αλβανία και στην Τουρκία. Τι να υποθέσει κανείς; Οτι και εκεί κυβερνούν Μητσοτάκηδες; Ας ακούσουμε όμως τι λέει ένας επίσημος, καθ΄ύλην ευρωπαϊκός Οργανισμός για την κατάσταση στην ΕΕ και ειδικά στον Νότο (αντιγράφουμε από το NEWS 24/7,της 21ης Αυγούστου 2025:

«Οι πυρκαγιές έκαψαν ήδη περισσότερα από 10 εκατομμύρια στρέμματα (10.000 km2) στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τις αρχές του 2025, μια χρονιά ρεκόρ μετά την έναρξη καταγραφής στατιστικών στοιχείων το 2006, σύμφωνα με τα δεδομένα του ευρωπαϊκού συστήματος πληροφόρησης για τις δασικές πυρκαγιές (EFFIS)».

Στο ίδιο δημοσίευμα παρατίθενται συγκεκριμένα στοιχεία για πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ακόμη και για βόρειες όπως η Αγγλία, ενώ γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στις μονίμως χειμαζόμενες χώρες της Ιβηρικής, καθώς και για χώρες των Βαλκανίων (βλ. εδώ στο 24/7 το σημείωμα υπο τον τίτλο «Μαύρο ρεκόρ για την ΕΕ- Πόσα στρέμματα έχουν καεί φέτος»).

Καλή και άγια η πρόληψη, αλλά…

Μαγική λέξη η πρόληψη. Κι όχι άδικα. Το λένε ειδήμονες και μη, την επικαλούνται τα πολιτικά κόμματα ως πρωταρχή. Και η ημέτερη κυβέρνηση λέει οτι φέτος διατέθηκαν 480 εκατ. ευρώ για καθαρισμούς και αντιπυρικές ζώνες, ενώ περισσότερα από 80 drones επιτηρούν και ανιχνεύουν έγκαιρα εστίες φωτιές.

Θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς, και κυρίως η αντιπολίτευση, «γιατί τόσα λίγα drones, τα περισσότερα εκ των οποίων στην Αττική;». Επίσης, πόσες αντιπυρικές ζώνες και πού; Ας πάμε, όμως, στην προηγμένη Ισπανία για να δούμε τι γίνεται με την πρόληψη. Αντιγράφουμε από το ArtiNews(16.8.25):

«Στην Ισπανία αντί η κυβέρνηση να σκέπτεται πως θα μεταθέσει τις ευθύνες σε άλλους, αναζητά τρόπους πρόληψης όπως το σχέδιο Ramats de Foc (Πυροσβεστικά Σμήνη). Σύμφωνα με αυτό, οι βοσκοί συντονίζονται με την πυροσβεστική για να βόσκουν κοπάδια αιγοπροβάτων σε περιοχές με υψηλή πυκνότητα χαμηλής βλάστησης και επομένως υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς.

Στις περιοχές που καθαρίζονται από τα ζώα, οι πυροσβέστες έχουν καλύτερη πρόσβαση και, καθώς υπάρχει λιγότερη βλάστηση, είναι ευκολότερο να τεθούν υπό έλεγχο οι πυρκαγιές σε περίπτωση που ξεσπάσουν.

Το πρόγραμμα βοηθά επίσης τους βοσκούς να αυξήσουν τα υπάρχοντα εισοδήματά τους, καθώς όσοι συμμετέχουν μπορούν να πουλήσουν το κρέας ή το τυρί τους σε υψηλότερη τιμή ως πιστοποιημένα Ramats de Foc, έτσι ώστε οι καταναλωτές να γνωρίζουν ότι το προϊόν συμβάλλει στη διατήρηση του περιβάλλοντος και στην επιβίωση της παραδοσιακής γεωργία»

Θαυμάσια ιδέα! Να, όμως, που δεν βοήθησε την Ισπανία να αποφύγει την πρωτοφανή καταστροφή των δασών της…

Για να είναι αποτελεσματικά τα πυροσβεστικά μέσα απαιτούνται προβλέψεις, λέει ο μετεωρολόγος Θοδωρής Κολυδάς. Και σημειώνει σχετικά με τη χώρα μας:

 «Παρά την τεράστια πρόοδο στη μετεωρολογία και στη μοντελοποίηση φυσικών φαινομένων, η Ελλάδα εξακολουθεί να στερείται επιχειρησιακής αξιοποίησης των προγνωστικών μοντέλων κίνησης πυρκαγιάς. Στη χώρα υπάρχουν πανεπιστημιακές ομάδες και ερευνητικά κέντρα που έχουν αναπτύξει εργαλεία προσομοίωσης βασισμένα σε μετεωρολογικά δεδομένα υψηλής ανάλυσης, τοπογραφία και καύσιμη ύλη.

Στο εξωτερικό, τέτοιες πλατφόρμες (π.χ. FARSITE, Prometheus, WRF-Fire, FireCast) χρησιμοποιούνται εδώ και χρόνια για να δίνουν προβλέψεις διάδοσης της φωτιάς σε πραγματικό χρόνο, παρέχοντας χάρτες και οδηγίες τόσο στις επιχειρησιακές δυνάμεις όσο και στο κοινό. Στην Ελλάδα, ωστόσο δεν υπάρχει κεντρική υπηρεσία που να συλλέγει και να επεξεργάζεται σε πραγματικό χρόνο δεδομένα για πρόγνωση πορείας πυρκαγιάς. Το μοντέλο που είχε αναπτύξει το ΕΑΑ παρέμεινε αναξιοποίητο».

Θαυμάσια! Αλλά το ερώτημα επανέρχεται απαιτητικό: Γιατί οι συγκεκριμένες πλατφόρμες δεν βοήθησαν τις χώρες της ΕΕ στην αποτροπή των μεγάλων καταστροφών; Και σε ο,τι αφορά την πατρίδα μας: Τι απαντά η κυβέρνηση στην αποκάλυψη/καταγγελία του Κολυδά;

Κάτι σαν επίλογος

Ειπώθηκαν πολλά τις μέρες των πυρκαγιών. Για τον γηρασμένο στόλο των Canadair, αλλά και για τα νέα αναβαθμισμένα πυροσβεστικά της εταιρείας που παρήγγειλε η χώρα μας, τα οποία επιχειρούν και τη νύχτα.

Για το σωτήριο 112 που όντως σώζει ζωές, αλλά που συχνά επιστρατεύεται με περισσή ευκολία λειτουργώντας ως άλλοθι για διαχειριστική ανεπάρκεια. CUT: Ατύχησε με την αρχική αναφορά του στο 112 ο δήμαρχος Πατρέων. Δεν χρειαζόταν. Όμως για τα υπόλοιπα (χρηματοδότηση, ανεπαρκή πτητικά μέσα σε κρίσιμες στιγμές κ.α.) έχει δίκιο ο κ.Πελετίδης.

Επίσης, έγινε λόγος για την αναγκαία, πλήν χρονοβόρα και ακριβή υπογειοποίηση των καλωδίων του ΔΕΔΔΗΕ( μέχρι τώρα μονάχα 2000 χιλιόμετρα καλωδίων υπογειώθηκαν σε σύνολο 250.000 χιλιομέτρων!), για την απουσία του θηριώδους ρωσικού πυροσβεστικού Beriev(αδύνατη η ενοικίαση λόγω των κυρώσεων της ΕΕ εναντίον της Ρωσίας), και για αρκετά άλλα.

Τέλος, επανήλθε θορυβώδες το θέμα με τις Ανεμογεννήτριες. Οτι μπαίνουν φωτιές από επίδοξους επιχειρηματίες που φιλοδοξούν να τις εγκαταστήσουν στα καμένα, γεγονός που-όπως καταγγέλλεται- γνωρίζει και ανέχεται η κυβέρνηση.

Μέχρι στιγμής δεν δικαιώνονται οι καταγγελίες αυτές. Ούτε για την Δαδιά ούτε για την Εύβοια. Φυσικά, σοβαρό θέμα είναι ο σοβαρός σχεδιασμός για την εγκατάσταση Ανεμογεννητριών και οι αυστηρές προϋποθέσεις για την άδεια, ώστε να προστατεύεται το περιβάλλον.

Ας τα δούμε ξανά όλα αυτά. Τις ελλείψεις, τις ανεπάρκειες, τον σχεδιασμό, τον συντονισμό και άλλα συναφή, ώστε η χώρα να είναι όσο γίνεται έτοιμη για την επόμενη αντιπυρική περίοδο.

Ας εκλείψουν επιτέλους οι «χάρτινες» εξαγγελίες, οι καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις, οι ποικίλες ρητορείες και οι τυποποιημένη καταγγελτική φρενίτιδα. Αν επι πλέον ληφθεί υπόψιν η νέα κλιματική συνθήκη-επομένως και τα νέα μέσα για την αντιμετώπισή της- τότε ίσως να περιοριστούν δραστικά οι καταστροφικές πυρκαγιές…