Ο Δημήτρης Καταλειφός στις πιο ανθρώπινες στιγμές του: Γιατί να δείτε το “Πριν Ανοίξουμε Φτερά”

Το θέατρο του Φλοριάν Ζελέρ έχει μια σπάνια ποιότητα: η απλότητα της φόρμας του περικλείει πάντα ένα βάθος που δεν εξαντλείται ούτε στη σκηνή ούτε στον θεατή.
Με έργα που κινούνται σταθερά γύρω από τη μνήμη, την οικογένεια και τις αδιόρατες γραμμές που χωρίζουν την αγάπη από την απώλεια, ο Φλοριάν Ζελέρ έχει κατακτήσει μια διεθνή θέση ως διεισδυτικός παρατηρητής της ανθρώπινης φθοράς.

Στο «Πριν ανοίξουμε φτερά» προχωρά ακόμη περισσότερο: δημιουργεί έναν κόσμο όπου ο χρόνος δεν κυλά γραμμικά, η πραγματικότητα διασπάται σε θραύσματα και η αλήθεια δεν είναι ποτέ μία — ούτε καν για τους ίδιους τους ανθρώπους που τη ζουν.

Ο Αντρέ και η Μαντλέν ζουν μαζί μια ζωή. Όμως κάτι αρχίζει να αλλάζει: η μνήμη διαρρηγνύεται, ο χρόνος διπλώνεται και το διαμέρισμά τους γίνεται ένας λαβύρινθος. Οι κόρες τους προσπαθούν να τους στηρίξουν, αλλά τι κάνεις όταν αυτός που αγαπάς αρχίζει να χάνεται μπροστά στα μάτια σου;

Ο Ζελέρ, με λεπτότητα και ευαισθησία, γράφει ένα βαθιά ανθρώπινο έργο για την αποσύνθεση – και την αντοχή της αγάπης. Μπορεί να υπάρξει αγάπη χωρίς μνήμη; Τι σημαίνει να φεύγεις, όταν ακόμη είσαι παρών; Ποια αλήθεια αξίζει περισσότερο, η υποκειμενική ή αντικειμενική; Το έργο είναι αποκαλυπτικό και όχι διδακτικό. Σε προκαλεί να θυμηθείς πριν μάθεις, να αισθανθείς πριν καταλάβεις.

Ο Γάλλος συγγραφέας δεν ηθικολογεί, δεν εξηγεί, δεν χειραγωγεί. Στήνει έναν καθρέφτη και αυτό που βλέπουμε πάνω του είναι η ίδια η ανθρώπινη τρωτότητα. Η μνήμη που διαλύεται. Η αγάπη που επιμένει. Η καθημερινότητα που μετατρέπεται σε ποίηση και τραύμα ταυτόχρονα.

Η παράσταση, σε σκηνοθεσία της Άννας Μαρίας Παπαχαραλάμπους, που μετά την επιτυχημένη διαδρομή της στην Αθήνα στο Ίδρυμα Μιχλάλης Κακογιάννης ταξιδεύει στη Θεσσαλονίκη (Θέατρο Αριστοτέλειον, 19/12 — 11/1/2026), ισορροπεί με λεπτότητα ανάμεσα στη θεατρική αφαίρεση και την ανθρώπινη αλήθεια.

Με κύριο άξονα την ερμηνεία του Δημήτρη Καταλειφού, η παράσταση μετατρέπει τα «θραύσματα ζωής» του σε μια εμπειρία βαθιά συγκινητική με αφορμή τον χρόνο που φεύγει.

Ακολουθούν πέντε λόγοι που πρέπει να δείτε το “Πριν ανοίξουμε φτερά”

Γιατί ο Ζελέρ ξέρει να γράφει για την οικογένεια, όπως πραγματικά είναι και όχι όπως θα θέλαμε

Η γραφή του Φλοριάν Ζελέρ μοιάζει με αργή αποκάλυψη: κάθε σκηνή προσθέτει μια μικρή πληροφορία που δεν εξηγεί, αλλά φανερώνει. Η οικογένεια στο έργο δεν παρουσιάζεται ως δυσλειτουργική καρικατούρα, αλλά ως ένας ζωντανός οργανισμός γεμάτος μυστικά, ανοχές, αγάπες, ενοχές και κώδικες που έχουν χτιστεί μέσα στα χρόνια.

Η αποσπασματικότητα του έργου δεν είναι αφηγηματική τεχνική, είναι η ίδια η πραγματικότητα της μνήμης. Αυτό είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα του: πως κυλάει, όπως θυμόμαστε.

Το έργο μιλά για τη φθορά, αλλά αρνείται τον μελοδραματισμό. Μιλά για την αγάπη, αλλά αρνείται τη ρομαντική ωραιοποίηση. Μιλά για τη γήρανση, αλλά αρνείται τον οίκτο. Η αλήθεια άλλωστε στον Ζελέρ δεν είναι ποτέ μία. Είναι μια συνεχής διαπραγμάτευση — και αυτό το “Πριν Ανοίξουμε Φτερά” κάνει βαθιά σύγχρονο.

Για την ερμηνεία του Δημήτρη Καταλειφού

Ο Δημήτρης Καταλειφός δεν παίζει απλώς έναν άνθρωπο που χάνει τη μνήμη του. Παίζει έναν άνθρωπο που προσπαθεί απεγνωσμένα να κρατήσει την ταυτότητά του — ακόμη κι όταν αυτή αρχίζει να διαλύεται.
Η ερμηνεία του είναι λεπτή, εσωτερική, απολύτως ελεγχόμενη. Οι στιγμές σύγχυσης, οι εκλάμψεις καθαρότητας, η αγάπη προς τη Μαντλέν, ο φόβος που κρύβεται πίσω από μια μικρή παύση. Όλα συνθέτουν έναν Αντρέ που δεν είναι ένας «ρόλος», αλλά ένας άνθρωπος αληθινός, σχεδόν οικείος.

Η καθαρή σκηνοθετική ματιά της Άννας Μαρίας Παπαχαραλάμπους

Η σκηνοθεσία της Άννας Μαρίας Παπαχαραλάμπους επιλέγει μια καθαρή, απέριττη γραμμή που φωτίζει την ουσία του κειμένου. Χτίζει έναν σκηνικό χώρο όπου τίποτα δεν είναι σταθερό: ο χρόνος διπλώνεται, οι σχέσεις μετατοπίζονται, τα αντικείμενα φορτίζονται συναισθηματικά.

Για τις υπόλοιπες ερμηνείες

Η παράσταση λειτουργεί σαν πολυφωνική σύνθεση. Κάθε ρόλος, ακόμη και οι σύντομες παρουσίες, φέρουν βάρος και αλήθεια. Η Ζωή Ρηγοπούλου ως Μαντλέν είναι η ήρεμη, τρυφερή καρδιά του έργου. Η ερμηνεία της αποφεύγει κάθε ρητορεία. Είναι φωτεινή, ακόμη και στον σκοτεινό της τόνο.
Η Μαρκέλλα Γιαννάτου και η Φιόνα Γεωργιάδη χτίζουν το πορτρέτο των παιδιών που παλεύουν ανάμεσα στην ευθύνη και την προσωπική τους ζωή. Ο Σαράντος Γεωγλερής και η Ντίνα Αβαγιανού, σε πιο μικρούς αλλά καθοριστικούς ρόλους, στηρίζουν με ακρίβεια την ατμόσφαιρα του έργου.

Γιατί το έργο αφορά όλους μας — τώρα περισσότερο από ποτέ

Η φθορά της μνήμης δεν είναι απλώς ιατρικό ζήτημα. Είναι κοινωνικό, συναισθηματικό, υπαρξιακό. Όλοι, κάποια στιγμή, θα βρεθούμε στη θέση των παιδιών που πρέπει να φροντίσουν έναν γονιό. Ή στη θέση του γονιού που χάνει τις δυνάμεις του. Ή στη θέση του συντρόφου που κρατά την αγάπη ζωντανή όσο μπορεί.

Σε μια εποχή όπου οι οικογενειακοί δεσμοί δοκιμάζονται, η μοναξιά μεγαλώνει και ο χρόνος τρέχει αμείλικτα, ο Ζελέρ μάς υπενθυμίζει κάτι ουσιαστικό: αυτό που μένει τελικά δεν είναι οι μνήμες, αλλά η αγάπη που αφήσαμε πίσω.

Το «Πριν ανοίξουμε φτερά» συγκινεί γιατί μιλάει για τη δική σου ζωή, όχι για κάποια μακρινή ιστορία. Και σε κάνει να αναρωτηθείς: πώς αποχωριζόμαστε όσα αγαπάμε; Πώς συνεχίζουμε; Και τι σημαίνει τελικά «να ανοίξουμε φτερά»;

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος
Σκηνοθεσία: Άννα Μαρία Παπαχαραλάμπους
Μουσική επιμέλεια: Ηλίας Παπαχαραλάμπους
Σκηνικά: Νατάσσα Παπαστεργίου
Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Κοστούμια: Νινέτα Ζαχαροπούλου
Video art: Κάρολος Πορφύρης
Βοηθός σκηνοθέτη: Βασίλης Ψυλλάς
Βοηθός σκηνογράφου: Μαριάνθη Ράδου
Φωτογραφίες & Graphic design: Γκέλυ Καλαμπάκα

ΕΡΜΗΝΕΥΟΥΝ: Δημήτρης Καταλειφός, Ζωή Ρηγοπούλου, Μαρκέλλα Γιαννάτου, Φιόνα Γεωργιάδη, Σαράντος Γεωγλερής, Ντίνα Αβαγιανού