ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ OK ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΑΣΕΞΟΥΑΛ

Θα ήθελα να σου κάνω μια ερώτηση: η σεξουαλικότητα είναι το κύριο συστατικό των συντροφικών σχέσεων. Σωστό ή λάθος;

Αν απάντησες “σωστό”, θα σου δώσω άλλη μία ευκαιρία.

Βλέπεις, σε διαψεύδουν επιστήμονες που ανακάλυψαν ότι η πολυσυναισθητικότητα είναι το πρωταρχικό στοιχείο των διαρκών, πολυεπίπεδων, σχέσεων.

Άλλοι ερευνητές βρήκαν ότι η επικοινωνία, η διαπραγμάτευση και η ικανοποίηση των συναισθηματικών αναγκών είναι πιο σημαντικά από τη σεξουαλικότητα -πάντα σε ό,τι αφορά τις μακροχρόνιες συντροφικές σχέσεις.

Και κάπως έτσι φτάσαμε στο θέμα μας. Που είναι ο ασεξουαλισμός.

To ποσοστό των ανθρώπων που είναι ασέξουαλ, εκτιμάται στο 1% του συνολικού πληθυσμού της Γης. Που σημαίνει ότι 77 εκατομμύρια άνθρωποι είναι ασεξουαλικοί.

Δεν θα ήθελα να κλείσεις τα μάτια, στο γεγονός ότι υπάρχουν και κάποιοι που το κρύβουν, για λόγους που μπορείς να κατανοήσεις (εκτός και αν ζεις σε άλλον πλανήτη).

Ο “αόρατος προσανατολισμός” (σπανίως τους βλέπετε στα media και τις περισσότερες φορές παρουσιάζονται λάθος) συνοδευόταν ιστορικά από στίγμα. Πάντα υπήρχαν, αλλά συνήθως κακοχαρακτηρίζοντα. Και καταπιέζονταν.

Mολονότι κοντεύουμε να αποχαιρετήσουμε το 2022, υπάρχουν ακόμα πολλοί που αναρωτιούνται αν όντως γίνεται κάποιος να είναι ασέξουαλ χωρίς να έχει κάποια δυσλειτουργία -για παράδειγμα, στις ορμόνες. Ή αν είναι φυσιολογικό.

Οι απαντήσεις είναι “γίνεται” και “ναι, είναι φυσιολογικό”.

Όπως μπορείς να διαβάσεις και στο Psychology Today, είναι σύνηθες φαινόμενο στο φάσμα των σεξουαλικών συναισθημάτων, όπου οι άνθρωποι δεν βιώνουν σεξουαλική έλξη, δεν επιθυμούν να εκδηλώσουν με πράξεις τη σεξουαλική έλξη που αισθάνονται για άλλους ή βιώνουν σεξουαλική έλξη μόνο εντός συγκεκριμένων ορίων.

Και όχι, δεν είναι ασέξουαλ επειδή “δεν γνώρισαν ακόμα τον σωστό άνθρωπο”.

Πρόκειται για επιλογή που υπάρχει στον σεξουαλικό προσανατολισμό μιας κοινωνίας στην οποία -αν μη τι άλλο- το σεξ είναι εξόχως διαδεδομένο. Και κάπως έτσι προκύπτει η έκρηξη στα εγκεφαλικά κύτταρα κάποιων που δεν μπορούν να κατανοήσουν το φαινόμενο.

Δεν είσαι ασέξουαλ αν ξαφνικά δεν θες να κάνεις σεξ

Είσαι ασέξουαλ αν δεν βιώνεις σεξουαλική έλξη και έχεις ελάχιστο ή μηδενικό ενδιαφέρον για σεξουαλική επαφή με άλλα άτομα.

Αυτό δεν σημαίνει πως δεν συμμετέχεις σε σεξουαλική δραστηριότητα. Μπορεί να επιδιώκεις τη συναισθηματική σύνδεση, με αυτόν τον τρόπο, καθώς δεν σημαίνει ότι δεν έχεις συναισθηματικές ανάγκες. Ούτε ότι δεν αισθάνεσαι ρομαντική έλξη ή πως δεν θες ρομαντική σχέση.

Δεν είσαι ασέξουαλ αν χάνεις ξαφνικά το ενδιαφέρον σου για το σεξ ή να επιλέξεις να μην κάνεις σεξ, ενώ εξακολουθείς να βιώνεις σεξουαλική έλξη.

Η ασεξουαλικότητα δεν είναι το ίδιο πράγμα με την αγαμία, την αποχή, τη δυσλειτουργία, το φόβο οικειότητας ή την απώλεια της λίμπιντο. Δεν αφορά άλλους (πχ θρησκευτικούς λόγους) ή λόγο υγείας (σωματικής ή ψυχικής).

Ειρήσθω εν παρόδω, η ασεξουαλικότητα δεν είναι συνώνυμο με τη διαταραχή υποδραστήριας σεξουαλικής επιθυμίας. Μηδέ με τη διαταραχή της σεξουαλικής αποστροφής. Αυτές οι συνθήκες ανήκουν στη λίστα με τις ιατρικές καταστάσεις που συνήθως σχετίζονται με το άγχος -για τη σεξουαλική επαφή.

Οι διαφορετικές ‘αποχρώσεις’ του ασεξουαλισμού

Άλλες κοινές ταυτότητες που εμπίπτουν στο ασεξουαλικό ή αρομαντικό φάσμα περιλαμβάνουν τα εξής:

α) gray sexual: oι γκριζοσεξουαλικοί είναι μεταξύ του άσπρου (sexual) και του μαύρου (asexual). Ή αν προτιμάς του άσπρου -asexual- και του μαύρου -sexual.

Η κατηγορία μπορεί να περιλαμβάνει, αλλά δεν περιορίζεται σε

• ανθρώπους που βιώνουν μόνο ρομαντική έλξη, μερικές φορές
• ανθρώπους που βιώνουν μόνο σεξουαλική έλξη, μερικές φορές
• ανθρώπους που βιώνουν σεξουαλική έλξη, αλλά έχουν πολύ χαμηλή σεξουαλική ορμή
• ανθρώπους που επιθυμούν και απολαμβάνουν σεξουαλικές ή ρομαντικές σχέσεις, αλλά μόνο σε πολύ συγκεκριμένες συνθήκες

β) αρομαντικός: είναι ρομαντικός και όχι σεξουαλικός προσανατολισμός. Αν και αυτά τα δύο είναι αλληλένδετα για τους περισσότερους ανθρώπους, για κάποιους δεν είναι. Οι αρομαντικοί βιώνουν ελάχιστη ή καθόλου ρομαντική έλξη. Προτιμούν στενές φιλίες και άλλες μη ρομαντικές σχέσεις.

γ) ντεμισεξουαλικός: βιώνει σεξουαλική ή ρομαντική έλξη, αλλά μόνο αφού δημιουργήσει μια στενή, συναισθηματική σχέση με κάποιον.

Άλλο το “σε αγαπώ” και άλλο το “σε ποθώ”

Σε μια από τις σπάνιες έρευνες που έχουν γίνει ιστορικά και έχουν ως θέμα τους ασέξουαλ, επιστήμονες από το Michigan State University μίλησαν με ασέξουαλ που έχουν ρομαντικές σχέσεις.

Φάνηκε πως πολλοί δεν διαφέρουν, ούτε στο ελάχιστο, από ανθρώπους που δεν ανήκουν στο φάσμα του ασέξουαλ. Τα στοιχεία έδειξαν πως αρκετοί είναι gray sexual.

Όπως έγραψε η εκ των συγγραφέων της μελέτης, ερευνήτρια ψυχολόγος Alexandra Brozowski στο Conversation “πολλοί ασέξουαλ άνθρωποι επιλέγουν να είναι σε σχέσεις.

Απλώς μπορεί να ακολουθήσουν τη διαδικασία διαφορετικά. Κάποιοι ενδεχομένως να συμμετέχουν σε μη μονογαμικές σχέσεις και άλλοι να αναγκαστούν να αποκαλύψουν την ταυτότητα και τις προτιμήσεις τους με διαφορετικούς τρόπους. Αναρωτιούνται πότε –αν ποτέ– θα πρέπει να ανοιχτούν σε πιθανούς συντρόφους, φοβούμενοι ότι οι αντιδράσεις θα μπορούσαν να μην είναι θετικές και έτσι να αποκτήσει δυσκολίες η σχέση.

Ωστόσο, πολλοί ασέξουαλ σχετίζονται με το Split Attraction Model. Πρόκειται για θεωρία που δείχνει πόσο η ρομαντική και η σεξουαλική έλξη είναι δύο ξεχωριστές εμπειρίες”.

“Όπως κάποια σχέση μπορεί να έχει σεξ, χωρίς να υπάρχει συναίσθημα, έτσι μπορεί να υπάρχει συναίσθημα, χωρίς να υπάρχει σεξ”.

Έχοντας αυτό κατά νου, είναι δυνατό οι ασέξουαλ να ταυτιστούν με ρομαντικό προσανατολισμό και να επιδιώξουν ρομαντικές σχέσεις, αφού πρόκειται για δυο διαφορετικές εμπειρίες”.

Τελικά είμαστε όλοι ίδιοι

Στη μελέτη μετείχαν 485 άτομα που αυτοπροσδιορίζονται ως μέλη του ασεξουαλικού φάσματος και είναι σε σχέση.

“Τους ρωτήσαμε για την ικανοποίηση από τη σχέση τους, το επίπεδο επένδυσης σε αυτήν και πώς έβλεπαν την ποιότητα των εναλλακτικών λύσεων στη σχέση τους.

Διερευνήσαμε και τον προσανατολισμό προσκόλλησης τους.

Αυτό ορίζεται ως ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι προσεγγίζουν τις στενές τους σχέσεις. Συνήθως σχηματίζεται στην παιδική ηλικία και είναι ένα μοτίβο που συνεχίζεται στην ενήλικη ζωή.

Οι άνθρωποι τείνουν να επιδεικνύουν

• είτε ένα “ανήσυχο στιλ προσκόλλησης” (συχνά χαρακτηρίζεται από το αίσθημα ανησυχίας για την εγκατάλειψη και το άγχος για την απώλεια της σχέσης),
• είτε ένα “ύφος προσκόλλησης αποφυγής” (κάποιος μπορεί να απομακρύνει τους ανθρώπους ή να φοβάται τη συναισθηματική οικειότητα),
• είτε ένα “ασφαλές στιλ προσκόλλησης” (αφορά τους ανθρώπους που αισθάνονται ασφαλείς με τα συναισθήματά τους και μπορούν να διατηρήσουν μακροχρόνιες σχέσεις).

Τα αποτελέσματα ήταν γενικά συνεπή με προηγούμενες εργασίες για τις σχέσεις σε όλες τις μορφές τους.

Όπως και με αυτές τις σχέσεις, διαπιστώσαμε ότι οι ασεξουαλικοί άνθρωποι που ήταν πιο ικανοποιημένοι και είχαν επενδύσει περισσότερο, ήταν πιο αφοσιωμένοι στις σχέσεις τους.

Όταν δεν πίεζαν για άλλους ανθρώπους ή δεν έβλεπαν ως καλύτερη εναλλακτική τη μοναξιά, οι σχέσεις τους έτειναν να ανθίζουν.

Τα μοτίβα προσανατολισμού της προσκόλλησης ήταν επίσης γενικά συνεπή με παλαιότερες έρευνες σε άλλες ομάδες σεξουαλικότητας.

Όπως και η δουλειά που γίνεται σε άλλες σχέσεις, τα άτομα που ακολουθούν το μοτίβο αποφυγής ήταν επίσης λιγότερο αφοσιωμένα και ικανοποιημένα και επένδυαν λιγότερο στις σχέσεις τους”.

Η εξαίρεση του κανόνα

Μια από τις ασυνέπειες που διαπιστώθηκαν, συγκριτικά με παλαιότερες έρευνες ήταν ότι μεταξύ των ασεξουαλικών ατόμων, το αγχώδες στιλ προσκόλλησης συσχετίστηκε με υψηλότερη δέσμευση και ικανοποίηση. Σε όλους τους άλλους τύπους σχέσεων, το αποτέλεσμα είναι ακριβώς το αντίθετο.