Η ΒΙΑ ΣΤΑ ΓΗΠΕΔΑ ΕΙΝΑΙ ΣΑΝ ΤΟ ΝΤΟΠΙΝΓΚ

Αν τόσες φορές που έχουν καταργηθεί οι οπαδικοί σύνδεσμοι, έχουν γίνει φύλλο και φτερό τα μητρώα των μελών τους και έχουν αυστηριοποιηθεί οι ποινές για αδικήματα βίας, δεν θα υπήρχε … δείγμα οπαδού που να μπορούσε να δράσει ανεξέλεγκτα. Αν είχαν γίνει πράξη οι κατά καιρούς εξαγγελίες των κυβερνήσεων είναι ζήτημα αν θα επιτρεπόταν και η ελεύθερη πρόσβαση στα γήπεδα.

Η πρόχειρη λύση για να αντιμετωπιστεί η βία των γηπέδων, είναι διαχρονικά η διάλυση των συνδέσμων- λεσχών, φαν-κλαμπ, πείτε τα όπως θέλετε το ίδιο κάνει, οι ποινές και η καταστολή. Εδώ, βέβαια, η κυβέρνηση ξεπέρασε και τον εαυτό της καθώς το βασικό μέτρο που εξήγγειλε στην συνάντηση με τον Αλεξάντερ Τσεφερίν και τους ιδιοκτήτες των μεγάλων ΠΑΕ, ήταν παρόμοιο με εκείνο που είχε ως “αιχμή του δόρατος” μόλις δέκα έξι μήνες πριν.

Στις 21/2/2022 λίγες μέρες μετά τη δολοφονία του Άλκη Καμπανού στη Θεσσαλονίκη, ο Γιάννης Οικονόμου, τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος, είχε ανακοινώσει το (προσωρινό) κλείσιμο των συνδέσμων, μέχρι το καλοκαίρι. Πάντα, άλλωστε, υπήρχε (και υπάρχει) ένα παραθυράκι. Οι σύνδεσμοι-λέσχες έκλεισαν, αλλά μετά τον Ιούλιο του 2022, προφανώς μετά από εξονυχιστικό (λέμε τώρα) έλεγχο ξανάνοιξαν. Η αστυνομία τους ξανάκλεινε όταν έβρισκε, σε κάποιες εφόδους, πολεμικό υλικό: ρόπαλα, μαχαίρια, φωτοβολίδες κλπ.

Το ίδιο μέτρο, λοιπόν, ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός. Ίσως επειδή ήταν μπροστά ο πρόεδρος της UEFA και έπρεπε να δείξει στιβαρός, αποφασισμένος και έτοιμος για σκληρές αποφάσεις. Στο κάτω-κάτω, ο Τσεφερίν δεν ήταν παρών στις ανακοινώσεις του περασμένου Φλεβάρη…

Παρόλα αυτά οι σύνδεσμοι δεν κλείνουν (τα παραθυράκια που λέγαμε). Όπως διαβάσαμε θα υπάρχει ένας σε κάθε ΠΑΕ, η διοίκηση της οποίας αναλαμβάνει την ευθύνη για τη δράση των κλαμπ, τα οποία θα συνεχίσουν να υφίστανται, εφόσον αδειοδοτούνται από τις διοικήσεις.

Εδώ υπάρχει ένα μικρό ζήτημα. Ας υποθέσουμε ότι μια ΠΑΕ δίνει άδεια σε ένα σύνδεσμο για τη λειτουργία του (και τα παραρτήματα του σε όλη την Ελλάδα). Οι οπαδοί κάνουν επεισόδια σε ένα αγώνα … μπάσκετ. Την ευθύνη ποιος την έχει; Η δοίκηση της ΠΑΕ που σύμφωνα με τη νέα νομοθετική ρύθμιση θα δίνει άδεια σε ένα σύνδεσμο οπαδών, η εκείνη της ΚΑΕ η οποία λογικά δεν θα έχει καμιά σχέση με τη λειτουργία των φαν κλαμπ;

Η αστυνομία που (δεν) έφυγε ποτέ

Εν τω μεταξύ, όπως συνηθίζει αυτή η κυβέρνηση, έβαλε την αστυνόμεση στο επίκεντρο, καθώς και οι ίδιες οι ΠΑΕ -προφανώς για να απαλλαγούν και από τις όποιες ευθύνες- ζήτησαν την αστυνομία ως επιβλέπουσα στην είσοδο των φιλάθλων στα γήπεδα. Η ΕΛΑΣ θα είναι υπεύθυνη και για την τήρηση της τάξης στο γήπεδο.

Όλα αυτά, λίγα εικοσιτετράωρα μετά την … παταγώδη αποτυχία της να αποτρέψει επεισόδια που η ίδια είχε προβλέψει, όταν οι χούλιγκαν της Ντιναμό Ζάγκρεμπ κατέβαιναν ανενόχλητοι την ελληνική επικράτεια λες και πήγαιναν σχολική εκδρομή.

Ακόμα κι αν δεχθούμε την υπερβατική δήλωση του πρωθυπουργού ότι η επιδρομή των ναζί οπαδών της κροατικής ομάδας ήταν ένα “ραντεβού θανάτου”, η ανικανότητα των αστυνομικών αρχών δεν έχει προηγούμενο. Η μήπως έχει; Όσοι γνωρίζουν λεπτομέρειες από κανονικά (οπαδικά) ραντεβού, διηγούνται τη συμμετοχή βαλκάνιων “συμμάχων” σε φονικές μονομαχίες, που μόνο από σύμπτωση δεν είχαν νεκρούς.

Η παρέλαση των Κροατών πρώτα με τη φάλαγγα των αυτοκινήτων στην Εθνική Οδό κι ύστερα πεζή στους σταθμούς του ηλεκτρικού είναι σίγουρα κάτι το πρωτόγνωρο. Όπως και το φιάσκο της αστυνομίας που ήξερε, έβλεπε, αλλά επενέβη κατόπιν της δολοφονίας του Μιχάλη Κατσουρή.

Αλλα ας πιστέψουμε ότι η ΕΛΑΣ “πήρε το μάθημά της” και αίφνης θα παρουσιαστεί πανέτοιμη να αντιμετωπίσει τις ορδές των χούλιγκαν, εντός και εκτός συνόρων. Αν δεν κάνουμε λάθος, όμως, για την παρουσία της αστυνομίας στα γήπεδα δυσφορούσαν οι ίδιες οι ΠΑΕ, πριν από μερικά χρόνια. Ζητούσαν από την Πολιτεία να τους παραχωρήσει το δικαίωμα να ελέγχουν αυτές τους φιλάθλους.

Αιτία; Το περίφημο 10% από τα τηλεοπτικά συμβόλαια των ομάδων. Τα ποσά δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητα, αν σκεφτεί κανείς τα ποσά που πληρώνουν οι συνδρομητικές πλατφόρμες και η ΕΡΤ σε ΠΑΕ (και ΚΑΕ). Το μεγαλύτερο κομμάτι αυτού του ποσοστού πηγαίνει στα ταμεία των αστυνομικών και προφανώς είναι ένα έσοδο, που οι ένστολοι δεν θα ήθελαν να χάσουν, άσχετα αν αρκετές φορές -ειδικά μετά από επεισόδια- είχαν απαιτήσει και οι ίδιοι την αποχώρηση τους από τα γήπεδα.

Για χρόνια, πάντως, το μόνιμο αίτημα του επαγγελματικού ποδοσφαίρου ήταν η εξάλειψη του 10% υπέρ της αστυνομίας.

Χωρίς την ΕΛΑΣ δεν γίνεται σέντρα…

Κάποια στιγμή στις ΠΑΕ ανατέθηκε η επιτήρηση των φιλάθλων μέσα στο γήπεδο με τις εταιρείες σεκιούριτι. Πίστευαν έτσι ότι θα μπορούσαν να απαλλαγούν από το περίφημο 10%. Η αστυνομία, ωστόσο, δεν έφυγε ποτέ από τα γήπεδα. Η ΕΛΑΣ είναι αυτή που πολλές φορές αποφασίζει -για λόγους ασφαλείας- πότε θα γίνει η σέντρα ενός αγώνα, ενώ υπό τη δική της επιτήρηση γίνεται και το τσεκ από τους σεκιουριτάδες κάθε ομάδας.

Ο νόμος έχει δώσει το δικαίωμα στους ανθρώπους των εταιρειών να κάνουν σωματικό έλεγχο στους φιλάθλους, αν όμως κάποιος αρνηθεί να τον ελέγξουν οι άνθρωποι των ΠΑΕ, καλείται η αστυνομία, που έχει τη γενική εποπτεία. Οι έλεγχοι πριν την είσοδο στο γήπεδο είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία. Υποτίθεται ότι απαγορεύεται να έχεις μαζί σου φωτοβολίδες, πυρσούς και άλλου είδους αντικείμενα.

Πράγματι, κανένας χούλιγκαν δεν επιδεικνύει τα πολεμοφόδια του, ωστόσο, σε ανύποπτο χρόνο, αυτά έχουν μπει στο γήπεδο, σε στιγμές μάλιστα που θεωρητικά όλες οι θύρες είναι κλειστές.

Όταν επιτρέπεται μετακίνηση των φιλοξενούμενων οπαδών (ενώ … γενικώς απαγορεύεται) την μεταφορά τους και την είσοδο στο γήπεδο αναλαμβάνει πάλι η ΕΛΑΣ. Αυτή, άλλωστε, εκπονεί και τα επιχειρησιακά σχέδια και μέτρα ασφαλείας τα οποία αποφασίζονται σε συσκέψεις που συμμετέχουν οι διοργανώτριες αρχές και οι εκπρόσωποι των ομάδων.

Δεν έφυγε ποτέ από τα γήπεδα η αστυνομία. Και δεν είναι πάντα τόσο επιτυχημένες οι επεμβάσεις των ΜΑΤ στις διάφορες εξέδρες. Οι ΠΑΕ, ωστόσο, βλέποντας το αδιέξοδο καθώς υποχρεώνονται να πληρώσουν τόσο τις εταιρείες σεκιούριτι, όσο και το 10% στην αστυνομία (αλλά και τα πρόστιμα που πέφτουν για παραβάσεις των κανονισμών), άλλαξαν ρότα και συντάσσονται, πλέον, με την πλήρη αστυνόμευση των οπαδών τους.

Η ταυτοπροσωπία και οι κάμερες

Δυο σημαντικά θέματα που κατά καιρούς συζητιούνται, αποφασίζονται μέτρα, αλλά τίποτε δεν γίνεται. Το πρώτο αφορά την ταυτοπροσωπία εκείνων που πηγαίνουν στο γήπεδο με τα εισιτήρια τα οποία εκδίδονται και είναι, ως γνωστόν, ονομαστικά.

Υποτίθεται ότι η αστυνομία θα αναλάβει πλέον να ελέγχει τον τρόπο εισόδου των φιλάθλων. Στη θεωρία από την στιγμή που ένας φίλαθλος μπαίνει στο γήπεδο πρέπει να είναι γνωστό το ονοματεπώνυμο του και η ακριβής θέση στην οποία κάθεται.

Το δεύτερο έχει να κάνει με τις κάμερες ασφαλείας. Υποχρεωτικές σε όλα τα γήπεδα της χώρας, κάποιες όμως δεν λειτουργούν μονίμως. Αποτέλεσμα πολλές από τις έρευνες για επεισόδια και πρωταίτιους να … γίνεται σαν τα ραντεβού στα τυφλά. Σημειώστε ότι τον χειρισμό του κυκλώματος με τις κάμερες έχει αποκλειστικά η αστυνομία. Οι ΠΑΕ όμως είναι υπεύθυνες για τη συντήρηση και τη λειτουργία τους.

Η εξέλιξη των χούλιγκαν

Αν θέλει πάντως η Πολιτεία να αντιμετωπίσει πράγματι το χουλιγκανισμό και τις σύγχρονες εκφάνσεις του, πρέπει να συνειδητοποιήσει την πραγματικότητα. Πρώτον δεν πρέπει να συγχέει τους απλούς συνδέσμους φιλάθλων, με τις σκληροπυρηνικές ομάδες που παίζουν ξύλο στους δρόμους αλλά κάνουν και άλλου είδους “μπίζνες”, κυρίως με τα εισιτήρια.

Εδώ και χρόνια μια μερίδα των οργανωμένων οπαδών είναι διαβρωμένο από φασιστικά στοιχεία, καθώς το ποδόσφαιρο ως άθλημα των μεγάλων μαζών έχει πρόσφορο έδαφος και ανύποπτα νεανικά αυτιά. Το αυγό του φιδιού έχει επωαστεί και στις εξέδρες, ώστε το δηλητήριο του να μεταφερθεί σε ολόκληρη την κοινωνία.

Όταν δέρνουμε και σκοτώνουμε τον αντίπαλο οπαδό, πολύ εύκολα θα κάνουμε το ίδιο σε μετανάστες και λοιπές μειονότητες.

Το φαινόμενο δεν είναι βέβαια αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο. Εξελίσσεται και εξαπλώνεται σε ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης. Η οργάνωση τους γίνεται ολοένα και πιο πολύπλοκη κι όσο η Ευρωπαϊκή Ένωση εθελοτυφλεί στο φαινόμενο και η UEFA… απλά παρακολουθεί (όπως συνέβη στην περίπτωση της δολοφονίας του Μ.Κατσούρη) οι επιδρομές και τα επεισόδια θα συνεχίζονται.

Η βία στα γήπεδα και η αντιμετώπιση της θυμίζει το κυνήγι του ντόπινγκ, που βρίσκεται πάντα ένα βήμα μπροστά από το … αντιντόπινγκ. Η πραγματική καταπολέμηση απαιτεί νέες ιδέες, πρόληψη, ενημέρωση, ειλικρινή συνεργασία με τις ΠΑΕ και όσους εμπλέκονται με το ποδόσφαιρο και όχι επανάληψη των μέτρων που έχουμε ανακοινώσει πριν δέκα έξι μήνες…