ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ ΞΕΡΕΙΣ ΤΙΣ ΣΤΟΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ;
Η Νατάσσα Παππά χαρτογραφεί τις στοές του εμπορικού κέντρου και σε ξεναγεί σε μία πόλη μέσα στην πόλη, με οδηγό τις παλιές επιγραφές, την προφορική ιστορία και τις μικρές επιχειρήσεις.
Ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσεις μια πόλη είναι να την περπατήσεις. Να εξερευνήσεις με τα πόδια τις δυνατότητες και τις πολυπλοκότητες που μπορεί να προσφέρει, να νιώσεις την ελευθερία και τον ενθουσιασμό των ανακαλύψεων σου. Το περπάτημα μέσα σε μια πόλη είναι ο τρόπος για να επικοινωνήσεις με αυτή και να γνωρίσεις πραγματικά όσα δεν θα σου αποκαλυφθούν ποτέ μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου σου.
Για τη Νατάσσα Παππά, το περπάτημα δεν θα έπρεπε να είναι προνόμιο των τουριστών αλλά τρόπος ζωής στην πόλη που κατοικούμε. Γιατί όσο περισσότερο συνδεόμαστε γινόμαστε πιο ενεργοί πολίτες. Πριν από μία δεκαετία, η designer και δημιουργός της πλατφόρμας Desired Landscapes ξεκίνησε να περπατάει στην Αθήνα, ορμώμενη από την ανάγκη της να εξερευνήσει την ίδια της την πόλη. Έχοντας σπουδάσει Γραφιστική, έβλεπε την Αθήνα με μία διαφορετική ματιά – η ίδια η πόλη είχε τόσα να της αφηγηθεί αρκεί εκείνη να της αφιέρωνε τον απαιτούμενο χρόνο. Κάπως έτσι, άρχισε να κινείται σε διαφορετικά πεδία και να ασχολείται με την έννοια της πόλης γύρω από την οπτική της κουλτούρα, κάνοντας μια προσπάθεια να χαρτογράφησει τις διαμπερείς στοές της Αθήνας μέσα στο Εμπορικό Τρίγωνο.
Η προσπάθειά της μετουσιώθηκε στο βιβλίο “Εντός Στοάς” – έναν οδηγό για να εξερευνήσεις “μια πόλη μέσα στην πόλη”, όπως λέει η ίδια. Μια πόλη που δεν επιλέγουμε συνήθως να περπατήσουμε και που χαρακτηρίζεται από μια πατίνα του χρόνου.
“Όταν ξεκίνησα να περπατάω στις στοές το 2012 υπήρχε κυρίως μια εγκατάλειψη. Μετά την κρίση, άρχισαν σιγά – σιγά να παίρνουν τα πάνω τους και να ανοίγουν μπαρ και εστιατόρια, ακολουθώντας αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες που τις είχαν αγαπήσει πρότινος, αλλά πάντοτε υπήρχαν τα μικρά, οικογενειακά μαγαζιά που τώρα έχουν φτάσει στις τρίτες γενιές”.
Το βιβλίο της “Εντός Στοάς” ήταν η αφορμή για να ξεκινήσει τις ξεναγήσεις στην πόλη. “Προσφέρω tailored ξεναγήσεις ανάλογα με τα ενδιαφέροντα που έχει κάποιος. Το καλό εδώ είναι ότι μπορούν να συνδυαστούν διάφορα, από την αγάπη για τις παλιές επιγραφές και την τυπογραφία μέχρι την προφορική ιστορία της Αθήνας. Θεωρούμε συνήθως την οπτική επικοινωνία κάτι δεδομένο που δεν προσδίδει στην εικόνα της πόλης. Φαντάσου όμως να αφαιρέσεις όλες αυτές τις επιγραφές, τότε ποια εικόνα μένει; Υπάρχει κάτι αυθόρμητο στις στοές, μια ποικιλομορφία, διαφορετικές γραμματοσειρές και ασυνήθιστες βιτρίνες σε κάθε μαγαζί”.
Το Desired Landscapes αποτελεί μία ομπρέλα που αγκαλιάζει όσα δημιουργεί η Νατάσσα Παππά σε σχέση με την εικόνα της πόλης: συνεργασίες για βιβλία, περιοδικά και χάρτες, όπως το und.athens, τη δική της συλλογή από κάρτες με παλιές επιγραφές που χάνονται και μία σειρά από περιοδικά τσέπης με αντιφατικές επιλογές πόλεων που εξερευνούν συλλογικά τον κάθε τόπο.
Κάθε τεύχος του Desired Landscapes φιλοξενεί ανακαλύψεις μέσα από προσωπικές αφηγήσεις και ακαδημαϊκές αναλύσεις που βασίζονται τόσο στην καταγεγραμμένη ιστορία όσο και την προφορική, αλλά και σε κλάδους, όπως πολεοδομία, αρχιτεκτονική και τέχνη. “Οι οδηγοί έχουν να κάνει με το πώς συνδεόμαστε με τις πόλεις, πώς νιώθουμε καλά σε αυτές”.
“Η Αθήνα έχει αλλάξει πάρα πολύ. Το βλέπουμε ακόμα και τα τελευταία δύο χρόνια. Να χάνονται τα μικρά μαγαζιά, να υπάρχει μια ομοιογένεια πλέον στις προσόψεις, το ξενοδοχείο – σε πολλά εισαγωγικά – να κάνει καταλαμβάνει την πόλη και η Αθήνα να μεγαλώνει προς κάθε κατεύθυνση. Τα λεγόμενα ‘παιδιά του κέντρου’ να φεύγουν πιο μακριά και κάπως να σπάει αυτός ο πυρήνας”.
Αν το να επενδύουμε σε εμπειρίες αποτελεί πλέον τρόπος ζωής για τις νεότερες γενιές, η εμπειρία της πόλης μέσα από την οπτική κουλτούρα μπορεί να έχει πραγματικά οφέλη. Οι ξεναγήσεις της Νατάσσας Παππά παρεκκλίνουν των τουριστικών οδηγών, αφού στόχος είναι να γνωρίσεις την πόλη ουσιαστικά, μέσα από ανώνυμα στοιχεία που ίσως να θεωρούνται κοινά, πάντα σε συσχέτιση με τα εμβληματικά.
“Μου αρέσει πολύ όταν έρχονται κάτοικοι της Αθήνας και ενθουσιάζονται να μαθαίνουν ότι η τάδε στοά είναι δίπλα στο σπίτι τους και δεν τη γνώριζαν και μετά να χρησιμοποιούν αυτά τα μικρά μαγαζιά για να κάνουν τις δουλειές τους, από το πιο απλό, να βγάλουν φωτοτυπίες”.
Οι δικές της αγαπημένες στοές είναι η Αρσακείου και η Ανατολής. Η δεύτερη μάλιστα αποτελεί κι ένα καλό παράδειγμα για το πώς επιβιώνουν οι αστικοί μύθοι και τον ρόλο της προφορικής ιστορίας. “Ο μύθος λέει ότι κάποιος πήγε στην Αίγυπτο, είδε μια στοά, του άρεσε και την αντέγραψε. Αν το ψάξεις, θα μάθεις πώς πήρε το όνομά της από την ασφαλιστική εταιρεία που είχε το οικόπεδο. Όλοι όμως θα σου πουν για τον μύθο, κανείς δεν θέλει να ανακυκλώσει την πραγματική ιστορία”.
Στις 24 Δεκεμβρίου (12:00–14:00), η Νατάσσα Παππά διοργανώνει την ετήσια χριστουγεννιάτικη ξενάγησή της στις στοές. Πέρα από τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα, θα μπορείς να αγοράσεις δώρα από παλιά αθηναϊκά καταστήματα και στο τέλος της βόλτας να τα συσκευάσεις με γιορτινά περιτυλίγματα που θα έχεις προμηθευτεί – φυσικά – από τα παραπάνω μαγαζιά.
