Μας προστατεύει η χειρουργική μάσκα από τον ιό της γρίπης;

Η εποχής της γρίπης που μόλις τελείωσε στην Αυστραλία άφησε πίσω της 299.211 εργαστηριακά επιβεβαιωμένα περιστατικά γρίπης και 662 θανάτους. Οι αριθμοί αυτοί μας δίνουν μία εικόνα για τη βαρύτητα της επερχόμενης εποχής γρίπης που ξεκινά τώρα στο Βόρειο Ημισφαίριο και θα επηρεάσει, μεταξύ άλλων, και τη χώρα μας.

Η συνηθέστερη μέθοδος πρόληψης της λοίμωξης από τον ιό της γρίπης είναι το εμβόλιο, ωστόσο, καθώς η αποτελεσματικότητά του είναι περιορισμένη, οι περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν και άλλες μεθόδους πρόληψης.

Ο ιός της γρίπης μεταδίδεται κυρίως μέσω σταγονιδίων που απελευθερώνονται από το στόμα και τη μύτη κατά το βήχα, το φτέρνισμα ή την ομιλία. Τα σταγονίδια αυτά μπορεί να απλωθούν ακόμα και σε απόσταση περίπου 2 μέτρων.

Αρκετοί πιστεύουν ότι αν φορέσουν χειρουργική μάσκα, μπορεί να αποτρέψουν την είσοδο του ιού στους πνεύμονες. Διάφορες μάσκες διαφημίζονται μάλιστα για την ικανότητά τους να προστατεύουν από ιούς όπως ο Η1Ν1 ή άλλα επικίνδυνα στελέχη του ιού της γρίπης.

Το σκεπτικό που δικαιολογεί τη χρήση της μάσκας στους περισσότερους ανθρώπους είναι ότι «εφόσον προστατεύει το χειρουργό, θα προστατεύει κι εμένα». Ωστόσο, ο σκοπός της μάσκας δεν είναι να προστατεύσει το χειρουργό, αλλά να μην επιτρέψει στα σταγονίδια από το στόμα και τη μύτη του να εισέλθουν στο τραύμα του ασθενούς. Επιπλέον, η αποτελεσματικότητα της χειρουργικής μάσκας στην επίτευξη του παραπάνω στόχου έχει αρχίσει να αμφισβητείται έντονα από τελευταίες μελέτες. Μία πρόσφατη έρευνα, μάλιστα, έδειξε ότι η χειρουργική μάσκα μπορεί να αποτελεί πηγή μόλυνσης με βακτήρια κατά τη διάρκεια ενός χειρουργείου. Αν και οι μάσκες είναι ειδικά σχεδιασμένες για να παγιδεύουν τα βακτήρια που απελευθερώνονται από το στόμα και τη μύτη του χειρουργού, η έρευνα διαπίστωσε την παρουσία βακτηρίων στην εξωτερική επιφάνεια της μάσκας μετά από ένα χειρουργείο.

Άσκοπη Χρήση

Η χρήση της μάσκας μερικές φορές αναφέρεται και ως μια αλτρουιστική κίνηση, δηλαδή αυτός που τη φορά προσπαθεί να προστατεύσει τους γύρω του από την πιθανότητα μόλυνσης με τα μικρόβιά του. Ωστόσο, όπως διαπίστωσαν οι έρευνες στα χειρουργεία, ο στόχος αυτός δεν είναι πάντοτε πραγματικός. Με εδομένη τη συμπτωματολογία της γρίπης στους περισσότερους ασθενείς, καταλαβαίνουμε ότι ελάχιστοι από αυτούς θα κυκλοφορούν εκτός του σπιτιού με μάσκες κατά την περίοδο που η νόσος είναι μεταδοτική, δηλαδή 3-4 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Στη φάση αυτή, οι περισσότεροι ασθενείς βρίσκονται καθηλωμένοι στο κρεβάτι.

Μία χρησιμότητα που έχουν οι μάσκες, ωστόσο, στην πρόληψη της γρίπης είναι το γεγονός ότι εμποδίζουν την άμεση επαφή των χεριών με τη τη μύτη ή το στόμα μας. Εκτός από την εισπνοή σταγονιδίων, η μόλυνση με τον ιό της γρίπης μπορεί να γίνει αγγίζοντας μία επιφάνεια που έχει σωματίδια του ιού και στη συνέχεια αγγίζοντας το πρόσωπό μας. Μία έρευνα έδειξε μάλιστα ότι ο μέσος άνθρωπος ακουμπά το πρόσωπό του σχεδόν 23 φορές μέσα σε 1 ώρα.

Μία από τις αδυναμίες της μάσκας στην παραπάνω προσέγγιση είναι το γεγονός ότι η μόλυνση μπορεί να γίνει και από την επαφή του χεριού με τους οφθαλμούς. Επιπλέον, για να είστε πλήρως προστατευμένοι από την επαφή του χεριού με τη μύτη και το στόμα, πρέπει να φοράτε τη μάσκα 24 ώρες το 24ωρο και να την αλλάζετε τακτικά. Καθώς, ωστόσο, η μάσκα είναι ενοχλητική και καθιστά δύσκολη την επικοινωνία, καταλαβαίνουμε ότι αυτή η μέθοδος πρόληψης δεν είναι ρεαλιστική. Μία έρευνα παρατήρησε ότι μόλις το 21% των ασθενών μπορεί να φορέσει τη μάσκα του την απαιτούμενη χρονική διάρκεια.