Reuters: Το Ιράν θα απορρίψει την πρόταση των ΗΠΑ για το πυρηνικό πρόγραμμα

Το Ιράν είναι έτοιμο να απορρίψει την πρόταση των ΗΠΑ για τον τερματισμό της διαμάχης που κρατάει δεκαετίες για το πυρηνικό του πρόγραμμα, δήλωσε τη Δευτέρα Ιρανός διπλωμάτης, απορρίπτοντάς την πρόταση, με το σκεπτικό ότι δεν ανταποκρίνεται στα συμφέροντα της Τεχεράνης ούτε μετριάζει τη στάση της Ουάσιγκτον για τον εμπλουτισμό ουρανίου.

“Το Ιράν ετοιμάζει μια αρνητική απάντηση στην πρόταση των ΗΠΑ, η οποία θα μπορούσε να εκληφθεί ως απόρριψη της αμερικανικής προσφοράς” δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης, που βρίσκεται κοντά στην ιρανική διαπραγματευτική ομάδα, στο πρακτορείο Reuters.

Η πρόταση των ΗΠΑ για μια νέα πυρηνική συμφωνία παρουσιάστηκε στο Ιράν το Σάββατο από τον Υπουργό Εξωτερικών του Ομάν, Sayyid Badr Albusaidi, ο οποίος πραγματοποίησε σύντομη επίσκεψη στην Τεχεράνη και μεσολαβεί στις συνομιλίες μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσιγκτον.

Μετά από πέντε γύρους συνομιλιών μεταξύ του Ιρανού Υπουργού Εξωτερικών, Αμπάς Αρακτσί, και του ειδικού απεσταλμένου του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, παραμένουν αρκετά εμπόδια.

Μεταξύ αυτών είναι η άρνηση του Ιράν να δεχθεί το αίτημα των ΗΠΑ να δεσμευτεί στην κατάργηση του εμπλουτισμού ουρανίου, καθώς και η άρνησή του να αποστείλει στο εξωτερικό ολόκληρο το υπάρχον απόθεμα υψηλά εμπλουτισμένου ουρανίου — που αποτελεί πιθανή πρώτη ύλη για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.

Η Τεχεράνη δηλώνει ότι επιδιώκει να αξιοποιήσει την πυρηνική τεχνολογία για ειρηνικούς σκοπούς και έχει επανειλημμένα αρνηθεί τις κατηγορίες των δυτικών δυνάμεων ότι προσπαθεί να αναπτύξει πυρηνικά όπλα.

“Σε αυτή την πρόταση, η στάση των ΗΠΑ για τον εμπλουτισμό ουρανίου σε ιρανικό έδαφος παραμένει αμετάβλητη, και δεν υπάρχει σαφής εξήγηση σχετικά με την άρση των κυρώσεων” δήλωσε ο διπλωμάτης, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί λόγω της ευαισθησίας του ζητήματος.

Ο Αρακτσί ανέφερε ότι η Τεχεράνη θα απαντήσει επίσημα στην πρόταση σύντομα.

Η Τεχεράνη απαιτεί την άμεση άρση όλων των περιορισμών που έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ και βλάπτουν την οικονομία της, η οποία βασίζεται στο πετρέλαιο. Ωστόσο, οι ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι οι πυρηνικές κυρώσεις θα πρέπει να αρθούν σταδιακά.

Δεκάδες θεσμοί που είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία του Ιράν, συμπεριλαμβανομένης της Κεντρικής Τράπεζας και της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου, έχουν ενταχθεί σε μαύρες λίστες από το 2018, καθώς η Ουάσιγκτον τους κατηγορεί για “υποστήριξη της τρομοκρατίας ή της διάδοσης όπλων”.

Η αναβίωση από τον Τραμπ της “μέγιστης πίεσης” κατά της Τεχεράνης από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο περιλαμβάνει την αυστηροποίηση των κυρώσεων και την απειλή βομβαρδισμού του Ιράν αν οι διαπραγματεύσεις δεν αποδώσουν αποτέλεσμα.

Κατά την πρώτη του θητεία το 2018, ο Τραμπ είχε εγκαταλείψει τη συμφωνία του 2015 που είχε συνάψει η Τεχεράνη με έξι δυνάμεις και επανέφερε τις κυρώσεις που παρέλυσαν την ιρανική οικονομία. Το Ιράν απάντησε αυξάνοντας τον εμπλουτισμό ουρανίου πολύ πέρα από τα όρια της συμφωνίας.

Με βάση τη συμφωνία, μέχρι το 2018 το Ιράν είχε περιορίσει τις ευαίσθητες πυρηνικές του δραστηριότητες με αντάλλαγμα την άρση των οικονομικών κυρώσεων των ΗΠΑ, της ΕΕ και του ΟΗΕ.

Ο διπλωμάτης ανέφερε ότι η αξιολόγηση της “επιτροπής πυρηνικών διαπραγματεύσεων του Ιράν”, υπό την επίβλεψη του Ανώτατου Ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ήταν ότι η πρόταση των ΗΠΑ ήταν “εντελώς μονόπλευρη” και δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της Τεχεράνης.

Ως εκ τούτου, ο διπλωμάτης δήλωσε ότι η Τεχεράνη θεωρεί ότι η πρόταση αυτή δεν μπορεί να αποτελέσει “σημείο εκκίνησης” και πιστεύει ότι επιχειρεί μονομερώς να επιβάλει μια “κακή συμφωνία” στο Ιράν μέσω υπερβολικών απαιτήσεων.

Η αντιπαράθεση για τα πυρηνικά αυξάνει τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή

Το διακύβευμα είναι υψηλό και για τις δύο πλευρές. Ο Τραμπ θέλει να περιορίσει το ενδεχόμενο το Ιράν να παράγει πυρηνικά όπλα, τα οποία θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια περιφερειακή κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών και ενδεχομένως να απειλήσει το Ισραήλ. Από την πλευρά του, το ιρανικό θρησκευτικό κατεστημένο επιθυμεί να απαλλαγεί από τις καταστροφικές κυρώσεις.

Το Ιράν δηλώνει ότι είναι έτοιμο να αποδεχθεί κάποιους περιορισμούς στον εμπλουτισμό, αλλά χρειάζεται ισχυρές εγγυήσεις ότι η Ουάσιγκτον δεν θα αποσυρθεί από μια μελλοντική πυρηνική συμφωνία.

Δύο Ιρανοί αξιωματούχοι είπαν στο Reuters την προηγούμενη εβδομάδα ότι το Ιράν θα μπορούσε να σταματήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου αν οι ΗΠΑ αποδέσμευαν παγωμένα ιρανικά κεφάλαια και αναγνώριζαν το δικαίωμα της Τεχεράνης να εμπλουτίζει ουράνιο για ειρηνικούς σκοπούς, στο πλαίσιο μιας “πολιτικής συμφωνίας” που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ευρύτερη πυρηνική συμφωνία.

Ο μεγαλύτερος εχθρός του Ιράν, το Ισραήλ, θεωρεί το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν υπαρξιακή απειλή και δηλώνει ότι δεν θα επιτρέψει ποτέ στην Τεχεράνη να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.

Ο Αρακτσί, σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Αιγύπτιο ομόλογό του στο Κάιρο, δήλωσε: “Δεν νομίζω ότι το Ισραήλ θα διαπράξει ένα τέτοιο λάθος ώστε να επιτεθεί στο Ιράν.”

Τον Απρίλιο, ο υπουργός Άμυνας της Σαουδικής Αραβίας μετέφερε ξεκάθαρο μήνυμα σε Ιρανούς αξιωματούχους: να πάρουν σοβαρά την πρόταση του Τραμπ για μια νέα συμφωνία ως τρόπο αποφυγής του κινδύνου πολέμου με το Ισραήλ.