Μητσοτάκης – Ερντογάν: Τα “ήρεμα νερά” δοκιμάζονται στη Νέα Υόρκη

Σε δύσκολη άσκηση διασφάλισης των “ήρεμων νερών” στο Αιγαίο, χωρίς υποχώρηση της Ελλάδας από τις “κόκκινες γραμμές”  της εξωτερικής πολιτικής, αναμένεται να εξελιχθεί η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, την Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου.

Οι πρόσφατες σπασμωδικές αντιδράσεις της Τουρκίας στην άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας, όπως ο “γιαλαντζί τσαμπουκάς” με το Πίρι Ρέις μετά τον ερχομό της Chevron, δείχνουν πάντως ότι το πιθανότερο είναι στην καλύτερη περίπτωση Μητσοτάκης- Ερντογάν απλά να συμφωνήσουν ότι διαφωνούν.

Από την τελευταία – σύντομη- συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο στις 25 Ιουνίου στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ στη Χάγη, η χώρα μας έχει οριοθετήσει δύο θαλάσσια πάρκα (το ένα εκ των οποίων στο Αιγαίο σε περιοχές που η Αγκυρα επιμένει να βλέπει “γκρίζες”), η Chevron έχει καταθέσει την επίσημη προσφορά για έρευνες υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης και έχουν ξεκινήσει οι τεχνικές συνομιλίες Ελλάδας- Λιβύης για καθορισμό ΑΟΖ. 

Στην έναρξη της διαδικασίας οριοθέτησης με Λιβύη αναφέρθηκε χθες στην κυριακάτικη ανάρτηση του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο κ.Μητσοτάκης, επισημαίνοντας ότι ήρθε λίγα 24ωρα μετά την επισημοποίηση της συμμετοχής της Chevron στον διεθνή διαγωνισμό για τα 4 θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης και της Πελοποννήσου.

Η ελληνική κυβέρνηση άλλωστε ερμηνεύει τον ερχομό της Chevron ως σαφή αναγνώριση εκ μέρους των ΗΠΑ της ενεργειακής και γεωπολιτικής σημασίας της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο. Προσδοκά δε χάρη στο ενδιαφέρον της αμερικανικής εταιρείας για τους υδρογονάνθρακες στην περιοχή να ακυρωθεί στην πράξη το τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Παζάρια Τουρκίας – ΗΠΑ για το LNG και τα F35

Και η Άγκυρα βεβαίως συνομιλεί με την Chevron, ωστόσο στην Αθήνα εκτιμούν ότι οι Αμερικανοί έχουν ήδη επιλέξει πλευρά, δεδομένου όπως τονίζουν ότι το διεθνές δίκαιο της θάλασσας είναι με το μέρος της χώρας μας.

Βέβαια ρόλο στη στάση των ΗΠΑ ενδεχομένως παίζει και το γεγονός ότι η Τουρκία παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το 41% των εισαγωγών φυσικού αερίου στην Τουρκία πέρυσι προέρχεται από τη Ρωσία. Και οι ΗΠΑ πιέζουν και την Τουρκία να αυξήσει τις εισαγωγές αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).

Πράγματι αυτή την εβδομάδα κατά την παραμονή του Τούρκου προέδρου στις ΗΠΑ αναμένεται να υπογραφούν σχετικές συμφωνίες. Υπενθυμίζεται ότι η αύξηση των εισαγωγών αμερικανικού LNG και στην Ελλάδα ήταν βασικός στόχος της πρόσφατης επίσκεψης του Αμερικάνου υπουργού αρμόδιου για τα ενεργειακά Νταν Μπέργκαμ στην Αθήνα.

Ο κ. Ερντογάν, δύο ημέρες μετά τη συνάντηση με Μητσοτάκη, την Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου θα γίνει δεκτός στο Λευκό Οίκο για κατ ιδίαν συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Αυτό βέβαια που κυρίως “καίει” την Άγκυρα είναι να επανενταχθεί ξανά στο πρόγραμμα των F35. Αλλά όσο παραμένουν σε τουρκικό έδαφος οι ρωσικοί S400, ο Τραμπ δεν μπορεί έτσι απλά να ξαναβάλει την Τουρκία στο πρόγραμμα των F35, δεδομένου ότι έχει ψηφιστεί νομοσχέδιο με τον όρο αυτό στο Κογκρέσο.

Άρση του casus belli θα ζητήσει ο Μητσοτάκης από Ερντογάν

Εν τω μεταξύ στις 11 Σεπτεμβρίου η Τουρκία κατέθεσε επίσημο αίτημα στην ΕΕ για ένταξη στο SAFE, το νέο ευρωπαϊκό εργαλείο ύψους 150 δισ. ευρώ για αμυντικούς εξοπλισμούς. Και ο κ.Μητσοτάκης έχει προαναγγείλει στη ΔΕΘ ότι θα θέσει στον κ.Ερντογάν κατά τη συνάντηση τους στη Νέα Υόρκη την άρση του casus belli ως προϋπόθεση για να μην βάλει βέτο η Ελλάδα στη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE της ΕΕ. 

Το πρόβλημα βέβαια είναι πως το SAFE έχει κερκόπορτες από τις οποίες μπορεί να μπει η Τουρκία, όπως είχε προειδοποιήσει ο υπουργός Άμυνας, Νίκος Δένδιας. Και αυτό καθώς δεν απαιτείται ομοφωνία για την ένταξη ιδιωτικών εταιρειών, όπως η Baykar, η οποία βέβαια μόνο κατ’ επίφαση είναι ιδιωτική, δεδομένου ότι ανήκει στον γαμπρό του Ερντογάν.

Υπενθυμίζεται ότι η τουρκική Baykar εξαγόρασε πρόσφατα την ιταλική αεροδιαστημική εταιρεία Piaggio Aerospace και συνεργάζεται επίσης με την ιταλική αμυντική εταιρεία Leonardo.

Το πρόγραμμα Μητσοτάκη στη Νέα Υόρκη

Ο πρωθυπουργός βρίσκεται από σήμερα στη Νέα Υόρκη, όπου αύριο Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου, θα έχει συναντήσεις εκτός από τον κ.Ερντογάν και με τον πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Χριστοδουλίδη, τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ, τον πρόεδρο της Υεμένης Ρασάντ αλ Αλίμι. Το βράδυ της Τρίτης ο κ.Μητσοτάκης θα συμμετάσχει στην δεξίωση που παραθέτει στη Νέα Υόρκη προς τιμήν των ηγετών ο πρόεδρος Τραμπ.

Ο πρωθυπουργός, θα έχει ακόμα, όπως κάθε χρόνο, συναντήσεις με εκπροσώπους μεγάλων αμερικανο-εβραϊκών οργανώσεων. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Νέα Υόρκη ο κ. Μητσοτάκης θα έχει ακόμα συναντήσεις με σειρά επενδυτών, καθώς και με εκπροσώπους μεγάλων εταιρειών που δραστηριοποιούνται, μεταξύ άλλων, στους τομείς της ενέργειας, της άμυνας και της φαρμακοβιομηχανίας.

Την Τετάρτη, 24 Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός θα πραγματοποιήσει δύο παρεμβάσεις στον ΟΗΕ που αφορούν, πρώτον, στην προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο και, δεύτερον, στην τεχνητή νοημοσύνη και τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Η πρώτη θα γίνει το πρωί της Τετάρτης, σε εκδήλωση της Αυστραλίας για την Προστασία των Παιδιών στην Ψηφιακή Εποχή και η δεύτερη το μεσημέρι της ίδιας μέρας στην κεντρική εκδήλωση της Κορεατικής Προεδρίας του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με θέμα «Τεχνητή Νοημοσύνη και Διεθνής Ειρήνη και Ασφάλεια».

Την ίδια ημέρα θα έχει και συνάντηση με τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας, Αχμέντ Αλ Σαράα. 

Το μεσημέρι της Τετάρτης, 24 Σεπτεμβρίου, ο κ.Μητσοτάκης θα απευθύνει χαιρετισμό σε ομογενειακό γεύμα που συνδιοργανώνουν 28 ομογενειακές οργανώσεις -μεταξύ άλλων, θα παρευρεθούν εκπρόσωποι των AHEPA, HALC PSEKA, AHI, HANC, HACC. Στην εκδήλωση θα παρασημοφορηθούν επιφανείς ομογενείς.

Την ίδια ημέρα  ο πρωθυπουργός είναι προσκεκλημένος στον κύκλο ειδικών συζητήσεων της «Wall Street Journal» με αφορμή τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ (Journal House UNGA). «Is Greece back?”, είναι ο τίτλος της συζήτησης που θα έχει ο κ.Μητσοτάκης με την αρχισυντάκτρια της WSJ, Emma Tucker.

Το βράδυ της Τετάρτης, 24 Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός θα παραστεί και θα απευθύνει σύντομο μήνυμα στην τελετή βράβευσης του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου με το Βραβείο Templeton. Ο κ.Μητσοτάκης θα έχει συναντηθεί νωρίτερα με τον κ. Βαρθολομαίο.

Την Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου θα έχει συνάντηση με τον Πρίγκιπα-Διάδοχο του Κουβέιτ, Σεΐχη Σαμπάχ Κχαλέντ Αλ- Χαμάντ Αλ- Σαμπάχ. .

Ο κ. Μητσοτάκης θα μιλήσει στη ΓΣ του ΟΗΕ την Παρασκευή, 26 Σεπτεμβρίου. Το πρωί της ίδιας μέρας θα έχει συνάντηση με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες, στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών. Ενώ θα παραχωρήσει ζωντανή συνέντευξη στην τηλεόραση του Bloomberg.