Ο JACQUES GRÉGOIRE ΠΕΡΠΑΤΗΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΓΙΑ ΝΑ ΒΡΕΘΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΑΜΥΛΗ

«Αυτό που κάνω, όλοι μπορούν να το κάνουν. Βγες έξω, άνοιξε τα μάτια σου, όλα έχουν ενδιαφέρον. Μου αρέσει να εμπνέω τους ανθρώπους να βρουν το πάθος τους. Ακόμα κι αν σταματήσει σήμερα ή αύριο, θα έχω κάνει πολλά».

Με αυτά τα λόγια έκλεισε η κουβέντα μας με τον Jacques Grégoire, τον Ολλανδό περιπατητή και ζωγράφο που ήρθε για να μοιραστεί τις ιστορίες του στο The Kardamyli Festival στην Καρδαμύλη.

Το φεστιβάλ, με επίκεντρο την εμβληματική κατοικία του Patrick Leigh Fermor, συγκεντρώνει κάθε Οκτώβριο ένα κοινό περίπου 450 ατόμων από όλη την Ευρώπη, ανθρώπους που αγαπούν τη λογοτεχνία, τη φύση και την πνευματική αναζήτηση.

Ο James Heneage, ψυχή του φεστιβάλ, ιδρυτής της αλυσίδας βιβλιοπωλείων Ottakar’s και παλιός πρόεδρος του Φεστιβάλ του Cheltenham, μαζί με τη σύζυγό του Charlotte, έχουν καταφέρει να μετατρέψουν την Καρδαμύλη σε σημείο συνάντησης συγγραφέων, ποιητών, καλλιτεχνών και ταξιδευτών. Ανάμεσά τους ήταν και φέτος ο Jacques Grégoire, που μέσα από τις ιστορίες του διασκέδασε το κοινό σε ένα από τα γεύματα του φεστιβάλ.

Το ρωτάω πότε θεωρεί ένα γεύμα πετυχημένο, για να μου απαντήσει χωρίς δεύτερη σκέψη «Όταν υπάρχει σύνδεση». Αποδεικνύεται ένας συνομιλητής που σε κοιτάζει στα μάτια, είναι ευγενικός, χαμογελαστός, σου κάνει ερωτήσεις με ενδιαφέρον και όταν εξιστορεί τις περιπέτειές του, τα μάτια του σπινθηρίζουν.

Ο Jacques Grégoire έχει εμπνεύσει πολλούς ανθρώπους να ακολουθήσουν το πάθος τους και δεν είναι δύσκολο να καταλάβω γιατί. Δεν συναντώ συχνά ανθρώπους που καταφέρνουν να ζουν ακριβώς όπως θέλουν, με έναν τρόπο που στα μάτια των περισσοτέρων φαντάζει αντισυμβατικός. Δεν αμελεί βέβαια να ευχαριστήσει τη σύντροφό του για την ελευθερία που του έχει δώσει όλα αυτά τα χρόνια.

Πριν φτάσει στα μονοπάτια του Fermor, ο Grégoire είχε ήδη διασχίσει μια ολόκληρη ήπειρο. Πριν από σχεδόν τριάντα χρόνια, αναζήτησε την αγνότητα της ύπαρξης στην Αυστραλία, ακολουθώντας τα βήματα του Bruce Chatwin. Εκεί, στις ερήμους και τα βουνά της, γνώρισε τους Αβορίγινες και ζωγράφισε εκατοντάδες είδη πουλιών.

«Για 28 χρόνια επέστρεφα κάθε χρόνο και ξανάβρισκα τους φίλους μου. Ταυτόχρονα ζωγράφιζα όλα τα πουλιά που έβλεπα. Έχω εξερευνήσει κάθε γωνιά της Αυστραλίας».

Η εμπειρία αυτή οδήγησε στο βιβλίο Australian Birds, μια κοινή δουλειά με τον John Gould, που εκδόθηκε το 2015 και σήμανε το τέλος μιας εποχής. Από τότε, ο Grégoire άρχισε να περπατά την Ευρώπη. Κυριολεκτικά. «Ήθελα να κάνω ένα διάλειμμα από την Αυστραλία, να καθαρίσει το κεφάλι μου. Ο Patrick Leigh Fermor ήταν μέντορας του Bruce Chatwin, έτσι το όνομά του προέκυπτε συχνά. Κάπως έτσι οδηγήθηκα στα βήματά του».

Το 2015, ξεκίνησε τις πεζοπορίες μεγάλων αποστάσεων για να ακολουθήσει τα βήματα του Βρετανού συγγραφέα. Από τότε έχει διανύσει περισσότερα από δέκα χιλιάδες χιλιόμετρα, ερευνώντας σε κάθε διαδρομή την επίδραση της γεωλογίας στον βιότοπο και, κατά συνέπεια, στην κατανομή των πουλιών στην Ευρώπη.

«Κάθε μέρα που περπατώ, ζωγραφίζω σε ακουαρέλα το μεταβαλλόμενο τοπίο. Καταγράφω καθημερινά τα είδη και τον αριθμό όλων των πουλιών που συναντώ και τα ζωγραφίζω. Όταν επιστρέφω στο στούντιο, βυθίζομαι στις παρατηρήσεις μου και ερευνώ τα δεδομένα που έχω καταγράψει», λέει. Δεν είχε ποτέ πλάνο, ωστόσο ήξερε πως έπρεπε να τροφοδοτήσει την περιέργειά του.

«Όταν ξεκίνησα να περπατάω, κάθε μέρα ζωγράφιζα σε ακουαρέλα, κρατούσα σημειώσεις για τη βιοποικιλότητα και μοιραζόμουν υλικό στο Instagram. Πολλά από τα σχέδιά μου άρχισαν να πωλούνται, έτσι έβγαλα χρήματα ενώ περπατούσα. Δεν ήταν προσχεδιασμένο», θυμάται.

Πολλά από όσα έχει ζήσει, δεν δύναται να τα αντιληφθεί ως «φυσιολογικά» ο δυτικός κόσμος. «Έζησα μαζί με τους Αβορίγινες για ενάμιση χρόνο και ακόμα και τώρα, πολλά από τα μαθήματα που μου δίδαξαν δεν μπορώ να τα εξηγήσω· ακόμα τα επεξεργάζομαι. Επέστρεψα διαφορετικός. Έμαθα ότι είμαστε πολύ απομακρυσμένοι από τη φύση. Δεν πρέπει να την κατακτήσεις αλλά να σε απορροφήσει. Να γίνεις ένα με αυτήν».

Τα βιβλία και το blog του είναι ο τρόπος του να μοιραστεί τις περιπέτειές του. Όταν επέστρεψε, προσπάθησε να διηγηθεί τις εμπειρίες του, αλλά όπως λέει, «το να πεις απλώς μια ιστορία μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο δύσκολο από όσο νομίζει κανείς». Τελικά βρήκε τον τρόπο μέσα από τη ζωγραφική. «Μέσα από την τέχνη μπορείς να αφηγηθείς ιστορίες. Ακόμα κι αν δεν υπάρχουν λέξεις, η ιστορία λέγεται – κι ακόμα και όταν δεν θα είμαι εδώ, θα υπάρχει ακόμα. Οι πίνακες είναι οι αφηγητές μου».

Αγαπημένος του Ολλανδός ζωγράφος είναι ο Vincent van Gogh, γιατί, όπως λέει, αγαπούσε να ζωγραφίζει και να δημιουργεί χωρίς να είναι τα χρήματα αυτοσκοπός. Ούτε ο ίδιος προσπαθεί να παράξει κάτι που θα αρέσει στον κόσμο, αλλά αυτό που θέλει πραγματικά. Και είναι, όπως πιστεύει, απλώς θέμα χρόνου να βρεθούν οι κατάλληλοι άνθρωποι που θα δουν τη δουλειά του και θα συνδεθούν μαζί της.

«Ίσως χρειαστεί να περάσουν και τριάντα χρόνια. Δεν πειράζει». Ο Fermor, τον οποίο θαυμάζει, υπήρξε συγγραφέας, οραματιστής και, όπως λέει, «πολύ τυχερός, καθώς έγινε ένα είδος ήρωα όταν ήταν νέος». Ωστόσο, ξαναδιαβάζοντας τα έργα του σήμερα, τα βλέπει διαφορετικά: «Έχουν μια υπερπληροφόρηση, ανήκουν σε μια άλλη εποχή. Όμως γνώριζε πολλά και τα έγραψε όλα», προσθέτει γελώντας.

Έχοντας αποκτήσει πια εγγόνια, αποφάσισε να χτίσει το σπίτι που πάντα ονειρευόταν στη φύση, ως μια ανοιχτή πρόσκληση για την οικογένειά του. Όπως και ο Fermor, έτσι κι εκείνος βλέπει την κατοικία ως ένα καταφύγιο από το φυσικό περιβάλλον επηρεάζει και επιδρά το πώς θέλουμε να ζούμε σε συνάρτηση με τη φύση. Παρατηρεί τις αλλαγές των τοπίων γύρω του, μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια. Μου μιλάει για τα πουλιά που πηγαίνουν όλο και πιο βόρεια, επειδή υπάρχει περισσότερο νερό στα ποτάμια και οι άνθρωποι δεν χτίζουν πια κοντά τους. Μου λέει ότι είναι «θαύμα» που έχουμε ακόμη έντομα μετά από δεκαετίες ψεκασμών. «

Είσαι τυχερός αν δεις πεταλούδα στην Ολλανδία. Κάποτε ξυπνούσες και άκουγες χορωδία πουλιών. Τώρα, αν πετύχεις κάποιο, είναι καλά. Αντέχουν ακόμα αλλά χρειάζονται την προστασία μας. Ο κόσμος πρέπει να εκπαιδευτεί, να μάθε πώς λειτουργεί η φύση».

Αγαπά να πηγαίνει σε άγνωστα μέρη, χωρίς να έχει διαβάσει τίποτα γι’ αυτά. Γνωρίζει ότι πάντα προκύπτουν δυσκολίες αλλά είναι ένας τρόπος ζωής. «Όταν ταξιδεύεις μόνος, είσαι εσύ και ο εαυτός σου. Πρέπει να δαμάσεις τη σκέψη σου. Δεν είμαι καλός στην ορειβασία, έχω υψοφοβία. Αλλά η επόμενη διαδρομή μου θα είναι σε βουνό. Δεν είσαι ποτέ πολύ μεγάλος για να ξεπεράσεις κάποιον φόβο. Μου δίνει τόση ικανοποίηση ένα ταξίδι, ακόμα και μετά το πέρας του, όσο το επεξεργάζομαι μέσα από τη ζωγραφική ή το γράψιμο. Δεν αγαπώ τις κακουχίες, αλλά είναι κομμάτι του κι αυτές».

Μία από τις πιο όμορφες εμπειρίες του ήταν το ταξίδι με την κόρη του, όταν στα 16 της χρόνια περπατήσαν μαζί έξι χιλιάδες χιλιόμετρα. «Τότε ίσως την ενοχλούσε που της έλεγα συνέχεια πόσο ωραία μυρίζουν τα δέντρα, όμως όταν έγινε 21, μου είπε ότι ήταν το πιο δύσκολο αλλά και το καλύτερο πράγμα που έχουμε κάνει μαζί».

Το επόμενο μεγάλο ταξίδι του θα είναι αφιερωμένο στους συγγραφείς που τον εμπνέουν. Με αφετηρία από την Avion στη Γαλλία, θα κατέβει στη Γένοβα με σκοπό να περάσει στην άλλη πλευρά της Ιταλίας, μετά στην Κέρκυρα και στο τέλος στην Καρδαμύλη.

«Θέλω να βρεθώ στους τόπους των συγγραφέων που με ενέπνευσαν, να πιω καφέ με όσους είναι εν ζωή και να επισκεφτώ τους τόπους όσων δεν ζουν πια». Αποχαιρετηθήκαμε με μια αγκαλιά και χαμόγελα, κι εμένα να κρατάω ότι κάθε φορά μπορείς να προσθέτεις λίγο από αυτό που αγαπάς ώστε να κατακτήσεις την ευτυχία που αναζητάς.