ΟΙ 12 ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ ΠΟΥ “ΑΠΟΓΕΙΩΣΑΝ” ΤΟ 2025

Οι συναυλίες έγιναν ξανά σημεία συνάντησης και συλλογικής εμπειρίας. Δημιούργησαν αναμνήσεις και λειτούργησαν σαν καθρέφτης της ταραγμένης εποχής που ζούμε. Είδαμε Έλληνες καλλιτέχνες να εξελίσσονται, “τελευταίες φορές” στη σκηνή και ξένα ονόματα πρώτης γραμμής να φτάνουν σε ελληνικά venues, σχεδόν απευθείας από τα μεγάλα ευρωπαϊκά φεστιβάλ ή από τις αίθουσες των δικαστηρίων (βλέπε Kneecap).

Το “Free Palestine” ακούστηκε δυνατά, πάνω και κάτω από τη σκηνή, φορτίζοντας πολιτικά πολλά από τα συναυλιακά ραντεβού μας και επηρεάζοντας τον τρόπο που τα ζήσαμε. Στο ελληνικό μπλοκ, ξεχώρισαν: η τελευταία συναυλία του Διονύση Σαββόπουλου στη Μαλακάσα, το αποχαιρετιστήριο κλείσιμο των Last Drive και η αριθμητική, σχεδόν καθολική, επικράτηση του ΛΕΞ. Το Release μας έφερε πολλές συγκινήσεις στην Πλατεία Νερού, και αναμένουμε τα του 2026 που ανακοινώνονται συνεχώς!

Στη διεθνή σκηνή, ο θάνατος του Ozzy λειτούργησε σαν αιφνίδιο σημείο αναφοράς για τη μέταλ κοινότητα. Τραγούδια των Black Sabbath που δεν υπήρχαν αρχικά στα setlists αναδύθηκαν ξαφνικά μέσα στις συναυλίες, αυθόρμητα και φορτισμένα.

Μέσα σε αυτόν τον καταιγισμό live, σταθήκαμε σε ορισμένες συναυλίες του 2025 χωρίς καμία πρόθεση να συνθέσουμε έναν “αντικειμενικό” κατάλογο ή να υπονοήσουμε ότι μόνο εκεί περάσαμε καλά. Αυτές που καταγράφουμε είναι εκείνες που, για διαφορετικούς λόγους, “έγραψαν” λίγο παραπάνω.

ΛΕΞ – Η ραπ μίλησε δυνατά

Αναμφισβήτητα, συναυλιακά μιλώντας, ο ΛΕΞ πήρε τα ηνία της χρονιάς. Οι εμφανίσεις στο ΟΑΚΑ και στο Καυτανζόγλειο στη Θεσσαλονίκη λειτούργησαν ως σημεία καμπής για το ελληνικό μουσικό τοπίο, τόσο σε μέγεθος όσο και σε συγκέντρωση νοήματος.

Το πλήθος κινήθηκε σαν ένα σώμα, με στίχους της ραπ κουλτούρας να ακούγονται δυνατά, σχεδόν εμμονικά, σαν προσωπικές εξομολογήσεις που βρήκαν δημόσιο χώρο. Η στιγμή ξεπέρασε τα όρια της συναυλίας και απέκτησε χαρακτήρα κοινωνικού γεγονότος. Η παρουσία της Χάρις Αλεξίου στο ΟΑΚΑ πρόσθεσε ιστορικό βάθος σε αυτή τη μουσική στιγμή. Ο ΛΕΞ βρέθηκε στο κέντρο μιας εποχής και μιας γενιάς που αναζητά φωνή, και τη βρήκε.

Διονύσης Σαββόπουλος – Η στιγμή που έδωσε τη σκυτάλη

Η ζωντανή εμφάνιση του Διονύση Σαββόπουλου στη Μαλακάσα στο πλαίσιο του Rockwave κουβαλούσε το βάρος ενός αποχαιρετισμού, που τότε δεν γνωρίζαμε. Τραγουδούσαμε μπροστά από τη σκηνή του Terra Vibe κι εκείνος χαμογελούσε. Ένας άνθρωπος που έχει συμφιλιωθεί απόλυτα με τη διαδρομή του. Ο λόγος του, αφηγηματικός και ακριβής, κινήθηκε ανάμεσα στη μνήμη και τον χρόνο, όπως έκανε πάντα. Τα τραγούδια στάθηκαν ως σταθερά σημεία σε μια αφήγηση που ένωσε γενιές, πολιτικές στιγμές και προσωπικές ιστορίες.

Η εικόνα του Αλκίνοου Ιωαννίδη να υποκλίνεται φευγαλέα, απέκτησε συμβολικό βάρος, σαν σιωπηλή αναγνώριση συνέχειας. Αργότερα, αυτή η στιγμή επέστρεψε στη σκέψη μας, όταν ακούσαμε τον Αλκίνοο στον πιο καθαρό και ευθύβολο επικήδειο του Σαββόπουλου. Μετά τον θάνατο του Νιόνιου, η βραδιά αυτή “διαβάζεται” πλέον ως ιστορική καταγραφή, μια συναυλία έκλεισε έναν κύκλο με αξιοπρέπεια και συγκίνηση.

The Last Drive – Μερικές φορές η δύση μοιάζει με ανατολή

Οι The Last Drive έκλεισαν τον κύκλο τους στη σκηνή του Gagarin 205, τον Μάρτιο του 2025, ολοκληρώνοντας μια πορεία 42 χρόνων. Το αποχαιρετιστήριο live λειτούργησε σαν συλλογικό ραντεβού μνήμης, με ένα κοινό που κάλυπτε γενιές και εμπειρίες, από όσους τους ακολούθησαν από την αρχή μέχρι εκείνους που τους ανακάλυψαν αργότερα.

Η ανακοίνωση των τελευταίων συναυλιών, το καλοκαίρι του 2024, ενεργοποίησε κάτι βαθύτερο από τη νοσταλγία: μια ανάγκη παρουσίας. Τα εισιτήρια εξαφανίστηκαν, οι δύο βραδιές έγιναν πέντε, όλες sold out, καθεμία με τη δική της ένταση. Πρώην μέλη επέστρεψαν για μια τελευταία βόλτα στη σκηνή και η “Drive Tribe” γέμισε τον χώρο με τη γνώριμη αίσθηση συνέχειας. Η στιγμή αυτή διασώζεται μέσα από το Stages A/LIVE στο Onassis Channel ως ζωντανή υπενθύμιση ότι κάποια συγκροτήματα δεν αποχωρούν ποτέ πραγματικά, απλώς αλλάζουν “διάσταση”.

IDLES – Στροβιλίστηκαν με τον κόσμο

Οι IDLES εμφανίστηκαν στην Πλατεία Νερού στο πλαίσιο του Release με καθαρό προσανατολισμό: τη διασύνδεση. Το κοινό κινήθηκε μέσα στον ήχο, όχι γύρω του, με την ενέργεια να παραμένει αδιάκοπη και “στα κόκκινα”. Τα πολιτικά μηνύματα ακούστηκαν χωρίς στόμφο, ενσωματωμένα στη ροή της συναυλίας, δίνοντας βάθος σε μια εμπειρία που βασίστηκε στη σωματικότητα και στη συμμετοχή. Ο Joe Talbot έδωσε ρέστα, η μπάντα στροβιλίστηκε με τον κόσμο και τα αντιφασιστικά συνθήματα μας… έφτιαξαν τη διάθεση.

Green Day – Το ραντεβού που περιμέναμε για χρόνια

Η εμφάνιση των Green Day στο Ejekt Festival 2025 επιβεβαίωσε γιατί το μακροχρόνιο ελληνικό πάθος για μια μπάντα δεν εξαντλείται στον χρόνο. Η βραδιά στο ΟΑΚΑ κύλησε σαν μια μεγάλη punk γιορτή όλων των ηλικιών. Κάποιοι  μεγάλωσαν με το “Basket Case” και οι νεότεροι βρήκαν τη φωνή τους στο “Boulevard of Broken Dreams”. O Armstrong έκανε τα κιθαριστικά του “τσαλίμια” μπροστά στην γιγάντια χειροβομβίδα, χωρίς να είναι όσο πολιτικός περιμέναμε. Ας είναι. Αντέχουν στον χρόνο. Έπαιξαν σαν συγκρότημα που εξακολουθεί να έχει λόγο ύπαρξης στη σκηνή.

Kneecap – Η σκηνή ως πολιτική πράξη

Οι Kneecap ήταν η συναυλία του καλοκαιριού γιατί τους είδαμε στην καλύτερη φάση τους, στη στιγμή της “ανόδου”, ωμούς, εκτεθειμένους και απολύτως παρόντες στον χρόνο τους. Στη Μαλακάσα δεν επιχείρησαν να εξομαλύνουν τίποτα: ούτε τον ήχο τους, ούτε τον λόγο τους, ούτε τη σχέση τους με την επικαιρότητα. Την ώρα που άλλες διοργανώσεις τους γύριζαν την πλάτη λόγω των δημόσιων τοποθετήσεών τους για την Παλαιστίνη, εκείνοι ανέβηκαν στη σκηνή χωρίς φίλτρα, με τις απόψεις τους να ακούγονται καθαρά.

Οι παλαιστινιακές σημαίες και τα συνθήματα έγιναν οργανικό κομμάτι της εμπειρίας. Η ένταση παρέμεινε σταθερά ψηλά και η επαφή με το κοινό ήταν σχεδόν σωματική. Μια συναυλία που έμεινε στη μνήμη γιατί δεν ζήτησε από το κοινό αποδοχή – ούτε επιβεβαίωση – απλώς συνέβη, με τον τρόπο που συμβαίνουν τα πράγματα όταν κάτι είναι αληθινό. Είτε σου αρέσει είτε όχι.

Robbie Williams – Ποπ εξομολόγηση

Στο Καλλιμάρμαρο, ο Robbie Williams παρουσίασε ένα σόου που κινήθηκε ανάμεσα στη ποπ λάμψη και την προσωπική αφήγηση. Αυτό δηλαδή που ξέρει να κάνει καλά. Ήταν από τις συναυλίες που δίχασαν – κάποιοι λάτρεψαν κάποιοι έκραξαν. Η βραδιά ξεδιπλώθηκε σαν αυτοβιογραφικό ταξίδι, με χιούμορ, αυτοσαρκασμό και στιγμές ειλικρινούς συγκίνησης.

Οι μεγάλες επιτυχίες λειτούργησαν ως σταθερά σημεία ανάμεσα σε παρελθόν και παρόν, ενώ η σκηνική άνεση του Williams κράτησε τον έλεγχο μέχρι τέλους. Εδώ οι κερκίδες ήταν πιο ενεργές από ποτέ. Ο Robbie ήταν πολύ καλύτερα σωματικά – από την προηγούμενη εμφάνιση στη Μαλακάσα που είχε long-covid. Ό,τι περιμέναμε να δούμε, το είδαμε.

Kylie Minogue – Η χαρά ως κοινή εμπειρία

Η πιο feel-good συναυλία του καλοκαιριού ήταν η εμφάνιση της Kylie Minogue στο Release Athens, που μετέτρεψε την Πλατεία Νερού σε χώρο καθαρής ποπ ευφορίας. Ακούσαμε όλα τα ποπ κομμάτια της νιότης μας και η Kylie μας χάρισε και ένα ρεφρέν από το MTV-ικό “Where the Wild Roses Grow” – τη σκοτεινή μπαλάντα που έχουν τραγουδήσει με τον Nick Cave. Υπέροχη και η διασκευή του “Confide in Me” με ροκ ντραμς και κιθάρα. Μια συναυλία που άφησε πίσω της ελαφρότητα και χαμόγελα, που τόσο έχουμε ανάγκη.

Gojira – H metal ζει, αυτή μας οδηγεί!

Αν υπήρξε μία μέταλ συναυλία το καλοκαίρι που ευτυχώς δεν χάσαμε ήταν οι τεράστιοι Gojira. Οι Gojira έφεραν στην Πλατεία Νερού μια εμπειρία υψηλής έντασης και τεχνικής ακρίβειας. Ο ήχος υπήρξε επιβλητικός, το κοινό απόλυτα συγχρονισμένο, τα βίντεο στις οθόνες έδεσαν την αφήγηση. Η συναυλία κινήθηκε σαν αφήγηση δύναμης και συλλογικής εκτόνωσης, με στιγμές που ξεπέρασαν το πλαίσιο ενός τυπικού metal live.  Οι αναφορές στους Black Sabbath και τους Sepultura έκαναν το πλήθος να θυμηθεί τις μέταλ ρίζες του.

Tom Jones – Η φωνή που στέκεται μόνη της

Μια σπάνια εμπειρία που θύμισε γιατί ορισμένοι καλλιτέχνες είναι θρύλοι. Στον Λυκαβηττό, ο 85χρονος Tom Jones απέδειξε ότι η ουσία παραμένει στη φωνή και στο εκτόπισμα. Χωρίς περιττές κινήσεις, με ερμηνείες καθαρές και τεχνικά άψογες, κράτησε το κοινό προσηλωμένο από την αρχή μέχρι το τέλος. Η συναυλία κύλησε με ηρεμία και βάθος, σαν μάθημα διαχρονικότητας. Πιθανότατα δεν θα τον ξαναδούμε, αλλά δεν λέω και μεγάλες κουβέντες!

Rod Stewart – Τιγρέ και addicted to love

Στο Telekom Center Athens, ο Rod Stewart παρουσίασε μια συναυλία γεμάτη αναφορές, λάμψη και αναδρομές σε πρόσωπα της μουσικής βιομηχανίας που χρήζουν σεβασμού. Το κοινό, πολυγενεακό και ενεργό, συμμετείχε με φυσικότητα, μετατρέποντας το live σε συλλογική εμπειρία μνήμης. Αν είσαι φαν της εποχής του, σίγουρα ενθουσιάστηκες. Ανάμεσα στο θέαμα και στις προσωπικές στιγμές, η βραδιά κράτησε ισορροπία και άφησε μια αίσθηση παλαιάς κοπής αισιοδοξίας. Πιθανότατα και τον Rod δεν θα τον ξαναδούμε σε ελληνικό venue, αν και δεν θα στερηθεί σύντομα την αδρεναλίνη της σκηνής.

The Prodigy – Εκεί που το support (οι Bob Vylan) τράβηξε πιο πολύ την προσοχή

Τους Prodigy τους είχαμε δει πρόσφατα, έστω κι αν το φετινό τους σόου στο Release ήρθε με διαφορετική σκηνική λογική. Όμως εκείνη η συναυλιακή μέρα στην Πλατεία Νερού είχε άλλους… πρωταγωνιστές. Οι Bob Vylan, κάτω από τον καυτό ήλιο, όρισαν από νωρίς τον πολιτικό τόνο της βραδιάς. Ήρθαν στη χώρα μας τη στιγμή που το όνομά τους βρίσκεται στην επικαιρότητα, με ακυρώσεις από άλλα φεστιβάλ και δημόσιες αντιδράσεις για τις τοποθετήσεις τους γύρω από την Παλαιστίνη, και ανέβηκαν στη σκηνή χωρίς καμία διάθεση εξομάλυνσης. Ο ήχος τους παρέμεινε ωμός, ο λόγος τους καθαρός, και το κοινό συμμετείχε ενεργά, μετατρέποντας την εμφάνισή τους σε μία από τις πιο φορτισμένες και συζητημένες στιγμές του καλοκαιριού.