Πάνω από 315 εκατ. ευρώ οι απώλειες του κράτους, λόγω της βραχυχρόνιας μίσθωσης

Μελέτη του ΞΕΕ δείχνει τα μεγέθη της βιομηχανίας βραχυχρόνιων ενοικιάσεων καταλυμάτων που μέσα σε έξι χρόνια έχουν υπερδιπλασιαστεί προκαλώντας οικονομοκοινωνικά προβλήματα στη χώρα, καθώς δεν υπάρχει επαρκές ρυθμιστικό πλαίσιο.

Κανόνες που θα ρυθμίζουν δίκαια και ουσιαστικά τη δραστηριότητα των βραχυχρόνιων μισθώσεων ακινήτων στη χώρα μας, απαιτούνται από την πολιτεία άμεσα, με τους Έλληνες ξενοδόχους να προσπαθούν εδώ και πολύ καιρό να αναδείξουν αυτό το τόσο σοβαρό οικονομικό και κοινωνικό θέμα, χωρίς όμως να εισακούγονται.

Αυτή τη στιγμή οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων, δηλαδή τα καταλύματα τύπου AirBnB που ενοικιάζονται σε τουρίστες, έχουν τον έλεγχο του 14% της συνολικής τουριστικής δαπάνης στην Ελλάδα, με τα έσοδα τους φέτος να ξεπερνούν τα 3,4 δισ. ευρώ, από 1,4 δις. ευρώ που ήταν το 2016.

Το μέγεθος της αγοράς σήμερα είναι τέτοιο που επιδρά και επηρεάζει την ποιότητα του τουριστικού προϊόντος της χώρας, χωρίς όμως να υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες λειτουργίας και ελέγχου.

Το θέμα των βραχυχρόνιων μισθώσεων εξελίσσεται σε ιδιαίτερα δύσκολη εξίσωση για τη χώρα μας, μια βιομηχανία που συνεχώς μεγαλώνει προκαλώντας σειρά προβλημάτων, αλλά και αθέμιτου ανταγωνισμού.

Το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο της Ελλάδας ανέθεσε στη Grant Thornton την εκπόνηση μελέτης, η οποία αποκάλυψε τα μεγέθη της ελληνικής αγοράς βραχυχρόνιων μισθώσεων και την οποία παρουσίασε σε ημερίδα, με καλεσμένους τους εκπροσώπους της πολιτείας αλλά και ξένους ομιλητές που παρουσίασαν την κατάσταση που επικρατεί στο εξωτερικό.

Από τη μελέτη προκύπτει ότι σε όλη τη χώρα με τη μέθοδο του AirBnB λειτουργούν περίπου 130.000 ακίνητα, που διαθέτουν περίπου μισό εκατομμύριο κλίνες. Το 2022 τα καταλύματα αυτά πραγματοποίησαν 45 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις, με έσοδα περίπου 3,4 δισ. ευρώ. Μόλις έξι χρόνια πριν, τα καταλύματα βραχυχρόνιων μισθώσεων ήταν 57.000.

Η μελέτη αποκάλυψε ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις δημιουργούν σημαντικές απώλειες σε επίπεδο δημοσίων εσόδων λόγω του τρόπου φορολόγησής τους. Το 2016 οι απώλειες των δημοσίων εσόδων έφταναν τα 160,6 εκατ. ευρώ. Το 2022 η εκτίμηση για τις απώλειες των δημοσίων εσόδων ανέρχεται στα 316,7 εκατ. ευρώ, που σημαίνει ότι καταγράφεται διπλασιασμός των καθαρών απωλειών δημόσιων εσόδων κατά το διάστημα 2019-2022.

Άλλο ένα εύρημα της μελέτης έδειξε ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις στερούν τη δημιουργία πρόσθετων 39.000 θέσεων εργασίας σε ετήσια βάση.

Όσον αφορά στο κίνητρο της συγκεκριμένης δραστηριότητας, τα νούμερα είναι ξεκάθαρα. Η μέση τιμή βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι κατά 5 φορές μεγαλύτερη από αυτή που σημειώνεται σε επίπεδο μακροχρόνιας μίσθωσης, δημιουργώντας ισχυρά κίνητρα στους ιδιοκτήτες να διαθέσουν τα ακίνητά τους στη βραχυχρόνια αγορά.

Η βραχυχρόνια μίσθωση προκαλεί ζητήματα σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο

Η μελέτη της Grant Thornton έδειξε ότι τα προβλήματα της ανεξέλεγκτης δραστηριότητας των καταλυμάτων τύπου AirBnB προκαλούν σημαντικά ζητήματα σε κοινωνικό επίπεδο. Προβλήματα ηχομόνωσης, πρόκληση όχλησης, ζητήματα ορθής συντήρησης και ανακαίνισης εγκαταστάσεων και ασυνέπεια μεταξύ προβαλλόμενου και πραγματικά προσφερόμενου επιπέδου υπηρεσιών. Τα ζητήματα αυτά έχουν επιπτώσεις και εγκυμονούν κινδύνους υποβάθμισης της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος.

Επιπλέον τίθεται το μεγάλο ζήτημα της ανισορροπίας μεταξύ τουριστικού και οικιστικού περιβάλλοντος, ενώ παρατηρείται η αλματώδης άνοδος στις τιμές των ενοικίων μακροχρόνιας μίσθωσης, δημιουργώντας οξυμένα προβλήματα στέγασης.

Οι προτάσεις του ΞΕΕ

Το ΞΕΕ παρουσίασε δέσμη προτάσεων ρύθμισης της δραστηριότητας πάνω σε 7 άξονες παρέμβασης. Αναλυτικά, προτείνεται η θέσπιση ανώτατου ορίου βραχυχρόνιας μίσθωσης, 90 ημερών ετησίως, για όλη τη χώρα. Το οριζόντιο όριο των 90 ημερών να μειώνεται σε 60 σε περιπτώσεις όπως των νησιών κάτω των 10.000 κατοίκων ή σε περιοχές με χαμηλή μέση πληρότητα των κύριων ξενοδοχειακών καταλυμάτων.

Επίσης με απόφαση του Δήμου να μην επιτρέπεται η εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής νέων ακινήτων που βρίσκονται σε οριοθετημένα τμήματα των αστικών κέντρων, όταν διαπιστώνεται πως οι κατοικίες προς βραχυχρόνια μίσθωση υπερβαίνουν το 50% των κατοικιών που ιδιοκατοικούνται ή μισθώνονται για μακροχρόνια μίσθωση.

Το όριο στον αριθμό ακινήτων ανά εκμισθωτή/υπεκμισθωτή να ορίζεται σε δύο ακίνητα κατ’ ανώτατο όριο ανά εκμισθωτή/υπεκμισθωτή, ο οποίος είναι φυσικό και όχι νομικό πρόσωπο. Το νομικό πρόσωπο θα θεωρείται επαγγελματίας όταν προβαίνει σε βραχυχρόνια μίσθωση.

Να θεσμοθετηθούν ελάχιστες τεχνικές και λειτουργικές προδιαγραφές, όπως εμβαδόν τουλάχιστον 10 τ.μ. για το δωμάτιο και 18 τ.μ. για το διαμέρισμα, να διαθέτει φυσικό φωτισμό, αερισμό και θέρμανση, με ανώτατο αριθμό δωματίων (10 δωμάτια ), με πιστοποίηση υγιεινής και πυρασφάλειας, με ασφάλιση αστικής ευθύνης, κ.α.

Για τη φορολόγηση το ΞΕΕ προτείνει τέλη διαμονής παρεπιδημούντων υπέρ ΟΤΑ, τέλη καθαριότητας και φόρο διαμονής.

Ο πρόεδρος του ΞΕΕ Αλέξανδρος Βασιλικός σε δήλωση του τόνισε ότι «δέκα χρόνια αφότου το ΞΕΕ άνοιξε για πρώτη φορά το ζήτημα, το φαινόμενο γιγαντώθηκε μέσα σε μια γκρίζα ζώνη, χωρίς κανόνες, χωρίς ελέγχους, χωρίς πιστοποιήσεις, με «μαύρη εργασία» και πρακτικές παραοικονομίας. Τα αποτελέσματα είναι ορατά δια γυμνού οφθαλμού. Στα ύψη τα ενοίκια για τις οικογένειες, γιατροί που φεύγουν από τα νησιά γιατί δεν βρίσκουν σπίτι, καθηγητές και δάσκαλοι που κοιμούνται στα αυτοκίνητα. Ολόκληρες περιοχές χάνουν τη φυσιογνωμία και το χαρακτήρα τους ενώ οι μόνιμοι κάτοικοι βιώνουν καθημερινά την ανασφάλεια, αφού κανένας δεν ελέγχει κανέναν.

Έχουμε καθυστερήσει πάρα πολύ στην αντιμετώπιση του φαινομένου σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη και το κοινωνικό κόστος γίνεται πραγματικά δυσβάσταχτο για τους πολίτες. Δεν υπάρχουν περιθώρια παράτασης αυτής της κατάστασης. Είναι επιβεβλημένη η άμεση παρέμβαση της Πολιτείας για μια δίκαιη ρύθμιση στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, με ευαισθησία απέναντι στις ανάγκες της κοινωνίας και των πολιτών.»

Ποιο είναι το καθεστώς σε Πόρτο και Παρίσι

Ομιλητές από την Πορτογαλία και τη Γαλλία εξήγησαν το δικό τους ρυθμιστικό μοντέλο για τις βραχυχρονιες μισθώσεις, που όμως παραδέχτηκαν ότι ο έλεγχος είναι πολλές φορές δύσκολος. Στην πόλη του Πόρτο στην Πορτογαλία φέτος σταμάτησαν να εκδίδονται νέες άδειες για τέτοια καταλύματα, ενώ από το 2008 υπάρχει νομοθεσία στη χώρα που απαιτεί την έκδοση άδειας, ώστε το κράτος να μπορεί να ελέγχει τη δραστηριότητα.

Στο Παρίσι και σε άλλες πόλεις της Γαλλίας, υπάρχει σαφής διαχωρισμός, όπου τα ακίνητα που αποτελούν κύρια κατοικία μπορούν να ενοικιάζονται 120 ημέρες το χρόνο, ενώ αν είναι δευτερεύουσα κατοικία πρέπει να λάβεις ειδική άδεια.

Οι πολιτικές θέσεις

O υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας δήλωσε ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι μέρος του τουριστικού μας προϊόντος. «Για την εύρυθμη λειτουργία του υγιούς ανταγωνισμού, αλλά και για την εύρυθμή λειτουργία των αστικών μας κέντρων η κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα πλαίσιο για την αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Το πλαίσιο αυτό θα διαχωρίζει αυτούς οι οποίοι εκμισθώνουν μαζικά ακίνητα έναντι της πλειοψηφίας που εκμισθώνουν ένα ή δύο ακίνητα.»

Η Τομεάρχης Τουρισμού του ΣΥΡΙΖΑ Κατερίνα Νοτοπούλου τόνισε ότι θα πρέπει να γίνει από την αρχή η καταγραφή του Μητρώου των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, η οποία δεν θα επιτρέπεται να γίνεται από νομικά πρόσωπα, παρά μόνο από φυσικά και μέχρι τρία ακίνητα. «Αντιμετωπίζουμε στεγαστική κρίση, αύξηση των ενοικίων και ταυτόχρονα αθέμιτο ανταγωνισμό.

Τώρα είναι η ώρα να θέσουμε το πλαίσιο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Αυτό απαιτεί πολιτική βούληση αλλά ταυτόχρονα και πολυεπίπεδη γνώση του φαινομένου, έτσι ώστε να μπουν κανόνες δίκαιοι αλλά και χωρικά προσδιορισμένοι.».

Στην ομιλία του, ο Δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης τόνισε ότι θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία όλων των αρμοδίων φορέων, ώστε να τεθούν οι βάσεις για τον μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό που αφορά τις βραχυχρόνιες μισθώσεις: «Να συμφωνήσουμε σε τρία πράγματα. Νούμερο ένα: Απαιτείται ρυθμιστικό πλαίσιο, θα πρέπει να υπάρξουν κανόνες. Νούμερο δύο: Το ρυθμιστικό αυτό πλαίσιο θα πρέπει να είναι αρμοδιότητα και ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Θα ήταν πάρα πολύ εύκολο πολιτικά να «σπρώξουμε» το ζήτημα στην εκάστοτε κυβέρνηση.

Όμως, δεν είναι σύμπτωση ότι στις περισσότερες μεγάλες πόλεις του πλανήτη -για να είμαι ακριβής, σε όλες εκτός από μία- την ευθύνη και την αρμοδιότητα την έχει ο δήμος. Νούμερο τρία: Να φύγουμε από τη λογική των οριζόντων λύσεων και των οριζόντιων πολιτικών. Το αντίθετο. Αντί να δουλεύουμε από πάνω προς τα κάτω, να δουλέψουμε από κάτω προς τα πάνω, δηλαδή γειτονιά – γειτονιά».

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις