Ο εθνικισμός ματώνει την Ευρώπη και τους πρόσφυγες. Γιατί η Ουγγαρία σφραγίζει τα σύνορα της

Φράχτες και στρατός εναντίον προσφύγων που προσπαθούν να σωθούν από την κόλαση της εμπόλεμης ζώνης της Συρίας. Βαλκανική αντιδικία, διπλωματικό αδιέξοδο, ευρωπαϊκή ανικανότητα και το δράμα κορυφώνεται. Πρέπει να πέφτουμε από τα σύννεφα για όλα αυτά, ή μήπως πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας προδιαγεγραμμένης πορείας;

Το παράδειγμα της Ουγγαρίας που βρίσκεται στο επίκεντρο της κρίσης είναι ενδεικτικό. Αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλοι “δυτικοί”. Ας ξεκινήσουμε όμως από τη Βουδαπέστη.

“Τα αποτελέσματα των εκλογών επιβεβαιώνουν ότι οι Ούγγροι επιθυμούν η χώρα να είναι στην ΕΕ, αλλά με μια ισχυρή εθνική κυβέρνηση”. Τα παραπάνω είχε δηλώσει ο νυν πρωθυπουργός και ισχυρός άνδρας της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, στις 7 Απριλίου του 2014, όταν και κέρδιζε τις εκλογές.

Ενάμιση χρόνο πριν “σκάσει” στα χέρια της Ευρώπης το μεταναστευτικό πρόβλημα και πριν ξεκινήσει η ανέγερση του τείχους της ντροπής, το κόμμα του συντηρητικού Όρμπαν κέρδιζε και πάλι, ενώ το ακροδεξιό Jobbik διπλασίαζε τα ποσοστά του.

Πολλοί μιλούσαν τότε για επάνοδο του νεοσυντηρητισμού και του εθνικισμού στην Ευρώπη, σε συνδυασμό με τα πρόσφατα γεγονότα της Ουκρανίας, αλλά και την αξιοσημείωτη ενδυνάμωση πολλών αντιευρωπαϊκών κινημάτων εντός Ε.Ε., σαν το αντίστοιχο του Φάραζ, που ευαγγελίζονταν ένα “πατριωτικό” αγώνα.

Δεν μιλάμε φυσικά για τα αριστερά σχήματα που ζητούν την έξοδο από την ευρωζώνη, αλλά για τις εθνικιστικές ομάδες και κόμματα που με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, προσπαθούν να κερδίσουν την εύνοια των Ευρωπαίων συμπατριωτών τους, πατώντας πάνω στη συγκυρία.

Έτσι, το Fidesz του Όρμπαν, φόρεσε “φιλοευρωπαϊκό” μανδύα και παρά τα σκάνδαλα διαφθοράς στα οποία είχε αναμειχθεί κατά την προεκλογική περίοδο, κατάφερε να φτάσει στο 44%.

Η κυριαρχία του Όρμπαν

Η πρώτη πρωθυπουργία Όρμπαν άρχισε το Μάιο του 1998, έπειτα από τη νίκη του κόμματός του στις βουλευτικές εκλογές της 10ης Μαΐου και της 24ης Μαΐου. Παρότι το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ουγγαρίας κέρδισε τις πιο πολλές ψήφους, το κόμμα Fidesz κέρδισε τις περισσότερες έδρες. Ως αποτέλεσμα, το Fidesz σχημάτισε κεντροδεξιά κυβέρνηση συνασπισμού με το Κόμμα των Ανεξάρτητων με Μικρά Ποσοστά και το Ουγγρικό Δημοκρατικό Φόρουμ. Η κυβέρνηση παρέμεινε ως το 2002, οπότε αποχώρησε από την πρωθυπουργία ο Όρμπαν.

Στις 11 και στις 25 Απριλίου 2010 κέρδισε ξανά τις βουλευτικές εκλογές, με αποτέλεσμα να επανέλθει στην πρωθυπουργία.

Στον πρώτο γύρο των εκλογών το Fidesz κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Στον δεύτερο γύρο οι υποψήφιοι του Fidesz-Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος του Λαού (KDNP) και κέρδισαν τις εκλογές, με αποτέλεσμα να τροποποιήσουν σημαντικούς νόμους και να αναθεωρήσουν το Σύνταγμα της χώρας, το οποίο τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2012. Την ίδια ημέρα τέθηκε σε ισχύ και ο νέος Εκλογικός Νόμος.

Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 6 Απριλίου 2014 και το Fidesz κέρδισε και πάλι, με τον Όρμπαν να παραμένει πρωθυπουργός.

Για πρώτη φορά από την μετάβαση της Ουγγαρίας στη δημοκρατία, οι εκλογές είχαν μόνον έναν γύρο. Οι ψηφοφόροι εξέλεξαν 199 βουλευτές αντί των 386 προηγούμενων βουλευτών.

Ο Όρμπαν κατάφερε να συνδυάσει εθνικισμό και λαϊκισμό, χτίζοντας το προφίλ ενός ηγέτη που τα βάζει με τους τεχνοκράτες των Βρυξελλών και εγγυάται για τα εδάφη και τη δύναμη της Ουγγαρίας.

Από όταν κέρδισε τις εκλογές, μείωσε αυτομάτως τους λογαριασμούς ενέργειας και στο χαρτί που λαμβάνει ο καταναλωτής, υπάρχει ένα “κουτάκι”, όπου αναγράφεται το ποσό που “γλιτώνει”. Κουτάκι σε χρώμα πορτοκαλί, στα χρώματα του κόμματος δηλαδή.

Ο Όρμπαν κατάφερε να σταθεροποιήσει την οικονομία, επέβαλε ειδικές εισφορές στις τράπεζες, εθνικοποίησε τα ιδιωτικά Ταμεία συνταξιοδότησης και μείωσε ελαφρώς την ανεργία, κυρίως με ένα πρόγραμμα προσλήψεων στο δημόσιο.

Ωστόσο, ο ΦΠΑ παραμένει στο 27%, οι περικοπές σε υγεία και παιδεία έγιναν και το επίδομα ανεργίας ισχύει για λίγους μήνες. Παράλληλα, οι άνεργοι υποχρεούνται να εργάζονται εθελοντικά και έχει απαγορευθεί η παρουσία αστέγων στις μεγάλες πόλεις.

“Η κυβέρνηση προσπαθεί να πουλήσει ότι βρήκε έναν άλλο δρόμο για να αντιμετωπίσει την κρίση στην ΕΕ. Μπορεί να τα βάλεις με τις πολυεθνικές, αλλά αυτό έχει άμεση συνέπεια στην ανάπτυξη, καθώς αποθαρρύνει τις νέες επενδύσεις. Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής γίνονται ορατά σε ορισμένα χρόνια”, έγραφε πριν λίγους μήνες ο οικονομολόγος Ζόλταν Πογκάστα στην Ισπανική El Pais.

Τη συμπάθεια τους για το κόμμα του Όρμπαν έσπευσαν βέβαια να εκφράσουν οι συντηρητικοί χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ από το 2012. Μια στήριξη που είχε επίπτωση στην κοινή γνώμη της Ουγγαρίας.

“Δεν είναι σωστά όλα όσα λέει, αλλά θα ήταν λάθος να του επιτεθούμε χρησιμοποιώντας γενικευμένες προκαταλήψεις”, έχει δηλώσει ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας Χορστ Ζέεχοφερ και μέλος του CSU, σχολιάζοντας ακραίες τοποθετήσεις του Όρμπαν.

“Η Ουγγαρία προσπαθεί τουλάχιστον να καταγράψει τους πρόσφυγες. Οι περισσότεροι προέρχονται από την Ελλάδα, δηλαδή μια ασφαλή χώρα της ΕΕ. Εκεί δεν υπερασπίζονται τα σύνορα της ΕΕ”, έχει πει από τη δική της μεριά η επικεφαλής των ευρωβουλευτών του CSU, Αγγέλικα Νίμπλερ.

“Η προστασία και η φύλαξη των συνόρων ανήκει στις θέσεις του ΕΛΚ”, δήλωσε άλλωστε ο επικεφαλής της πολιτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ. Στο ΕΛΚ εντάσσεται το κόμμα της Μέρκελ αλλά και η ΝΔ από την Ελλάδα.

Όταν αποφάσισε να σηκώσει φράχτη ο Όρμπαν, καταπατώντας τη συνθήκη του Σένγκεν, προφασιζόμενος την ασφάλεια των πολιτών του, το ΕΛΚ σχολίαζε: “Τα μέτρα για την προστασία των συνόρων που έλαβε η Ουγγαρία δέχονται επικρίσεις. Το γεγονός ότι υπάρχουν φράχτες στους θύλακες της Ισπανίας στη Μελίγια και τη Θέουτα στα σύνορα με τη Βόρεια Αφρική δεν ενοχλεί κανέναν”, Βέβαια δεν είπε τίποτα για την Παλαιστίνη και την Κύπρο.

Κάπως έτσι φτάσαμε στην κρίση του Σεπτεμβρίου του 2015 με την Ουγγαρία να κλείνει τα σύνορα της.

“Μιλάμε για ανθρώπους που αρνούνται να συνεργαστούν με τις ουγγρικές αρχές. Κάποιοι επιτίθενται στους αστυνομικούς και τους ρίχνουν αντικείμενα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια εξέγερση παράνομων μεταναστών, η αστυνομία έχει κάνει εξαιρετική δουλειά. Δεν έχει χρησιμοποιήσει υπερβολική βία. Από τις 15 Σεπτεμβρίου, οι ουγγρικές αρχές δεν θα ανέχονται όποιον προσπαθεί να εισβάλει στη χώρα μας”, δήλωσε ο Ούγγρος πρωθυπουργός που αρνείται τις ποσοστώσεις.

Μην ξεχνάμε βέβαια πως ο ίδιος έχει ρίξει το “μπαλάκι” και στην Ελλάδα. “Οι Έλληνες είναι υπεύθυνοι για τα δεινά στα σύνορα Ουγγαρίας-Σερβίας” είπε, αγνοώντας τις οδηγίες της Ε.Ε. αλλά και τα Δίκαιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Για το τι προβλέπεται ως προς τη Διεθνή Προστασία των Προσφύγων, διαβάστε εδώ

Ο Όρμπαν επικρίνει άλλωστε έντονα την “αποτυχημένη” πολιτική της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης, έχει υποστηρίξει ότι η μαζική έλευση μεταναστών απειλεί τις “χριστιανικές ρίζες της Ευρώπης” καθώς και ότι το πρόβλημα της υποδοχής των μεταναστών και των προσφύγων “δεν είναι ευρωπαϊκό, αλλά γερμανικό”.

Υιοθετώντας την ατζέντα του Jobbik

“Πιστεύω ότι το θέμα της θανατική ποινής θα πρέπει να παραμείνει στην ατζέντα. Πρέπει να το διαχειριστούμε και να κάνουμε ξεκάθαρο στους εγκληματίες ότι η Ουγγαρία θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα για να προστατέψει τους πολίτες της” δήλωνε ο Βίκτορ Όρμπαν, ένα χρόνο πριν, με αφορμή τη δολοφονία  μιας πωλήτριας σε κατάστημα καπνού.

Η κίνηση αυτή ερμηνεύεται ως μία ακόμα απόπειρα του Ούγγρου Πρωθυπουργού να υιοθετήσει τμήμα της ρητορικής του ακροδεξιού νεοναζιστικού κόμματος Jobbik ώστε να ανακόψει την ανοδική του πορεία.

Ενδεικτικό της πρόθεσής του να ενσωματώσει τμήματα της ρητορικής του Jobbik είναι και η πρόσφατη απόφασή του να δρομολογήσει ένας είδος “εθνικής συνεννόησης” ώστε να προωθήσει την κυβερνητική εκστρατεία κατά των οικονομικών μεταναστών οι οποίοι “παραβιάζουν τους ευρωπαϊκούς κανόνες ασύλου” όπως χαρακτηριστικά αναφέρει.

Να σημειώσουμε ότι ουδέποτε έχει προχωρήσει σε διάκριση οικονομικών μεταναστών και προσφύγων, καθώς όλοι τους αναφέρονται ως “εισβολείς” που απειλούν την ταυτότητα του κράτους.

Η δυναμική του Όρμπαν βέβαια, “πατάει” πάνω στον έλεγχο των ΜΜΕ, καθώς το κόμμα του έχει τον κύριο λόγο στα τρία δημόσια κανάλια της χώρας.

Στα τέλη του 2010 η κυβέρνηση του Όρμπαν, με σχετικό νόμο, ίδρυσε την Κρατική Αρχή Μέσων Ενημέρωσης, μια αρχή που ελέγχεται πλήρως από το Fidesz και με τη σειρά της ελέγχει όλα τα μέσα ενημέρωσης.

Γιατί όμως έφτασε η Ουγγαρία σε αυτό το σημείο; Όπως επισημαίνουν διεθνείς αναλυτές, η εγκαθίδρυση της δεξιάς και της ακροδεξιάς έχει να κάνει με την ταύτιση της αριστεράς με το Σοβιετικό καθεστώς του παρελθόντος. Ο Όρμπαν, ίδρυσε άλλωστε το Fidesz το 1988, λίγο πριν την πτώση της ΕΣΣΔ, και έδινε “μάχη” για μια “ευρωπαϊκή” πολιτική.

Από την άλλη, η κετροαριστερά της Ουγγαρίας έχει υποστεί πολλαπλές διασπάσεις, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να διεκδικήσει με αξιώσεις την κυβέρνηση με προοπτική κοινοβουλευτικής σταθερότητας.

Σε αντιδιαστολή με όλα τα παραπάνω, αναβιώνει η εικόνα της “Μεγάλης Ουγγαρίας”. Μιλάμε για χάρτες της Αυστρο-Ουγγρικής Αυτοκρατορίας με τη σημερινή Σλοβακία, τμήματα της Κροατίας, της Ρουμανίας και της Σερβίας. Και το δόγμα του Όρμπαν, είναι ένα: “Αν έρθεις στην Ουγγαρία, δεν μπορείς να πάρεις τη δουλειά ενός Ούγγρου πολίτη”.

Και κάπως έτσι ο εθνικισμός, η μισαλλοδοξία και το μένος προς τον “ξένο” θεριεύει και πάλι, στα σπλάχνα της Ένωσης.

Η Βουδαπέστη υψώνει νέο φράκτη στα σύνορα με την Κροατία

Ο ισχυρός άνδρας της χώρας ανακοίνωσε άλλωστε την Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου, την έναρξη κατασκευής φράκτη στα σύνορα της χώρας του με την Κροατία για να εμποδίσει την είσοδο των χιλιάδων προσφύγων που αρχίζουν να εγκλωβίζονται στο κροατικό έδαφος. Οι φράχτες χτίζονται και από φυλακισμένους, πρακτική που αναβιώνει ναζιστικές μνήμες.

Η Βουδαπέστη έχει υψώσει συρμάτινο φράκτη κατά μήκος της μεθορίου με την Σερβία σφραγίζοντας τα σύνορά της και αναγκάζοντας τους χιλιάδες των προσφύγων που κατευθύνονται προς τη βόρεια Ευρώπη να στραφούν προς την Κροατία.

Ο Ούγγρος πρωθυπουργός διευκρίνισε στο ραδιόφωνο ότι ο φράκτης θα κατασκευασθεί γρήγορα και θα έχει μήκος 41 χιλιομέτρων για να καλύψει τα τμήματα της μεθορίου που δεν ορίζονται από ποταμό.

“Οφείλουμε να εφαρμόσουμε τα ίδια μέτρα, όπως και στα ουγγρο-σερβικά σύνορα”, είπε ο Όρμπαν προσθέτοντας ότι 600 στρατιώτες εργάζονται και αυτοί για την κατασκευή του νέου φράκτη, άλλοι 500 θα προστεθούν σήμερα στο έργο και 700 ακόμη το σαββατοκύριακο.

Στο μεταξύ τα πλήθη των προσφύγων εξακολουθούν να συρρέουν στην Κροατία, προερχόμενοι από τη Σερβία, περπατώντας μέσα από τα χωράφια γύρω από το ένα από τα επτά συνοριακά περάσματα που οι αρχές του Ζάγκρεμπ έκλεισαν τη νύκτα.

Η Κροατία ανακοίνωσε ότι έκλεισε τα περισσότερα από τα συνοριακά περάσματα στα σύνορα με τη Σερβία, ανακοινώνοντας ότι δεν θα υποδεχθεί άλλους πρόσφυγες στο έδαφός της.

Όμως η ροή συνεχίζεται σήμερα το πρωί καθώς οι πρόσφυγες φθάνουν με λεωφορεία στην σερβική συνοριακή πόλη Σιντ και, περνώντας μέσα από τα χωράφια, ενώνονται με το τεράστιο πλήθος που έχει συγκεντρωθεί στα σύνορα υπό την επίβλεψη των κροατικών αστυνομικών δυνάμεων.