ΕΙΔΑΜΕ ΤΗΝ “ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ” ΤΗΣ ΣΙΡΛΕΪ ΒΑΛΕΝΤΑΪΝ – ΚΑΙ ΑΝΑΡΩΤΗΘΗΚΑΜΕ ΑΝ ΣΤΑ 45 ΜΑΣ ΒΓΑΙΝΟΥΜΕ ΣΕ ΑΠΟΣΥΡΣΗ

Πριν η Θέλμα και η Λουίζ, στην ύστατη απόπειρα γυναικείας αυτοδιάθεσης, ρίξουν, χαμογελώντας πικρά, το αυτοκίνητό τους στον γκρεμό του Γκραν Κάνιον το 1991, στο θέατρο υπήρξαν πιο μειλίχιες επαναστάσεις γυναικών, που έκαναν με τον τρόπο τους τη μεγάλη αλλαγή στη ζωή τους.

Μία από αυτές τις γυναικείες φιγούρες ήταν, είναι και θα είναι η Σίρλεϊ Βάλενταϊν, όσο τουλάχιστον θα καταφέρει αυτός ο χαρακτήρας να είναι επίκαιρος και να ακουμπάει τη γυναικεία ψυχολογία. Ο γλυκόπικρος μονόλογος του Willy Russell που γράφτηκε το 1986 έχει γνωρίσει μεγάλη επιτυχία όπου και αν έχει παιχτεί, ενώ στην πάλαι ποτέ ελληνική θεατρική σκηνή μία από τις ηθοποιούς που άφησε το στίγμα της στον ρόλο ήταν η Αλίκη Βουγιουκλάκη (1989-90).

Αυτό το διάστημα στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, “Σίρλεϊ” είναι η εξαιρετική ηθοποιός Ελένη Ουζουνίδου, η οποία πρωταγωνιστεί σε ένα έργο που πραγματεύεται τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία και στον γάμο, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι μπορούν να βρουν την ταυτότητά τους και να αψηφήσουν το κατεστημένο.

Σίρλεϊ Βάλενταϊν – Μια καλή νοικοκυρά με ένα εισιτήριο στο κουτί

Η Σίρλεϊ Βάλενταϊν είναι μια νοικοκυρά από το Λίβερπουλ, πλήρως απογοητευμένη. Βρίσκεται σε έναν συμβατικό γάμο, έχει έναν αδιάφορο -μερικές φορές βίαιο- σύζυγο και δύο παιδιά “στον κόσμο τους”. Πιο πολύ όμως την ενοχλεί η εκδοχή ενός άλλου εαυτού που θυσίασε για να αφοσιωθεί στα δύο της παιδιά και στον πλέον αποξενωμένο σύζυγό της. Τι συστημικές αμαρτίες πληρώνει δε γνωρίζουμε, καθώς το κείμενο δε μας μιλάει για τη σχέση της με τους γονείς της παρά μόνον ότι στο σχολείο την υποτιμούσαν και υπήρχε στείρα αυστηρότητα. Καταλαβαίνουμε όμως ότι η Σίρλεϊ βρίσκεται στο σημείο μηδέν.

Είναι πραγματικά απολαυστική, όταν χαχανίζει συνωμοτικά κρατώντας ένα ποτήρι κρασί, ή όταν μιμείται τον εμμονικό με το φαΐ σύζυγό της και ζητάει επιβεβαίωση από τον τοίχο απέναντι: “Ακούς τοίχε;”. Με ατάκες κάπως παλιακές και παρωχημένες η Σίρλεϊ ακόμα βγάζει γέλιο όταν μας λέει ότι “ο γάμος είναι σαν το Μεσανατολικό ζήτημα, δεν έχει λύση”, ή ότι “το σεξ είναι σαν ένα πολυκατάστημα, που μετά από το σπρώξιμο και το τράβηγμα βγαίνεις έξω χωρίς να έχεις πάρει αυτό που ήθελες”.

Το “δράμα” της Σίρλεϊ αποκαλύπτεται φράση τη φράση και ο πόνος γίνεται γέλιο που βγάζει με τη σειρά του πόνο. Σαν ένα κρεμμύδι που ξεφλουδίζεται, η ηρωίδα πετάει ένα- ένα τα layers της ψυχής της για να φτάσει στο ερώτημα του ενός εκατομμυρίου. “Ζω; Αυτό ήταν; Ό,τι έζησα έζησα και στα 45 μου είμαι για απόσυρση;” Μια γυναίκα ολομόναχη που έχει χάσει την ταυτότητά της μπροστά το καθήκον, το συζυγικό, το γονεϊκό, το κοινωνικό, αλλά με έναν χαριτωμένο τρόπο έχει μάθει να κάνει την απογοήτευσή της, κωμωδία.

Η Σίρλεϊ είναι σε κατάσταση τήξης, αλλά έχει ένα κρυφό όνειρο. Σε ένα κουτί μπισκότα στην κουζίνα της κρύβεται ένα εισιτήριο για την ευτυχία. Ένα αεροπορικό εισιτήριο για δύο εβδομάδες την Ελλάδα με μία φίλη της. Μία ημέρα θα αφήσει ένα σημείωμα “Έφυγα για Ελλάδα” κολλημένο στο ψυγείο και θα πάρει αυτό το αεροπλάνο. Η Ελλάδα ειναι η μεγάλη αποκάλυψη, και το ταξίδι είναι τελικά χωρίς επιστροφή.

Η σκηνοθετική ματιά του Βασίλη Μαυρογεωργίου αναδεικνύει ισορροπημένα την ερμηνεία της Ουζουνίδου που έχει δουλέψει άρτια τον ρόλο για να μας κάνει να γελάσουμε, όπου πρέπει και να συγκινηθούμε με απόλυτη φυσικότητα. Η επιτυχία της είναι ότι κάνει όλη τη διήγηση να μοιάζει απόλυτα αληθινή, αποκαλύπτοντας με άνεση στο κοινό μία την αφελή και μία τη φιλοσοφημένη (που δεν γνωρίζει καν ότι διαθέτει) πλευρά του χαρακτήρα της Σίρλεϊ. Όμορφη προσθήκη η μακέτα-εκτύπωση με την άμμο που μας μετέφερε στην παραλία ενός ελληνικού νησιού, στο δεύτερο μισό που η Σίρλεϊ βρίσκει μια νέα ζωή στην Ελλάδα.

Συμπέρασμα

Πρόκειται για μια πολύ τρυφερή παράσταση που, όμως, μας έκανε να αναρωτηθούμε σε ποιές ηλικίες θα απευθύνεται σε λίγα χρόνια, όταν οι ρητορικές τριγύρω μας “φωτογραφίζουν” μελλοντικά γυναικεία πρότυπα που είναι πολλά έτη φωτός μακριά από την Σίρλεϊ. Και παράλληλα σκεφτήκαμε πόσες αμέτρητες φορές έχουμε ακούσει γι΄αυτό το περιβόητο ταξίδι μέσα μας για να… βρούμε τον εαυτό μας… Και μήπως κάποιες στιγμές το κείμενο του Willy Russell δε σε φτάνει σε σημείο να φωνάξεις: “Σίρλεϊ ξύπνα, άσε το κρασί και άνοιξε κανα βιβλίο”;

Από την άλλη ίσως είναι χρησιμότερο να δούμε τη Σίρλεϊ σαν ένα σύμβολο – ενός καταπιεσμένου ανθρώπου που βρίσκει το θάρρος – την πολυτιμότερη αρετή για την οποία έχει μιλήσει πολλάκις η μεγάλη ποιήτρια Μάγια Αγγέλου – και επιλέγει τη δεύτερη ευκαιρία, δίνοντας και στους θεατές ένα γενικότερο ελπιδοφόρο μήνυμα.

Ότι κάτι μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο. Ότι κάτι μπορεί να μετακινηθεί στη ζωή, όσο σκ@τ@ και αν τα έχεις κάνει. Είσαι μία απόφαση μακριά από τη μεγάλη αλλαγή. Αν η Σίρλει τα κατάφερε, μπορείς κι εσύ.