7η Μπιενάλε της Αθήνας: Η σύγχρονη τέχνη, το μήνυμα, ο δήμαρχος, κι ένα ντραγκ-σόου

7η Μπιενάλε της Αθήνας: Η σύγχρονη τέχνη, το μήνυμα, ο δήμαρχος, κι ένα ντραγκ-σόου
"We're All Gonna Go", μονοκάναλο βίντεο με ήχο, έργο της Τομάσι Τζάκσον, 2019 ΒΑ

Σε τρία εμβληματικά κτίρια στο κέντρο της πρωτεύουσας εκτίθενται έως τα τέλη Νοεμβρίου έργα δεκάδων εικαστικών από πολλές χώρες - Τι μηνύματα κρύβουν, αλήθεια;

Ξεκινάει σήμερα η 7η Μπιενάλε της Αθήνας (ΑΒ7, για πιο σύντομα) με τίτλο «Eclipse» (έκλειψη). Θα διαρκέσει μέχρι τις 28 Νοεμβρίου φιλοξενώντας πάνω από 450 έργα 80 εικαστικών καλλιτεχνών από την Αφρική, ολόκληρη την αμερικανική ήπειρο, και την Ευρώπη (εκεί ανήκομεν κι εμείς). Για την στέγαση της ομολογουμένως τεράστιας έκθεσης –η οποία έρχεται με ένα χρόνο καθυστέρησης λόγω πανδημίας– έχουν επιστρατευτεί τρία υπέροχα κτίρια στην Σταδίου και την Πανεπιστημίου. Τα δύο, δηλαδή, είναι κουφάρια πια, φαντάσματα κανονικά, από κείνα που κατά δεκάδες ρημάζουν ατημέλητα και θλιβερά, χωρίς χρήση και χωρίς κοινό στο κέντρο της Αθήνας.

Έρχεται, λοιπόν, η ΑΒ7 να δώσει ένα, πρόσκαιρο έστω, φιλί ζωής α) στο παροπλισμένο πια εξαώροφο πολυκατάστημα «Fokas» επί της Σταδίου, β) στο ισόγειο, τον πρώτο και τον δεύτερο όροφο του κτιρίου Σλήμαν-Μελά, γωνία Πανεπιστημίου και Χ. Τρικούπη, το οποίο, βέβαια, είναι εν χρήσει –όλοι έχουμε πάει σινεμά στο «Ιντεάλ», και γ) στο παμπάλαιο και επί δεκαετίες ρημαγμένο τέως Κακουργιοδικείο της οδού Σανταρόζα (και Σταδίου), που χτίστηκε το 1836 για να στεγάσει αρχικά το βασιλικό/ εθνικό τυπογραφείο.

"Polycelium.net" (2020), ψηφιακό φιλμ των Hypercomf ΒΑ

Παρεμπιπτόντως, μπράβο στο
υπουργείο Δικαιοσύνης
που έδωσε το οκέι για να ανοίξει, να
«
μεταποιηθεί
»
στοιχειωδώς (μέχρι και αναβατόριο ΑμεΑ τοποθετήθηκε) και να χρησιμοποιηθεί αυτό το κάποτε θαυμάσιο κτίριο. Δεν ήταν αυτονόητο…

Συνολικά, πάντως, στα εν λόγω κτίρια έγιναν, θα πρέπει να σας πω, οι λιγότερες δυνατές παρεμβάσεις. Στο «Fokas», ας πούμε, έχουν διατηρηθεί στους τοίχους διαφημιστικές αφίσες προϊόντων από τις μέρες του shopping therapy. Ενώ, στο ούτως ή άλλως αρτίστικα υποφωτισμένο Κακουργιοδικείο υπάρχουν κάτι σκοτεινές γωνιές με στοιβαγμένες διάφορες παλιατζούρες που είχαν ξεμείνει στο κτίριο. Στο κόνσεπτ της σύγχρονης τέχνης, βέβαια, τέτοια άσχετα απολειφάδια υποτίθεται πως έρχονται και συνομιλούν με τα καλλιτεχνήματα. Πάντως, στην πρόσοψη των τριών κτιρίων τεράστια πανό, καθώς και κάτι σαν φωτεινές, μμμμ, αστραπές από νέον, που ανάβουν το βράδυ, διαλαλούν ήδη την ΑΒ7. Για πάμε να δούμε…

Σύγχρονη τέχνη, φουλ μηνύματα

Χτες το μεσημέρι, λοιπόν, έγιναν στην παρακείμενη, κι επίσης ψιλοεγκαταλελειμμένη, στοά Αρσάκη τα προ-εγκαίνια της ΑΒ7. Παρόντες και επίσημα «χαιρετίζοντες» την εκδήλωση, ο υφυπουργός Πολιτισμού αρμόδιος για τον Σύγχρονο Πολιτισμό, Νικόλας Γιατρομανωλάκης, ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, και η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, το οποίο συνεργάζεται στην διοργάνωση της ΑΒ7.

Φωτογραφία του έργου "RHYTHM RATTLESNAKE: The world ends with you, baby centipede" (2020), του Άντριου Ρόμπερτς. Έργο φτιαγμένο από σιλικόνη, τατουάζ, αφρολέξ και βαφή αυτοκινήτου σε βαλίτσα όπλου

Κι αν κρίνει κανείς από την θέρμη των λόγων που ανταλλάσσονταν μεταξύ της κας. Παναγιωτάκου και του συνιδρυτή και καλλιτεχνικού διευθυντή της Μπιενάλε,
Poka

Yio
(κατά κόσμον,
Πολύδωρου Καρυοφύλλη
), αυτή η σύμπραξη είναι αγαστή. Εξάλλου, ο Poka-Yio ήδη συνεργάζεται με την
Στέγη
. Η
κολιγιά με τη Μπιενάλε, λοιπόν, μάλλον ήρθε για να μείνει.

Το ζητούμενο, βέβαια, είναι τι θα μείνει από την έκθεση. Και ως προς αυτό, ομολογώ ότι μπερδεύτηκα λιγάκι… Να γιατί: όλοι όσοι πήραν το μικρόφωνο στα προ-εγκαίνια τόνισαν –μέσες άκρες, τώρα, έτσι;– το πόσο σημαντικές είναι, για την Αθήνα μα και για τον κόσμο όλο, η πολυπολιτισμικότητα, η συμπεριληπτικότητα, η αποδοχή, ακόμη-ακόμη και το ολοσχερές άνοιγμα της δυτικής κοινωνίας προς άλλες, λιγότερο προνομιούχες αλλά πιο φρέσκιες και δυναμικές κουλτούρες.

"Their New Power" (λεπτομέρεια, 2020), έργο της Ζουζάνα Τσέμπατουλ από πολυαιθυλένιο, ακρυλικό και άμμο OHDANCY

Ο Γκανεζο-αμερικανός
Λάρι Όσεϊ-Μένσα
, λόγου χάρη, που μαζί με την αντισυμβατική πολυεθνική κολεκτίβα
OMSK Social Club
επιμελήθηκαν την ΑΒ7, τόνισε πως τα πράματα σήμερα είναι παγκοσμίως εξαιρετικά ρευστά –ειδικά μετά την πανδημία. Και πως πρέπει να ψάξουμε για λύσεις ή ζυμώσεις συλλογικά, κι όχι ο καθείς για πάρτη του. Κι αυτό το συλλογικό πρέπει να συμπεριλάβει τους συνήθεις παρίες των κοινωνιών μας, ήτοι τους προσφυγομετανάστες και το πάλαι ποτέ προλεταριάτο. Σε αντίστοιχο μήκος κύματος, και η
Πένι Ράφερτι
, ως εκπρόσωπος των OMSK. Ακόμη πιο εμφατική η κα. Παναγιωτάκου, που μίλησε, μεταξύ άλλων, για όλους αυτούς τους
«
αόρατους
»
ανθρώπους που κάνουμε πως δεν τους βλέπουμε…

Σύγχρονη τέχνη και σκεπτικισμός

Αρχικά, μου δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι πιθανόν τα φιλοξενούμενα έργα να φτιάχτηκαν από τέτοιους κοινωνικούς παρίες. Όμως, όχι. Είναι όλοι τους καλλιτέχνες με την βούλα –κάποιοι λίγοι, μάλιστα, σαν τον Αμερικανό Ζέμπεντι Άρμστονγκ (1911-1993), αρκετά παλιοί. Όχι, λοιπόν: η σύνδεση με τα ανεξίκακα και πραγματικά θεάρεστα μηνύματα της ΑΒ7 προκύπτει, λέει, μέσα από τα ίδια τα έργα. Κι εδώ, ομολογουμένως, δυσκολεύει η πίστα…

Βίντεο "The Vacation x Extra Extended" (2021) του εικαστικού διδύμου HellFun ΑΒ

Διότι, όπως κάποιες φορές συμβαίνει με την
πολύ
σύγχρονη τέχνη, αυτό που θέλει να πει ο ποιητής δεν είναι ιδιαίτερα σαφές. Ή παραείναι εγκεφαλικό (
εννοιολογικό/ conceptual
, το λένε οι ίδιοι) για τον αμύητο θεατή. Ή, τέλος πάντων, το έκθεμα που βλέπεις –που μπορεί να είναι ένα ολιγόλεπτο βιντεάκι, μια ακατάληπτη σύνθεση από ευτελή υλικά, ή κάτι που με μια πρώτη ματιά δυσκολεύεσαι να το κατατάξεις σε αυτό που ο μέσος νους έχει στο μυαλό του ως τέχνη– δεν σου επικοινωνεί κανένα απολύτως από τα προηγούμενα μηνύματα. Κι απ’ την άλλη, πώς ακριβώς στηρίζουμε παρίες πηγαίνοντας σε τέτοιου τύπου καλλιτεχνικές εκδηλώσεις;

Δύσκολη πίστα… Δεν πειράζει, όμως. Ας της δώσουμε κι αυτής της τέχνης χώρο. Με ανοιχτό μυαλό, αλλά και με ειλικρίνεια για το πώς μας κάνει να αισθανόμαστε. Αν μας κάνει να αισθανόμαστε αμήχανα, ας το αποδεχτούμε. Να, κάπως σαν τις αντιδράσεις που προκάλεσε το μίνι ντραγκ σόου που έκλεισε τα χθεσινά προ-εγκαίνια. Με έναν πολύ στυλάτο, αδύνατο νεαρό, με κοντό μαλλί, μουστάκι, στήθος πλάκα, ωραίο μακιγιάζ και ροζ παγιετέ τουαλέτα με ιλιγγιώδες σκίσιμο στο πλάι να χορευοτραγουδάει λάιβ ένα ηλεκτροντανς κομμάτι –οι αγγλικοί στίχοι του οποίου ήταν κάτι σαν υπαρξιακή εξομολόγηση της Μις Κόσοβο (sic).

Κάποιοι από τους παρευρισκόμενους πολύ γούσταραν. Άλλοι λιγότερο. Κάποιοι τρίτοι καμώνονταν πως γούσταραν, αλλά ήταν ψέματα. Ο δε κ. Γιατρομανωλάκης, στην πρώτη σειρά, μοίραζε την προσοχή του μεταξύ του περφόρμερ και του κινητού του. Ο κ. Μπακογιάννης είχε φύγει πολύ νωρίτερα.

Πληροφορίες

Βρείτε το αναλυτικό πρόγραμμα της 7ης Μπιενάλε της Αθήνα «Eclipse» εδώ.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα