5 ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΟΥΣ “ΟΡΝΙΘΕΣ” ΤΟΥ ΑΡΗ ΜΠΙΝΙΑΡΗ

Το καλοκαίρι του 2024, ο Άρης Μπινιάρης διάλεξε τους “Όρνιθες” του Αριστοφάνη για το αριστοφανικό του κωμικό βάπτισμα, δημιουργώντας μια ουτοπία που μιλάει για όσα τον απασχολούν, με έναν διαφορετικό τρόπο από αυτόν που μας είχε συνηθίσει. Στο επίκεντρο της παράστασης παραμένει η εξουσία (όπως και σε έργα του, όπως Η άνοδος του Αρτούρο Ούι, Σαλό, Προμηθέας Δεσμώτης), αλλά και το ερώτημα της κοινωνικής συμβίωσης και της ιδανικής πολιτείας. Αυτή τη φορά, όμως, ο Μπινιάρης περιέβαλε το σκεπτικό του με ζεστασιά, τρυφερότητα και, προπάντων, ποίηση.

Η παράσταση γνώρισε τεράστια επιτυχία και έγινε talk of the town, σε όποιο μέρος και αν παρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 2024. Γι’ αυτό και επιστρέφει, μεταμορφώνοντας για άλλη μία φορά τον Αριστοφάνη σε μια εκρηκτική, υπαρξιακή και τελετουργική πτήση.

Η υπόθεση των Ορνίθων

Δύο φίλοι, ο Πισθέταιρος και ο Ευελπίδης, απογοητευμένοι από τις συνθήκες ζωής στην πόλη τους, αναζητούν έναν νέο τόπο όπου θα μπορέσουν να ζήσουν με ηρεμία και χαρά. Η επαφή τους με τον κόσμο των πουλιών θα τους δώσει την ιδέα να ιδρύσουν μια καινούργια πολιτεία στους αιθέρες, μεταξύ γης και ουρανού.

Ενώ το χτίσιμο της πόλης βρίσκεται σε εξέλιξη, καταφθάνουν απρόσκλητοι επισκέπτες από τον κόσμο των ανθρώπων, διεκδικώντας αυθαίρετα εξουσίες και προνόμια, ενώ παράλληλα απεσταλμένοι των θεών του Ολύμπου διαμαρτύρονται θορυβημένοι για την αμφισβήτηση της θεϊκής κυριαρχίας καθώς η νέα πόλη εμποδίζει τους καπνούς από τις θυσίες να φτάσουν στον ουρανό.

Θα καταφέρουν ο Πεισθέταιρος και ο Ευελπίδης, με τη συμβολή των πουλιών, να ολοκληρώσουν το χτίσιμο της Νεφελοκοκκυγίας; Πόσο εύκολο θα είναι να πραγματώσουν τη δική τους ουτοπία;

Εμείς είδαμε την παράσταση στην περσινή Επιδαύρια πρεμιέρα της και ιδού πέντε λόγοι που αξίζει να τη δείτε το φετινό καλοκαίρι που περιοδεύει ανά την Ελλάδα.

Η δραματουργική και σκηνοθετική ματιά του Άρη Μπινιάρη στους Όρνιθες

Ο Άρης Μπινιάρης με πολύτιμο αρωγό τη δραματουργία της Έλενας Τριανταφυλλοπούλου μπαίνει μέσα στα σωθικά του αριστοφανικού έργου και βγάζει προς τα έξω όλο τον πολιτικό και υπαρξιακό του πυρήνα προσφέροντας μια δυναμική, δημιουργική και σύγχρονη επανερμηνεία ευφυώς συνδυασμένη με το σατιρικό πνεύμα του.

Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι πως γίνονται απόλυτα διακριτά τα σύμβολα και οι αρχετυπικές καταστάσεις που κρύβονται πίσω από τους ήρωες του έργου, πως έρχονται στο προσκήνιο ζητήματα που απασχολούν τη σημερινή κοινωνία και μας ταλανίζουν στο εδώ και το τώρα και πως παρά τις κειμενικές τροποποιήσεις και τη διασκευή ενός μεγάλου κομματιού της κωμωδίας, ο δραματουργικός άξονάς της έχει διατηρηθεί ακέραιος.

Πισθέταιρος και Ευελπίδης σαν πρώιμο μπεκετικό δίδυμο είναι οι ενορχηστρωτές αυτής της τελετουργίας που προσπαθούν να κάνουν έναν νέο κόσμο να ανατείλει. Μπαίνουν μέσα στην κοινωνία των πουλιών και μαθαίνουν να πετούν και να κυνηγούν τα όνειρά τους. Βγάζουν φτερά, κρώζουν και σαν παντεπόπτες μάρτυρες διώχνουν μακριά κάθε απρόσκλητο επισκέπτη που προσπαθεί να σφετεριστεί την αγνή και αμόλυντη πόλη τους διεκδικώντας αυθαίρετα εξουσίες και προνόμια.

Ο σκηνοθετικός φακός του Μπινιάρη εστιάζει στο στοιχείο της “φυγής”, στο “πέταγμα” των ηρώων σε μία άλλη κοινωνία και χαρακτηρίζεται από τη χρήση οπτικών και ηχητικών στοιχείων, τα οποία ενισχύουν την ένταση και τη δυναμική της παράστασης.

Oι ερμηνείες

Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος στον ρόλο του Πισθαίτερου και ο Γιώργος Χρυσοστόμου ως Ευελπίδης ενώνουν με μία ξεχωριστή χημεία τις δυνάμεις τους. Σαν πρόγονοι του Πόντζο και του Λάκι περιμένουν έναν φτερωτό Γκοντό και μαζί δραπετεύουν από την τυραννία του κόσμου στο βασίλειο του παραμυθιού συνενώνοντας την πιο τολμηρή φαντασία με την πιο ανάερη ποίηση.

Και οι δύο βιώνουν την ουσιαστική τελετουργία της ζωής, αφήνουν πίσω τους κάθε βάρος και προσδοκούν να πορευτούν σε κάτι πιο υψηλό, σε κάτι που έχει τα χαρακτηριστικά του ουρανού και το βάρος μίας νεφέλης.

Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος σωματοποιεί άριστα τα λόγια του Έποπα/τσαλαπετεινού που μιλά για την ιστορία των πουλιών που σαν σμήνος εισέρχονται στην ορχήστρα (Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου, Θανάσης Ισιδώρου, Τάσος Κορκός, Σοφία Κουλέρα, Αυγουστίνος Κούμουλος, Μαρία Κυρώζη, Κώστας Phoenix, Κυριάκος Σαλής, Αλεξία Σαπρανίδου, Ειρήνη Τσέλλου)
θυμίζοντας χορό ιθαγενών.

Χάρμα οφθαλμών οι εικόνες που οι δύο ήρωες μπαίνουν μέσα στην κοινωνία των πουλιών και γίνονται ένα με αυτά “πετώντας” στους ρυθμούς του Αλέξανδρου Κτιστάκη που άλλοτε παραπέμπουν σε παραδοσιακά και άλλοτε σε εξωτικά ακούσματα.

Τα σκηνικά και η κινησιολογία στους Όρνιθες

Τα σκηνικά του Πάρη Μέξη είναι θαυμάσια και αρκούντως υπαινικτικά. Συμβολίζουν ένα μικρό δάσος και ταυτόχρονα έναν χώρο μεταμορφωτικής τελετουργίας. Τα κοστούμια του πολύχρωμα και καλαίσθητα “υπακούν” άριστα στην επιμελημένη στη λεπτομέρεια κινησιολογία του Αλέξανδρου Βαρδαξόγλου, ενώ απόλυτα εναρμονισμένες είναι και οι επιβλητικές μάσκες των θεών.

Η μουσική

Η μουσική του Αλέξανδρου Δράκου Κτιστάκη παίζει νευραλγικό ρόλο στην παράσταση, έχει ποικίλες αποχρώσεις και δημιουργεί την κατάλληλη ατμόσφαιρα που συνδυάζει το κωμικό με το τραγικό.

Μια μαγική ουτοπία, ένας τελετουργικός βηματισμός

Ο Αριστοφάνης, μέσω των “Ορνίθων”, ασκεί κριτική στην εξουσία και στα κοινωνικά πρότυπα της εποχής του, κάτι που παραμένει ιδιαίτερα επίκαιρο στις μέρες μας. Ο Άρης Μπινιάρης αξιοποιεί αυτή την κριτική για να αναδείξει τη σύγχρονη πολιτική και κοινωνική κατάσταση, δίνοντας στο έργο μια μοντέρνα χροιά που το καθιστά προσβάσιμο και κατανοητό σε όλα τα είδη κοινού. Επί της ουσίας στήνει τη δική του μαγική ουτοπία και μας καλεί σε έναν τελετουργικό βηματισμό προς την ελπίδα και το άγνωστο…