Λάικ – ντισλάικ: Από την Ιθάκη στις δηλώσεις Χειλουδάκη και Μελέτη

Τα λάικ και τα ντισλάικ σε όσα παρατηρήσαμε στις βόλτες μας στην πόλη και στα θεάματα που βλέπουμε κάθε εβδομάδα και που συνήθως τα συζητάμε μόνο μεταξύ μας.

Σε αυτήν την στήλη, θα προσπαθήσουμε να καταγράφουμε σε τακτική βάση τι μας άρεσε και τι δε μας άρεσε, τα λάικ και τα ντισλάικ, τι μας έκανε εντύπωση και τι μας ξάφνιασε. Όχι, τόσο σε επίπεδο κριτικής, όσο σε επίπεδο ελεύθερου συνειρμού.

Από τα μεγάλα πολιτιστικά γεγονότα μέχρι τα μικρότερα, αλλά και τα σχεδόν αόρατα, αυτά που υπάρχουν παντού μέσα στη ζωή μας. Όσα παρατηρούμε στις βόλτες μας στην πόλη και στα θεάματα που βλέπουμε κάθε εβδομάδα και που τα συζητάμε μόνο μεταξύ μας.

Αυτή την εβδομάδα σχολιάζουμε από την Ιθάκη του Καβάφη και του… Τσίπρα έως τις δηλώσεις της Ελεονώρας Μελέτη και της Τζένης Χειλουδάκη.

ΛΑΙΚ

Ιθάκη, ναυάγια και Εχθροί του Λαού για τη Γεωργία Οικονόμου

Δεν ξέρω γιατί, αλλά ο τίτλος του βιβλίου του Τσίπρα, «Ιθάκη», μου “κλώτσησε” πολύ άσχημα όταν τον άκουσα. Ο λόγος; Αντιπαραβάλλεται αυτόματα σχεδόν με το ομώνυμο ποίημα του Καβάφη που μιλάει για την αξία του ταξιδιού, την εμπειρία και τις αλλαγές που συντελούνται κατά την πορεία.

Όσο και αν ακούγεται ρομαντικό και ιδανικό να ψάχνει κάποιος την «Ιθάκη» του, ακολουθώντας τον δρόμο του Οδυσσέα, όταν μιλάμε για πολιτική, η εικόνα αυτή χάνει την αθωότητά της. Πολιτικές υποσχέσεις για ένα «εκπληκτικό τέλος», σαν αυτό της Ιθάκης, δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια επικίνδυνη εύκολη λύση. Η πολιτική δεν είναι ποίημα, δεν είναι ταξίδι για να μάθεις, να ανακαλύψεις ή να απολαύσεις τη διαδρομή με όλες τις αντιφάσεις της.

Ας μας μείνει στο μυαλό η πραγματική Καβαφική Ιθάκη, που δεν είναι παρά το αποτέλεσμα της συνεχούς αναζήτησης και των προσωπικών θυσιών, και ο πολυμήχανος ομηρικός Οδυσσέας, που δεν προσδοκά εύκολες λύσεις, αλλά την αλήθεια του ταξιδιού. Αυτή η Ιθάκη είναι πραγματική και ουσιαστική. Όχι σαν τη μεταμοντέρνα Ιθάκη των πολιτικών, που μετράει πάντα αντίστροφα προς το τέλος, χωρίς ποτέ να φτάνει.

Η νέα σειρά του Netflix, Heweliusz, συγκλονίζει όχι μόνο για τη ρεαλιστική της αναπαράσταση ενός ναυαγίου, αλλά και για τον τρόπο που αποτυπώνει την ανθρώπινη αδιαφορία απέναντι στη ζωή. Το ναυάγιο του επιβατηγού-οχηματαγωγού MS Jan Heweliusz το 1993, στη Βαλτική Θάλασσα, προβάλλεται μέσα από μαρτυρίες, αναπαραστάσεις και δραματοποιημένα στιγμιότυπα που καθηλώνουν. Δεν πρόκειται απλώς για μια καταγραφή μιας θαλάσσιας καταστροφής, αλλά για μια ακτινογραφία της συστημικής αποτυχίας — των παραλείψεων, των ψεμάτων και της συλλογικής απάθειας που κοστίζουν ζωές.

Η σειρά, με την ωμή και σχεδόν ντοκιμαντερίστικη αισθητική της, αγγίζει εκείνο το λεπτό σημείο όπου η ευθύνη γίνεται ενοχή. Και εκεί ακριβώς γεννιέται η σύγκριση με τα Τέμπη: δύο τραγωδίες διαφορετικής εποχής και τόπου, ενωμένες από το ίδιο νήμα της κρατικής ανεπάρκειας, των παραμελημένων συστημάτων ασφαλείας και της υποτίμησης της ανθρώπινης ζωής.

Ο «Εχθρός του Λαού» που σκηνοθετεί ο Τόμας Οστερμάγιερ στο Θέατρο Κνωσσός είναι η παράσταση που «πρέπει» να δουν όλοι οι έφηβοι και όχι μόνο. Ένα καταιγιστικό σχόλιο πάνω στην κοινωνία, την πολιτική και την ευθύνη του καθενός μας. Οι Κωνσταντίνος Μπιμπής και Μιχάλης Οικονόμου, στους ρόλους των δύο αδελφών, δίνουν ερμηνείες γεμάτες ένταση και βάθος, μεταφέροντας με απόλυτη αληθοφάνεια το δίλημμα του Ιψεν: ποιον υπηρετείς, την αλήθεια ή την κοινωνική σου θέση; Ο Οστερμάγιερ, με τη σκηνοθετική του τόλμη και κοινωνική ευαισθησία, αναδεικνύει την επικαιρότητα των ερωτημάτων του Ιψεν, δίνοντας στην παράσταση μια συγχρονισμένη και καυστική διάσταση.

Και μιας και μιλάμε για την υποκρισία, είδα τον “Ταρτούφο” που σκηνοθετεί η Έλενα Μαυρίδου στο θέατρο Αλκυονίς και πέρασα πολύ ευχάριστα. Η Βασιλική Τρουφάκου και ο Μάξιμος Μουμούρης λάμπουν πραγματικά πάνω στο θεατρικό σανίδι στους ρόλους της Ντορίν και του Οργκόν αντίστοιχα. Φρέσκιες, δροσερές ερμηνείες που μαγνητίζουν το βλέμμα και “κλέβουν” αυθόρμητα το γέλιο.
Επιτέλους μια παράσταση για κάθε ηλικία.

Pluribus, Frankenstein και “Σπάνιο να σου Τύχει Καλός Άνθρωπος” για τη Χριστίνα Τσατσαράγκου

Τα δύο πρώτα επεισόδια του Pluribus, της νέας σειράς του Vince Gilligan (δημιουργού των Breaking Bad και Better Call Saul), είναι καθηλωτικά. Επιτέλους, μια σειρά που μάς ξυπνάει το παλιό, σχεδόν ξεχασμένο συναίσθημα: να μετράμε μέρες για το επόμενο επεισόδιο. Πρόκειται για ένα έξυπνο “υβρίδιο” επιστημονικής φαντασίας, μαύρης κωμωδίας και ψυχολογικού θρίλερ – με έναν ανατρεπτικό πυρήνα: εδώ, ο κακός δεν είναι η μοχθηρία. Είναι η καλοσύνη.

Υπόθεση: Η Κάρολ, συγγραφέας, ζει σε έναν κόσμο όπου ένας νέος ιός έχει μεταδώσει την απόλυτη “καλοσύνη”. Οι άνθρωποι δεν μπορούν πια να είναι αγενείς, να θυμώσουν ή να φωνάξουν. Η συνείδηση της ανθρωπότητας έχει συγχωνευτεί σε μία ενιαία, παγκόσμια σκέψη. Όταν θυμώνεις, το πληρώνεις ακριβά με συνοπτικές διαδικασίες: χιλιάδες πεθαίνουν με κάθε βρισιά. Η Κάρολ, όμως, είναι η εξαίρεση. Έχει ανοσία και θα βασανιστεί, ενώ ο συνάνθρωπος της φέρεται με την απόλυτη αποδοχή και καλοσύνη.

Ο τίτλος Pluribus αντλεί την καταγωγή του από το λατινικό E pluribus unum — «Εκ πολλών, ένα». Το μότο που συνόδευσε ανεπίσημα τις Ηνωμένες Πολιτείες από το 1782, χαραγμένο στη Μεγάλη Σφραγίδα, μιλούσε για την ένωση των πολιτειών. Μα η φράση κουβαλά κάτι πολύ ευρύτερο: έναν τρόπο να σκεφτούμε κάθε ανθρώπινο σύστημα — από το σώμα (πολλά κύτταρα, ένας οργανισμός), ως την τέχνη (πολλές φωνές, ένα έργο). Η δύναμη της φράσης βρίσκεται στο παράδοξο: η ενότητα δεν εξαλείφει την ποικιλότητα, την αγκαλιάζει. Ένα συνυπάρχειν όπου κανείς δεν χάνεται μέσα στο πλήθος. Μια υπόσχεση πως μπορεί να υπάρξει το εμείς χωρίς να διαλυθεί το εγώ.

Και σαν μικρή, συγκινητική υποσημείωση στους τίτλους τέλους του Pluribus διαβάζουμε:
«Αυτή η σειρά δημιουργήθηκε από ανθρώπους.» Όχι από εταιρεία, όχι από αλγόριθμο. Από ανθρώπους.

Στο “Springsteen: Deliver Me from Nowhere” ανακαλύπτουμε πώς γεννήθηκε το άλμπουμ Nebraska και βυθιζόμαστε σε ένα εσωτερικό τοπίο σκοτεινό, ερημικό και σχεδόν μυστικιστικό. Ο Bruce αποκαλύπτει τις ρίζες του έργου – κι ανάμεσά τους αναφέρεται το όνομα της Flannery O’Connor.

Η O’Connor, από τις πιο ιδιαίτερες φωνές της αμερικανικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, έγραφε για τη βία που ανοίγει ρωγμές στη συνείδηση, για μια λύτρωση που μοιάζει με παραλογισμό. Πέθανε μόλις στα 39 από συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, έχοντας ήδη επηρεάσει βαθιά καλλιτέχνες όπως ο Springsteen, αλλά και ο Nick Cave. Ένα από τα πιο γνωστά της έργα είναι το “Σπάνιο να σου τύχει καλός άνθρωπος“. (Δε λες τίποτα!)

Σε μια από τις πιο αθόρυβες αλλά καίριες στιγμές της ταινίας, ο Springsteen βλέπει το “Badlands” και μπροστά του έχει το χειρόγραφο των πρώτων στίχων του τραγουδιού Nebraska. Η φράση αρχικά γράφει: “He saw her standin’ on her front lawn, shotgun in her hand.” Κάποια στιγμή, σχεδόν μηχανικά, παίρνει το στυλό και σβήνει το he (αυτός). Το αλλάζει σε I (εγώ). Αυτή η μικρή αλλαγή – ένα μόνο γράμμα – είναι τελικά η τεράστια μετάβαση της συνείδησής του. Από τον ήρωα του Born to Run στον βουβό, σκοτεινό αφηγητή του Nebraska. Όλα -μα όλα- όσα πρέπει να ξέρεις για την ταινία τα είπαν οι συντελεστές στο News24/7.

Και τα τέρατα έχουν ψυχή! Το Frankenstein του Ντελ Τόρο στο Netflix είναι ένα σκοτεινό, ζωντανό έργο τέχνης. Ο υπέροχος Τζέικομπ Ελόρντι, σχεδόν δυο μέτρα ύψος, παίζει το πλάσμα με σιωπηλή δύναμη και ευθραυστότητα, έχοντας μελετήσει μέχρι και ιαπωνικό χορό Butoh. Το σενάριο έχει τις αδυναμίες του, αλλά ο Ντελ Τόρο τις γεμίζει με καθαρή μαγεία. Γοτθικό, λυρικό, βαθιά ανθρώπινο.

Τσούκου τσούκου, ο Yungblud πάει για Grammy χωρίς να το πάρουμε πρέφα. Το “Zombie” τσίμπησε υποψηφιότητα, και η καριέρα του 28χρονου ρόκερ – που του βγήκε γουρλίδικος ο σταυρός του Ozzy (θεός σχωρέστον) – εξακοντίστηκε.

Και λίγα έκαναν οι ιθαγενείς έξω από την αίθουσα όπου οι «μεγάλοι και τρανοί» αποφάσιζαν για το κλίμα στη Βραζιλία, όταν ο Αμαζόνιος – ο πνεύμονας του κόσμου – καταστρέφεται.

ΝΤΙΣΛΑΪΚ

Τρανφοβικές δηλώσεις και εγκυμοσύνες για τη Γεωργία Οικονόμου

Οι δηλώσεις της Ελεονώρας Μελέτη και της Τζένης Χειλουδάκη έρχονται να υπενθυμίσουν πόσο εύκολα κάποιοι επιλέγουν να αναπαράγουν τις πιο ξεπερασμένες και στερεοτυπικές αντιλήψεις. Να υπενθυμίσουμε πως η Ε. Μελέτη σε ανάρτηση της μας ενημερώνει ότι «τα φύλα είναι δύο» και αποκαλεί τους intersex ανθρώπους, σπάνια εξαίρεση, «που επιβεβαιώνει το δίπολο», ενώ η Τζ. Χειλουδάκη, που έχει μιλήσει ανοιχτά για τη δική της μετάβαση φύλου, ανέφερε ότι –κατά τη γνώμη της– τα βιολογικά φύλα είναι δύο, «άνδρας και γυναίκα», ενώ χαρακτήρισε τα υπόλοιπα «επινοήσεις», «δήθεν μόδα» και «ψεύτικη επανάσταση».
Δηλώσεις όπως αυτές που εκφράζουν οι δύο κυρίες είναι επικίνδυνες, καθώς ανακυκλώνουν ξεπερασμένα στερεότυπα με έναν τόσο απαξιωτικό και τρανσφοβικό λόγο, που όχι μόνο αγνοεί την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ταυτότητας αλλά και υποδαυλίζει το μίσος και τη διαίρεση.

Θα το ξαναπώ, ζούμε ένδοξες θεατρικές ημέρες και είναι απαράδεκτο να μην είναι κάπως βολικά τα καθίσματα των θεάτρων. Δεν είναι λίγα τα θέατρα που κάθεσαι για δύο ώρες για να δεις μία παράσταση και την επόμενη ημέρα τρέχεις στον ορθοπεδικό για τη μέση και για γόνατα.

Η εγκυμοσύνη της Κατερίνας Καινούριου έχει προκαλέσει ένα κύμα αδικαιολόγητου ενδιαφέροντος, και πραγματικά αναρωτιέμαι γιατί αυτή η προσωπική στιγμή πρέπει να απασχολεί τόσο πολύ τη δημόσια συζήτηση. Όχι πως μου έκανε εντύπωση δηλαδή, αλλά έτσι για να πούμε και κάτι.

Φανουρόπιτες, Επαρχιώτες και οι κλώνοι της Ζωής για τη Χριστίνα Τσατσαράγκου

Εκεί ανάμεσα στο λάικ “και στο ντισλάικ, υπάρχει το κρίπι. Το βίντεο με τους κλώνους της Ζωής Κωνσταντοπούλου, προκάλεσε μια κάποια ανατριχίλα. Όταν το έκανε η Ράντου στην “Εργαζόμενη Γυναίκα” ήταν υπέροχο. Σαν ιδέα την καταλάβαμε, οκ. Αλλά, συχνά, οι ιδέες υλοποιούνται και έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Το συγκεκριμένο αντί να φωτίσει τα πολλά πρόσωπα ενός κόμματος, ανέδειξε πάλι… ένα. Σε repeat.

Survivor: Αθηναίoι vs Επαρχιώτες και κάπως έτσι γυρίσαμε 100 χρόνια πίσω. Υπόψιν: Θέλουμε ατράνταχτες αποδείξεις ότι οι Αθηναίοι είναι Αθηναίοι πάππου προς πάππου, αλλιώς μας κοροϊδεύετε.

Κότσαρε ένα ράσο ο Παρθένιος και το έκανε ιδανικό όχημα εξαπάτησης. Μα να λέει τα ναρκωτικά “φανουρόπιτες”; Δηλαδή μας μαγάρισε και την αθώα την πιτούλα;