Οι “7 πόλεμοι” και τα αμέτρητα fake news στην ομιλία Τραμπ στον ΟΗΕ

Σε μια σειρά ψευδών και παραπλανητικών ισχυρισμών επιδόθηκε -για μια ακόμα φορά- ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, από το βήμα της 80ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, την Τρίτη (23/9).

Από τη διαχείριση του μεταναστευτικού μέχρι την “αντιπολεμική” του δράση και την κλιματική κρίση, ο Ρεπουμπλικανός μεγιστάνας δε δίστασε να διαμοιράσει για μια ακόμα χρονιά fake news, επιχειρώντας να εμφανιστεί ως ο απόλυτος ρυθμιστής της διεθνούς ατζέντας.

Fact – checking

Ακολουθούν μερικές από τις επίμαχες δηλώσεις του Τραμπ και η απαραίτητη αποκατάσταση της αλήθειας:

1. Οι ισχυρισμοί για τους μετανάστες που απελάθηκαν στο Ελ Σαλβαδόρ και οι πολιτικές συνοριακού ελέγχου της κυβέρνησης Μπάιντεν:

• Τι είπε ο Τραμπ:

“Θέλω να ευχαριστήσω τη χώρα του Ελ Σαλβαδόρ για την επιτυχημένη και επαγγελματική δουλειά, που έχει κάνει στην υποδοχή και φυλάκιση τόσων πολλών εγκληματιών που εισέβαλαν στη χώρα μας, και ήταν υπό την προηγούμενη κυβέρνηση που ο αριθμός τους έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ, και όλοι τους τώρα απομακρύνονται”.

• Η αλήθεια:

Από τους 238 Βενεζουελάνους που απελάθηκαν τον περασμένο Μάρτιο στο λεγόμενο “Σωφρονιστικό Ίδρυμα για Τρομοκράτες” (Cecot) του Ελ Σαλβαδόρ, η συντριπτική πλειοψηφία – περίπου το 90% – δεν είχε ποινικό μητρώο στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως έδειξαν πολυάριθμες έρευνες από ειδησεογραφικά πρακτορεία.

Οι περισσότερες εξαιρέσεις αφορούσαν καταδίκες για μη βίαια αδικήματα, όπως κλοπές σε καταστήματα και τροχαίες παραβάσεις. Παρά τα στοιχεία, βέβαια, η κυβέρνηση είχε κατηγορήσει όλους τους απελαθέντες ότι είναι μέλη της βενεζουελάνικης συμμορίας Tren de Aragua.

Η Αμερικανική Υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας των Συνόρων (CBP) κατέγραψε αριθμό-ρεκόρ συλλήψεων παράτυπων μεταναστών στα νότια σύνορα κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Τζο Μπάιντεν, πριν ο αριθμός των εισερχομένων μειωθεί απότομα. Ωστόσο, παρότι αυξήθηκε και ο αριθμός των ατόμων με ποινικό μητρώο, το ποσοστό εκείνων με προηγούμενες καταδίκες δεν έφτασε σε επίπεδα-ρεκόρ και στην πραγματικότητα παρέμεινε χαμηλό.

2. Οι επικρίσεις για τα Ηνωμένα Έθνη και οι “επτά πόλεμοι” που τερμάτισε:

• Τι είπε ο Τραμπ:

“Ο ΟΗΕ έχει τεράστιες δυνατότητες. Πάντα το έλεγα. Το μόνο που φαίνεται να κάνουν είναι να γράφουν μια επιστολή με πολύ σκληρή διατύπωση και μετά να μην την ακολουθούν ποτέ. Είναι άδεια λόγια, και τα άδεια λόγια δεν λύνουν πολέμους. Το μόνο που λύνει πολέμους είναι η δράση”. Εδώ ο Τραμπ επανέλαβε τον ισχυρισμό ου ότι “τερμάτισε επτά πολέμους”.

“Τερμάτισα επτά πολέμους, διαπραγματεύτηκα με τους ηγέτες όλων αυτών των χωρών και δεν έλαβα ούτε ένα τηλεφώνημα από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών που να προσφέρει βοήθεια για την οριστικοποίηση της συμφωνίας. Το μόνο που έλαβα από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ήταν μια κυλιόμενη σκάλα, η οποία, καθώς ανέβαινα, σταμάτησε στη μέση”, δήλωσε.

• Η αλήθεια:

Ο ΟΗΕ έχει πετύχει την επίλυση πολυάριθμων συγκρούσεων από την ίδρυσή του, το 1945, και έχει αναπτύξει πολλές ειρηνευτικές αποστολές.

Σημαντικά παραδείγματα είναι η συμφωνία του 1988 που έβαλε τέλος στον πόλεμο Ιράν–Ιράκ, ύστερα από οκτώ χρόνια συγκρούσεων που κόστισαν περίπου 1 εκατομμύριο ζωές και από τις δύο πλευρές. Έχει επίσης τερματίσει με επιτυχία αρκετούς εμφύλιους πολέμους, ιδίως στη Ναμίμπια, το Ελ Σαλβαδόρ, τη Μοζαμβίκη και την Καμπότζη.

Από την άλλη πλευρά, ο Οργανισμός έχει επίσης αναγνωρίσει ορισμένες αποτυχίες του, όπως την αδυναμία του να αποτρέψει τη γενοκτονία στη Ρουάντα και στη Βοσνία τη δεκαετία του 1990.

Αναλυτές έχουν χαρακτηρίσει τον ισχυρισμό του προέδρου ότι “τερμάτισε επτά πολέμους” ως εξαιρετικά προβληματικό.

Για παράδειγμα, ενώ με τη μεσολάβηση ΗΠΑ και Κατάρ επετεύχθη εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ-Ιράν, τερματίζοντας 12 μέρες εχθροπραξιών, τον Ιούνιο, αυτό συνέβη μετά την εντυπωσιακή απόφαση του Τραμπ να βομβαρδίσει ιρανικές εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου σε Fordow, Natanz και Isfahan, τις οποίες προηγουμένως είχε υποσχεθεί να αντιμετωπίσει μέσω διαπραγματεύσεων. Πολλοί αναλυτές έχουν εκφράσει δημόσια αμφιβολίες ότι η διαμάχη για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν έχει λυθεί και προειδοποιούν ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να αναζωπυρωθεί.

Επίσης, ενώ ο Λευκός έχει καταφέρει πράγματι να αποτρέψει συγκρούσεις σε άλλα παγκόσμια σημεία -για παράδειγμα, μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν στο Κασμίρ ή Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ- οι συμφωνίες σε πολλές περιπτώσεις είναι “εύθραυστες”, προσωρινές ή μη επικυρωμένες.

Στο μεταξύ, οι προεκλογικές δεσμεύσεις του Τραμπ να τερματίσει τους μακροχρόνιους πολέμους Ρωσίας – Ουκρανίας και Ισραήλ – Χαμάς στη Γάζα, παραμένουν ανεκπλήρωτες.

3. Για την ΕΕ και το μεταναστευτικό

• Τι είπε ο Τραμπ:

“Πήραμε θαρραλέα μέτρα για να σταματήσουμε γρήγορα την ανεξέλεγκτη μετανάστευση. Μόλις αρχίσαμε να συλλαμβάνουμε και να απελαύνουμε όλους όσοι περνούσαν τα σύνορα και να απομακρύνουμε τους παράνομους μετανάστες από τις Ηνωμένες Πολιτείες, απλά σταμάτησαν να έρχονται“.

Ο Τραμπ απέδωσε επίσης τα ποσοστά μετανάστευσης στην Ευρώπη σε μια “παγκοσμιοποιημένη ατζέντα μετανάστευσης.. Ήρθε η ώρα να τελειώσει το αποτυχημένο πείραμα των ανοικτών συνόρων. Πρέπει να το τελειώσετε τώρα. Οι χώρες σας πάνε κατά διαόλου“.

• Η αλήθεια:

Ο τερματισμός της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης αποτελεί μία εκ των βασικότερων υποσχέσεων του Τραμπ από την ημέρα της ορκωμοσίας του και πράγματι, οι παράνομες συνοριακές διελεύσεις έχουν μειωθεί στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών κατά τους πρώτους μήνες της προεδρίας του.

Όμως οι ειδικοί σε θέματα μετανάστευσης προειδοποιούν ότι το ζήτημα είναι πολύπλοκο και ότι η παράτυπη μετανάστευση δεν έχει τερματιστεί. Επιπλέον, πολλά από τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση έχουν ανατραπεί από τα δικαστήρια.

Ο ισχυρισμός ότι οι ευρωπαϊκές χώρες “πάνε κατά διαόλου” λόγω της πολιτικής ανοικτών συνόρων είναι συναισθηματικός, υποκειμενικός και, αναμφισβήτητα, δεν μπορεί να επαληθευτεί. Πολλά ευρωπαϊκά κράτη επισημαίνουν τόσο πολιτιστικά όσο και οικονομικά οφέλη από τη μετανάστευση, παρά το γεγονός ότι αυτή συνεπάγεται επίσης εντάσεις και προκλήσεις.

Επιπλέον, ο όρος “ανοικτά σύνορα” είναι προβληματικός και παραπλανητικός και οι ευρωπαϊκές χώρες δεν εφαρμόζουν τέτοια πολιτική.

Οι περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Συμφωνίας Σένγκεν επιτρέπουν την ελεύθερη μετακίνηση και την απουσία συνοριακών ελέγχων στα εσωτερικά τους σύνορα αλλά εφαρμόζουν αυστηρούς ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα. Η Βρετανία, όπου η μετανάστευση παραμένει ένα ευαίσθητο θέμα, έθεσε τέλος στην ελεύθερη κυκλοφορία και θέσπισε ένα σύστημα μετανάστευσης βάσει πόντων όταν αποχώρησε από την ΕΕ το 2020.

4. Ο Τραμπ για τον πόλεμο Ρωσίας–Ουκρανίας

• Τι είπε ο Τραμπ:

Η Ευρώπη θα έπρεπε “να ενωθεί με τις ΗΠΑ, υιοθετώντας ακριβώς τα ίδια μέτρα (δασμούς στη Ρωσία) αν ο πόλεμος συνεχιστεί. Είστε πολύ πιο κοντά στην πόλη. Εμείς έχουμε έναν ωκεανό ανάμεσά μας. Είστε εκεί δίπλα, και η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει δράση. Δεν μπορούν να συνεχίσουν να κάνουν αυτό που κάνουν. Αγοράζουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τη Ρωσία”.

• Η αλήθεια:

Ο ισχυρισμός ότι οι ευρωπαϊκές χώρες – οι περισσότερες από τις οποίες έχουν περιορισμένους πόρους πετρελαίου – συνεχίζουν να αγοράζουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τη Ρωσία, παρά την εισβολή της στην Ουκρανία, είναι υπεραπλούστευση και σε μεγάλο βαθμό ανακριβής.

Η ΕΕ εξακολουθεί να αγοράζει ορισμένους από αυτούς τους πόρους από τη Μόσχα, αλλά σε σημαντικά μειωμένα επίπεδα σε σύγκριση με πριν από το 2022, όταν η ΕΕ απαγόρευσε τις περισσότερες εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου.

Επιπλέον, μεταξύ των χωρών που συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο είναι και η Ουγγαρία, της οποίας ο πρωθυπουργός, Βίκτορ Όρμπαν, είναι γνωστός θαυμαστής του Τραμπ. Μάλιστα, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας, Πέτερ Σιγιάρτο, επιβεβαίωσε αυτή την εβδομάδα ότι η χώρα θα συνεχίσει να δέχεται ενέργεια από τη Ρωσία. Η Σλοβακία, της οποίας ο λαϊκιστής πρωθυπουργός, Ρόμπερτ Φίτσο, μίλησε στο φετινό συνέδριο CPAC στο Μέριλαντ, είναι επίσης μία από τις χώρες που λαμβάνει ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο μέσω αγωγών.

Ομως, η ΕΕ έχει απαγορεύσει τις εισαγωγές ρωσικού αργού πετρελαίου και διυλισμένων προϊόντων μέσω θαλάσσης και σχεδιάζει να καταργήσει σταδιακά τις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία έως το 2027. Ωστόσο, αυτό εξαρτάται από την ομόφωνη έγκριση των κυρώσεων.

5. Τα σχόλια για την κλιματική αλλαγή

• Τι είπε ο Τραμπ:

Κατά την ομιλία του, ο Ντόναλντ Τραμπ απέρριψε τα έργα ανανεώσιμης ενέργειας και χαρακτήρισε την κλιματική αλλαγή ως “τη μεγαλύτερη απάτη που έγινε ποτέ στον κόσμο”. “Όλες αυτές οι προβλέψεις που έγιναν από τον ΟΗΕ και πολλούς άλλους, συχνά για λάθος λόγους, ήταν λανθασμένες”.

• Η αλήθεια:

Υπάρχει ευρεία επιστημονική συναίνεση ότι η γη θερμαίνεται από την αρχή της βιομηχανικής επανάστασης. Μελέτη του 2021 διαπίστωσε ότι μεταξύ 91% και 100% όλων των επιστημόνων συμφωνούν ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα προκαλεί την κλιματική αλλαγή.

Τα έργα ανανεώσιμης ενέργειας έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά, οικονομικά προσιτά και βιώσιμα. Η χρήση τους συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών άνθρακα που χαρακτηρίζουν τις μονάδες παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, οι οποίες παράγουν αέρια του θερμοκηπίου.