Λύνουμε το μυστήριο με τις γαλάζιες σημαίες στις ακτές

Την Τρίτη 18/5 διαβάσατε στο NEWS 24/7 πως η Ελλάδα θα έχει για το 2021 τις δεύτερες περισσότερες παραλίες με γαλάζιες σημαίες, στον πλανήτη. Για την ιστορία, τις περισσότερες της έχει η Ισπανία. Όχι γιατί είναι καλύτερη, αλλά γιατί ενδιαφέρεται περισσότερο από εμάς. Θα τα δούμε όλα στη συνέχεια, όπως λύνουμε βασικές απορίες ενός ζητήματος που μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά και στον τουρισμό. Βλέπετε, τα μεγαλύτερα τουριστικά γραφεία έχουν τις γαλάζιες σημαίες ως κριτήριο για να στείλουν τους πελάτες τους -ή όχι.

Ξέρετε ωστόσο, πώς δίνονται οι γαλάζιες σημαίες; Ή γιατί μια ακτή έχει γαλάζια σημαία, αλλά δεν έχει κι αυτή που βρίσκεται ακριβώς απέναντι -και ως εκ τούτου βρέχεται από τα ίδια νερά;

Αποφασίσαμε να ερευνήσουμε τις θεωρίες συνωμοσίας (από επαγγελματική διαστροφή και προσωπική περιέργεια) και απευθυνθήκαμε στην ‘πηγή’. Δηλαδή, στην υπεύθυνη συντονισμού προγράμματος “Γαλάζια Σημαία” της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης, Δαρεία Νεφέλη Βουρδουμπά. Από την αρχή της συζήτησης καταλάβαμε πως κάτι είχε πάει πολύ λάθος, στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε οι Έλληνες τη σημασία της Γαλάζιας Σημαίας στις ακτές -και ως εκ τούτου αδίκως, καθώς μας διαφεύγουν βασικές λεπτομέρειες. Όπως;

“Η Γαλάζια Σημαία είναι εθελοντικό πρόγραμμα”

Για να δοθεί μια γαλάζια σημαία, πρέπει να έχει ενδιαφερθεί κάποιος (δήμος ή ιδιώτης) να την αποκτήσει. Δεν ελέγχονται όλες οι παραλίες της κάθε χώρας και μετά ‘βγαίνει’ η σούμα. Επίσης, οι αιτήσεις που γίνονται φέτος αφορούν τις γαλάζιες σημαίες που θα εμφανιστούν το 2022. “Τη μια χρονιά οι ακτές αξιολογούνται και την επομένη παίρνουν ή όχι τη σημαία. Για μια χρονιά, δηλαδή λειτουργούν ως υποψήφιες και έχουν τη δυνατότητα να αφομοιώσουν και να καλύψουν όλα τα κριτήρια”.

Ποια είναι τα κριτήρια για να πάρει μια ακτή γαλάζια σημαία

““Προκειμένου να βραβευθεί μια ακτή, πρέπει να έχει κατ’ αρχάς εξαιρετική ποιότητα υδάτων. Χωρίς αυτήν δεν προχωράμε καν στην αξιολόγηση της αίτησης από την Εθνική Επιτροπή Κρίσεων που κάνει τις προτάσεις στη Διεθνή Επιτροπή.

Η ευρωπαϊκή οδηγία έχει τέσσερις κατηγορίες ποιότητας υδάτων: την εξαιρετική, την πολύ καλή, την καλή, την επαρκή και την ανεπαρκή. Εμείς ζητάμε την εξαιρετική. Στο παρελθόν έχουν χρησιμοποιηθεί τα όρια μεταξύ εξαιρετικής και καλής ως όρια για κατάλληλη επαρκή και ανεπαρκή ποιότητα και για αυτό προέκυψαν συγχύσεις και τρόμαζε ο κόσμος, χωρίς λόγο. Αν είναι πολύ καλή η ποιότητα δεν πληροί τη βασική προϋπόθεση του προγράμματος, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως υπάρχει κανένας κίνδυνος για όσους μπουν κολυμπήσουν σε αυτά τα νερά. Είναι όμως, αυστηρή η ευρωπαϊκή οδηγία.

Στις βασικές προϋποθέσεις είναι η δειγματοληψία από ειδικούς ανθρώπους -διαπιστευμένα εργαστήρια για μικροβιολογικές αναλύσεις νερού, πάντα σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία. Εμείς ως εταιρία είμαστε σωματείο. Είμαστε υπεύθυνοι για το διαδικαστικό.

Την ευθύνη για το πρόγραμμα παρακολούθησης ποιότητας υδάτων (δειγματοληψίες) την έχουν οι διευθύνσεις υδάτων των αποκεντρωμένων διοικήσεων. Κάθε διοίκηση κηρύσσει διαγωνισμούς για να καταλήξει στα εργαστήρια. Εμείς ενημερωνόμαστε σχετικά από τη Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που έχει την εποπτεία όλου του προγράμματος”.

Όταν λέμε ‘προσβασιμότητα’ δεν εννοούμε μόνο για τα άτομα με κινητικές δυσκολίες, αλλά μια μητέρα με το μωρό της σε καρότσι. Κάθε δημοτική ενότητα πρέπει να έχει τουλάχιστον μια ακτή με προσφερόμενες υπηρεσίες για όλους, για να μπορεί να πάρει μέρος στο πρόγραμμα. Οι ξαπλώστρες και οι ομπρέλες δεν είναι υποχρεωτικές. Δεν συμπεριλαμβάνονται στα κριτήρια. Αυτό ισχύει για τα ντους και άλλες απαραίτητες υπηρεσίες. Η αλήθεια είναι πως οι περισσότερες οργανωμένες ακτές έχουν ομπρέλες και ξαπλώστρες. Από την ελληνική νομοθεσία απαιτείται να υπάρχει ελεύθερος χώρος, χωρίς ξαπλώστρες”.

Πώς έχει η διαδικασία

“Για να μπορέσει να βραβευθεί μια ακτή με τη Γαλάζια Σημαία, πρέπει να λειτουργήσει μια χρονιά ως υποψήφια. Η ΕΕΠΦ αποστέλλει στους διαχειριστές ακτών και μαρινών, παλαιούς και νέους υποψήφιους, τις αιτήσεις που πρέπει να επιστραφούν σε τακτή προθεσμία.

Μετά τον έλεγχό τους οι αιτήσεις προωθούνται στην Εθνική Επιτροπή Κρίσεων (ΕΕΚ). Πολιτική της ΕΕΠΦ είναι η αποτελεσματική εκπροσώπηση των φορέων που εμπλέκονται στη διαχείριση των ακτών και μαρίνων, έτσι στην ΕΕΚ μετέχουν εκπρόσωποι των: Υπουργείου Εσωτερικών, Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων), Υπουργείου Τουρισμού, ΕΟΤ, Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Υπουργείου Υγείας, Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού (εκπρόσωπος της Διεθνούς Ναυαγοσωστικής Ακαδημίας στην Ελλάδα), ΜΚΟ Αρχέλων, Αξιολογητών ακτών και μαρινών.

Η ΕΕΚ εξετάζει τις αιτήσεις και συντάσσει έκθεση με την οποία διαβιβάζει την πρότασή της, με τα στοιχεία των ακτών και μαρινών που θεωρεί άξιες βράβευσης, στη Διεθνή Επιτροπή Κρίσεων (ΔΕΚ), με έδρα τη Δανία, η οποία και μόνη αποφασίζει για τις βραβεύσεις σε όλο τον κόσμο. Στη ΔΕΚ συμμετέχουν εκπρόσωποι του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), του Παγκοσμίου Οργανισμού Τουρισμού (WTO), της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ναυαγοσωστών (ILSE), της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Προστασία των Ακτών (ΕUCC) και του Διοικητικού Συμβουλίου του FEE.

Η Διεθνής Επιτροπή Κρίσεων εξετάζει με τη σειρά της τις εκθέσεις και προτάσεις που της διαβιβάζονται από τους εθνικούς χειριστές και αποφασίζει τελεσίδικα για τις βραβεύσεις.

Οι ακτές που έχουν βραβευθεί για τη συμμετοχή τους την προηγούμενη χρονιά, ξεκινούν να ετοιμάζουν την ακτή τους στις αρχές του Ιουνίου. Οι διαχειριστές έχουν το δικαίωμα, αφού ετοιμάσουν την ακτή τους, να παραλάβουν και αναρτήσουν τη Γαλάζια Σημαία έως την 1η Ιουλίου. Δεν μπορούν όμως να την αναρτήσουν εάν δεν έχουν και τα αποτελέσματα μικροβιολογικών αναλύσεων των νερών για την ακτή τους.

Αξιολογητές, από τον Εθνικό Χειριστή αλλά και τον Διεθνή Συντονιστή, επισκέπτονται, πολλές φορές απροειδοποίητα, τις βραβευμένες ακτές της χώρας μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου και μαρίνες σε όλη τη διάρκεια του έτους και ελέγχουν αν τηρούνται τα κριτήρια του Προγράμματος.

Προβλήματα ή παραλείψεις που εντοπίζονται κατά την επιθεώρηση γνωστοποιούνται στον διαχειριστή ώστε να αντιμετωπιστούν. Σε περίπτωση σημαντικού προβλήματος απαιτείται από τον Εθνικό Χειριστή η απόσυρση της Γαλάζιας Σημαίας για χρονικό διάστημα 3 ως 15 ημερών, και μέχρι την αντιμετώπισή του, με υποχρεωτική αντίστοιχη πληροφόρηση για το γεγονός στον Πίνακα Ανακοινώσεων. Σε περίπτωση σοβαρής παράλειψης, αποσύρεται οριστικώς, με εντολή του Εθνικού Χειριστή, η Γαλάζια Σημαία, και η ακτή αφαιρείται από τους πίνακες βραβευμένων ακτών. Επισκέπτες των ακτών που εντοπίζουν προβλήματα συχνά αναφέρονται στον Εθνικό Χειριστή, αλλά και απ’ ευθείας στο Διεθνή Συντονιστή”.

Αν δεν βλέπετε γαλάζια σημαία σε ακτή που είναι στη λίστα, υπάρχει λόγος

““Αν δεν πληρείται για οποιονδήποτε λόγο κάποιο κριτήριο (για παράδειγμα μια μέρα απουσιάζει ο ναυαγοσώστης, η ακτή οφείλει να κατεβάσει για εκείνη την ημέρα τη Γαλάζια Σημαία και να βάλει σχετική ενημέρωση στον Πίνακα Ανακοινώσεων”. Με αυτό η κ. Βουρδουμπά θέλει να πει πως “όταν δεν βλέπετε μια γαλάζια σημαία σε παραλία που είναι στη λίστα, υπάρχει λόγος που δεν τη βλέπετε”. Εφόσον υπάρχει σοβαρή παράλειψη, αλλά δεν υπάρχει ενημέρωση “υπάρχει περίπτωση απόσυρσης της ακτής από το πρόγραμμα”.

“Κάθε ακτή αξιολογείται με ιστορικό τεσσάρων ετών. Αν δηλαδή, υπάρξει ένα ατυχές συμβάν μια χρονιά, θα ‘ακολουθεί’ την ακτή για άλλα τρία χρόνια”.

Γιατί η Ισπανία είναι καλύτερη από εμάς

Η Ισπανία έχει τις περισσότερες ακτές με γαλάζιες σημαίες, για το 2021. Είναι 614, συν 96 μαρίνες και 2 τουριστικά σκάφη -που θα εξηγήσουμε σε λίγο. Εμείς έχουμε 545 ακτές, 16 μαρίνες και 6 τουριστικά σκάφη. Πώς εξηγείται η διαφορά; “Ίσως η Ισπανία να δείχνει μεγαλύτερο ενδιαφέρον, γιατί όπως είπα και νωρίτερα το πρόγραμμα είναι εθελοντικό. Πολλά εξαρτώνται από την ενημέρωση. Πάντως, χρόνο με το χρόνο αυξάνεται το ενδιαφέρον και στην Ελλάδα. Ένας άλλος λόγος μπορεί να είναι πως είχαμε αλλαγές στην τοπική αυτοδιοίκηση το 2019, με τις νέες να αναλαμβάνουν τον Σεπτέμβριο, όταν ήταν αργά για να οργανωθούν ακτές. Έγιναν υποψήφιοι το 2020 και φέτος μπήκαν στο πρόγραμμα”.

Πώς γίνεται να παίρνει γαλάζια σημαία τουριστικό σκάφος;

“Είναι καινούργια κατηγορία και για αυτό είναι και λίγα τα σκάφη. Το πρόγραμμα αφορά σκάφη που έχουν μόνιμο προσωπικό και απευθύνονται σε τουρίστες-επισκέπτες. Ζητούμε να υπάρχουν σωστές περιβαλλοντικές πρακτικές. Από την ανακύκλωση, έως το πού θα ‘αδειάσουν’ και πού θα ‘δέσουν’ για να μην καταστρέψουν το βυθό. Υπάρχουν κριτήρια ως προς την εκπαίδευση και την ενημέρωση των επισκεπτών, για την περιοχή περιήγησης και το περιβάλλον”.

“Σημασία έχει και η σωστή συμπεριφορά προς τα άγρια ζώα. Για παράδειγμα, δεν προσπαθούμε να προσπαθούμε να πλησιάσουμε και να χαϊδέψουμε τις χελώνες και τις φώκιες”.

Πώς βοηθά η γαλάζια σημαία στον τουρισμό

“Έχει αποδειχθεί πως γίνεται λόγος επιλογής προορισμού από επισκέπτες που έρχονται από το εξωτερικό, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον και των Ελλήνων. Ένας νέος άνθρωπος ίσως να μην ασχοληθεί με το αν μια παραλία έχει Γαλάζια Σημαία. Μια οικογένεια όμως, που θέλει την ποιότητα και τις προσφερόμενες υπηρεσίες, επιλέγει βάσει αυτού του χαρακτηριστικού. Επίσης, είναι στις απαιτήσεις των μεγάλων tour operators, προκειμένου να στείλουν σε ένα ξενοδοχείο τους πελάτες τους”.

Αντί επιλόγου να πούμε πως η δεύτερη θέση της Ελλάδας στον κόσμο, είναι ουσιαστικά η δεύτερη στο Βόρειο Ημισφαίριο. Οι αιτήσεις για το Νότιο Ημισφαίριο σύντομα θα αποσταλούν στο Διεθνές Συντονιστικό Γραφείο και τη Διεθνή Επιτροπή Κρίσεων.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις