Κεραμεικός: Ένα παραγνωρισμένο αρχαιολογικό μνημείο με πλούσια ιστορία

Πρόκειται για ένα από τα 9 μεγάλα αρχαιολογικά μνημεία της πόλης, μαζί με την Ακρόπολη, την Αρχαία Αγορά, τη Βιβλιοθήκη του Αδριανού και τη Ρωμαϊκή αγορά που μπορεί κανείς να επισκεφτεί με το ενιαίο εισιτήριο. Αποτελεί ένα απίθανο υπαίθριο μουσείο σχεδόν 40 στρεμμάτων με μοναδικά έργα γλυπτικής, κεραμικά και ίχνη από τα αρχαία τείχη, αλλά και ένα μικρό Αρχαιολογικό Μουσείο το οποίο  και ανακαινίστηκε το 2004. Παρόλα αυτά πρόκειται για το σημείο αρχαιολογικού ενδιαφέροντος με τη μικρότερη επισκεψιμότητα και ο οποίος παραμένει σχετικά άγνωστος και παραγνωρισμένος.

Η ιστορία του Κεραμεικού

Ονομάζεται έτσι γιατί στην περιοχή και κατά μήκος του Ηριδανού ποταμού ήταν ο κύριος χώρος παραγωγής των φημισμένων Αττικών Αγγείων. Δεν είναι τυχαίο πως τα σημαντικότερα αγγεία της Αρχαίας Αθήνας έχουν ανακαλυφθεί στο σημείο. Παράλληλα, αποτελεί το σημαντικότερο νεκροταφείο της Αθήνας, με τους αρχαιότερους τάφους να χρονολογούνται από την Πρώιμη ακόμη εποχή του Χαλκού και ευρήματα να φέρνουν στο φως ταφικά δείγματα από την ελληνιστική και την παλαιοχριστιανική περίοδο, αφού η λειτουργία ως νεκροταφείου συνεχίστηκε μέχρι τον 6ο μ.Χ. αιώνα. 

Άποψη της νότιας οδού του αρχαιολογικού χώρου με εκμαγείο του ναΐσκου της Δημητρίας και της Παμφίλης

Πρόκειται για ευρήματα που μας δίνουν πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες για του μύθους, αλλά και την καθημερινή ζωή των ανθρώπων που ζούσαν στην αρχαία Αθήνα, ενώ υπάρχουν ίχνη από το Πομπείο, στα αρχαία τείχη, που αποτελούσε το σημείο εκκίνησης της μεγαλύτερης γιορτής της πόλης, της πομπής των Παναθηναίων.

Ανάμεσα στα ευρήματα του Κεραμεικού υπάρχουν και τα φημισμένα όστρακα, κεραμικά κομμάτια με τα οποία πραγματοποιούνταν η περίφημη διαδικασία του εξοστρακισμού Αθηναίων πολιτών, όπως ο Θεμιστοκλής, ο Κίμων κ.ά…

Ο Κύκλος των μουσείων

Σε αυτό το πλαίσιο το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση και σαν συνέχεια της σειράς βιβλίων “Ο κύκλος των μουσείων” παρουσίασε πριν από μερικές ημέρες έναν τόμο με τίτλο “Κεραμεικός” μέσα από το οποίο παρουσιάζεται η πλούσια ιστορία του και τα μοναδικά ευρήματά του. Στόχος να γίνει πιο γνωστή η πλούσια ιστορία του μνημείου. Ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, κ. Κωνσταντίνος Τασούλας σε εκδήλωση για την παρουσίαση του τόμου αναφέρθηκε στον αρχαιολογικό χώρο λέγοντας: |Ο Κεραμεικός συνοψίζει όλα τα σημαντικά της Αθήνας. Τον “έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών, τα δύσκολα και τα ανεκτίμητα εύγε”, αλλά και τις “ευτελείς συνήθειες, και  μικροπρέπειες, και αδιαφορίες” που έφεραν στην εξουσία τους Κλέωνες.”

Η επιτύμβια στήλη του Δεξιλέω, γιου του Λυσανία από τον Θορικό. Ήταν ένας από τους πέντε Αθηναίους ιππείς που θυσιάστηκαν πολεμώντας εναντίων των Σπαρτιατών και των συμμάχων τους κοντά στην Κόρινθο το 394/3 π.χ.

Μια εκ των συγγραφέων του βιβλίου μίλησε για την προσπάθεια να αναδειχθεί καλύτερα ένας από τους ανεκτίμητους θησαυρούς της χώρας: «Το βιβλίο αυτό πιστεύουμε ότι θα αποτελέσει εργαλείο και αφορμή για τη σχεδιαζόμενη ανάπτυξη του αρχαιολογικού χώρου του Κεραμεικού.  Από το 2004 που ανακαινίσθηκε, από την τότε Γ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, το αρχαιολογικό μουσείο του χώρου στη μορφή που χαιρόμαστε σήμερα, η Εφορεία έχει αποδυθεί σε μία προσπάθεια αναμορφώσεως του χώρου με δράσεις όπως μελέτες επανέκθεσης άγνωστων γλυπτών από τις αποθήκες, αποκαταστάσεις και συντηρήσεις μνημείων κ.α.».

Ξαπλωμένος λέων από την περιοχή της Ιεράς Πύλης. Ο καλλιτέχνης με χιουμοριστική διάθεση δημιούργησε ένα ήμερο, άκακο λιοντάρι, που δεν μοιάζει καθόλου με τους άλλους αρχαίους λέοντες, φύλακες τάφων των ευγενών Αθηναίων, που γνωρίζουμε. Μέσα του 6ου αιώνα.

Ο τόμος «Κεραμεικός» αριθμεί συνολικά 330 σελίδες , έχει εικονογραφηθεί με 405 φωτογραφίες του κ. Σωκράτη Μαυρομμάτη ενώ την τυπογραφική διόρθωση έχει επιμεληθεί ο Παντελής Μπουκάλας.