Φως της μνήμης

To Μουσείο Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς μας ξαφνιάζει ευχάριστα με την παρουσίαση της ξεχωριστής έκθεσης του Γιάννη Αδαμάκου, με την ευφάνταστη δουλειά του, η οποία στο σύνολο της συνοδοιπορεί με τους πλαστικούς προβληματισμούς της σύγχρονης τέχνης.

Η νέα του ζωγραφική πρόταση περιστρέφεται γύρω από τρία θεμελιώδη στοιχεία που στοιχειώνουν τον εξπρεσιονιστικό χαρακτήρα του έργο του, περισσότερα από τριάντα χρόνια, δίνοντας τους τώρα μια άλλη ερμηνεία, μια άλλη αισθητική έκφραση. «9 Lumen» τιτλοφορείται η πρόσφατη έκθεση του και μας παραπέμπει στη μονάδα της φωτεινής ροής που μετρά τη δύναμη του φωτός όπως γίνεται αντιληπτό από το ανθρώπινο μάτι και κατ´ επέκταση όπως την αντιλαμβάνεται όταν φωτίζεται ένας χώρος από τη φλόγα ενός κεριού.

Τα 100 και πλέον έργα που εκτίθενται, σχεδόν μονοχρωματικής ατμόσφαιρας χωρίς σχολαστικά να παγιδεύονται από την ευκολία της επανάληψης, μας συνδέουν με το παρελθόν και τη συνέπεια του οραματικού του κόσμου αποκαλύπτοντας την αδιαπραγμάτευτη αλήθεια του μέσα στο χρόνο. Αυτές οι πρόσφατες δημιουργίες του συνδιαλέγονται με τις πολυσυζητημένες προγενέστερες ενότητες της δουλειάς του με αντίστοιχους τίτλους «Νύχτες από γραφίτη» (1990), «Handle with Care» (2003) και «The Space Between» (2007).

Στο λεύκωμα «Γιάννης Αδαμάκος. Ζωγραφική 1977-2007» (εκδ. ΑΓΡΑ) γράφω μεταξύ των άλλων ότι η θέση του πολυεπίπεδου έργου του μου φέρνει στο νου τα λόγια του Παλαμά: μόνο αν κατεβούμε του κακού τη σκάλα ως το τελευταίο σκαλί και «μην έχοντας πιο κάτου άλλο σκαλί» θα μπορέσουμε να αισθανθούμε όχι «τα φτερά τα πρωτινά μας τα μεγάλα», αλλά την ανάγκη να σταθούμε ξανά στα πόδια μας, να γυρίσουμε στον εαυτό μας και να βρούμε το δικό μας φως. Αυτό το άλλο φως προσπαθεί όλα αυτά τα χρόνια να ανακαλύψει ο Αδαμάκος ξεκινώντας από εκείνες τις νύχτες που στην ανθρώπινη ψυχή δεν έχουν τέλος για να καταλήξει στις τωρινές εικόνες της σιωπηλής ποιητικής ενόρασης.

Η προβολή των εικονογραφικών του αισθημάτων ορίζεται με τις αντανακλάσεις στην επιφάνεια, άλλοτε στοιχείων της φύσης ή απροσδιόριστων σχηματοποιημένων όγκων και άλλοτε σκιών ανθρώπινων μορφών ενδυναμώνοντας μας την αίσθηση του απροσδόκητου, του πάθους, του δέους ή του φόβου. Ο Αδαμάκος γνωρίζει σε βάθος ότι το φως βγαίνει μέσα από το σκοτάδι της άγνωστης νύχτας και συμπορεύεται με τη σκέψη του Junichiro Tanizaki από το βιβλίο του Το Εγκώμιο της Σκιάς «Αν πυκνώσουμε το σκοτάδι μέχρι να γίνει πίσσα το κενό διάστημα που περιβάλλει αυτά τα αντικείμενα, κι αντί για ήλιο και το ηλεκτρικό τα φωτίσουμε με μία και μόνο λάμπα ή ένα κερί, στη στιγμή αυτά τα κραυγαλέα αντικείμενα αποκτούν σοβαρότητα και βάθος, νηφαλιότητα και μεγαλοπρέπεια».

Διάρκεια έκθεσης έως 31 Μαρτίου 2013. (Επιμέλεια έκθεσης: Κωνσταντίνος Παπαχρίστου)

*O Τάκης Μαυρωτάς είναι Διευθυντής Εικαστικού Προγράμματος του Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη. Διετέλεσε Διευθυντής της Πινακοθήκης Πιερίδη και μέλος των Δ.Σ. της Εθνικής Πινακοθήκης, του Ελληνικού Φεστιβάλ, του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών και της Εθνικής Επιτροπής Χορηγιών του Υπουργείου Πολιτισμού. Έχει επιμεληθεί δεκάδες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ έχει γράψει  βιβλία και καταλόγους.