Τράπεζες: Σε ενέργεια και μεταποίηση η μερίδα του λέοντος στα νέα δάνεια

Την ώρα που το εγχώριο πιστωτικό σύστημα ετοιμάζεται να «ανοίξει» ακόμη περισσότερο «τις κάνουλες» της ρευστότητας προς την πραγματική οικονομία το τελευταίο τέταρτο του έτους, ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι κλάδοι της οικονομίας που έχουν την ευκολότερη πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό.

Με την ολοκλήρωση του πρώτου εξαμήνου του 2025 οι εκταμιεύσεις δανείων των τεσσάρων συστιμικών τραπεζών, ξεπέρασαν τα 20 δις. ευρώ συνολικά, με έμφαση τα επιχειρηματικά δάνεια, τα οποία και αποτελούν το 75% του συνολικού τους χαρτοφυλακίου. Ωστόσο εάν αφαιρεθούν οι υψηλές αποπληρωμές, η καθαρή πιστωτική επέκταση ανέρχεται στα 4,7 δισ. ευρώ στην Ελλάδα και στα 5,5 δισ. ευρώ σε επίπεδο ομίλων.

Οι επιδόσεις αυτές ήταν αποτέλεσμα του γενικότερου στρατηγικού στόχου που έχουν θέσει οι διοικήσεις των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων για γενικευμένο άνοιγμα της στρόφιγγας ο οποίος μάλιστα αναθεωρήθηκε για το σύνολο του 2025 σε πάνω από 13 δις. ευρώ νέα δάνεια από 10 δις. ευρώ που ήταν ο στόχος στην αρχή της τρέχουσας χρήσης.

Δύο ποιοτικά χαρακτηριστικά που ξεχωρίζουν από την ανάλυση των χορηγήσεων του πρώτου εξαμήνου είναι η σταδιακή αύξηση των νέων δανείων προς τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις αλλά η διάθεσης σημαντικού μέρους της τραπεζικής ρευστότητάς σε τομείς της οικονομίας όπως η Ενέργεια και η Μεταποίηση.

Αυξάνονται τα δάνεια στις ΜμΕ

Όπως παραδέχονται τραπεζικά στελέχη για αρκετά χρόνια οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις δεν θεωρούνταν πιστοληπτικά αξιόπιστες με αποτέλεσμα να βρίσκονται αποκλεισμένες από τα τραπεζικά γκισέ. Ωστόσο, προσθέτουν, η τάση έχει αρχίσει να αλλάζει και ήδη το πρώτο εξάμηνο του 2025 η πιστωτική επέκταση προς τις ΜΜΕ άγγιξε τα 3,1 δισ. ευρώ, σημειώνοντας σημαντική άνοδο σε σχέση με προηγούμενες περιόδους.

Στόχος των ΜμΕ ήταν η άντληση ρευστότητας προκειμένου να αναβαθμίσουν τις υποδομές τους, να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες και να ενισχύσουν την παραγωγικότητά τους. Μάλιστα δημιούργησαν αξιόπιστα business plans που είχαν σαν αποτέλεσμα να αυξήσουν τις πιθανότητες για τραπεζικό δανεισμό, καθώς οι τράπεζες προτιμούν επιχειρήσεις με σαφές σχέδιο ανάπτυξης και προβλέψιμη ταμειακή ροή.

Δεν ήταν μάλιστα λίγες και οι ΜμΕ εκείνες που κατάφεραν να διευρύνουν τη δραστηριότητά τους, εισερχόμενες σε νέες αγορές ή προϊόντα, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα τους και κατ’ επέκταση και τη ζήτηση για δάνεια.

Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι «προβληματικός» εξακολουθεί να είναι ο δανεισμός σε ό, τι αφορά τις επαγγελματικές επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες. Οι επιχειρήσεις σε επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες συχνά έχουν υψηλή εξειδίκευση, αλλά τα έσοδα δεν είναι πάντα σταθερά ή προβλέψιμα.

Η έλλειψη σαφούς ρευστότητας και προβλεψιμότητας καθιστά τις τράπεζες πιο επιφυλακτικές στο να δώσουν νέα δάνεια. Ο κλάδος αποτελείται σε μεγάλο ποσοστό από μικρές επιχειρήσεις ή ελεύθερους επαγγελματίες. Οι μικρές επιχειρήσεις έχουν περιορισμένα περιουσιακά στοιχεία για εγγυήσεις, μειώνοντας την πρόσβασή τους σε τραπεζικό δανεισμό.

Σε ενέργεια και μεταποίηση η μεγάλη ζήτηση

Την ίδια στιγμή τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα ρίχνουν το μεγαλύτερο βάρος τους σε κλάδους της οικονομίας όπως η Ενέργεια και η Μεταποίηση με αποτέλεσμα να έχουν επιτύχει 1,472 δισ. ευρώ πιστωτική επέκταση το α εξάμηνο και 1,249 δισ. ευρώ αντιστοίχως.

Όπως εξηγούν τραπεζικές πηγές, «τα μεγάλα έργα ενέργειας και μεταποίησης είναι μεγάλης κλίμακας και συνήθως έχουν σταθερές ταμειακές ροές, γεγονός που μειώνει τον κίνδυνο για τις τράπεζες». Τα έργα αυτά περιλαμβάνουν παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ενεργειακά δίκτυα, βιομηχανικές μονάδες μεταποίησης και επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες.

Στον αντίποδα υπάρχουν και οι κλάδοι στους οποίους η πιστωτική επέκταση είναι πολύ μικρότερη, όπως για παράδειγμα το νερό και η διαχείριση αποβλήτων. Συγκεκριμένα, οι τράπεζες έχουν παρουσιάσει πιστωτική επέκταση μόλις 25 εκατ. ευρώ σε αυτούς τους τομείς κατά το α’ εξάμηνο του έτους. Παρά την χαμηλή αυτή επίδοση, οι πιστωτικοί φορείς εκτιμούν ότι και στους τομείς αυτούς τις οικονομίας είναι θέμα χρόνου να ενεργοποιηθούν περισσότερες επενδύσεις καθώς υπάρχει μεγάλη ανάγκη για αναβάθμιση υποδομών ύδρευσης και αποχέτευση λόγω πληθυσμιακής ανάπτυξης, τουρισμού και περιβαλλοντικών προτύπων.