Φταίει ο γείτονας

Έρευνα που πραγματοποίησαν οικονομολόγοι του βρετανικού πανεπιστημίου του Warwick (Dartmouth College) και του βελγικού πανεπιστημίου της Leuven, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι, υποσυνείδητα αλλά πολύ έντονα, επηρεάζονται από το βάρος των γύρω τους.

Χωρίς να το συνειδητοποιούν, σύμφωνα με την έρευνα, οι άνθρωποι τείνουν να εναρμονίζονται με το βάρος των γειτόνων τους! Αν αυτοί π.χ. είναι χοντροί, όλη η κοινωνία θα έχει τάση για παχυσαρκία.

 Σύμφωνα με τους ερευνητές, για μια πλειάδα λόγων (προαγωγή στη δουλειά, εύρεση ερωτικού συντρόφου κ.α.), αυτό που μετρά είναι όχι τόσο το απόλυτο αλλά το σχετικό βάρος κάποιου σε σχέση με τους άλλους. Οι υποκειμενικές αντιλήψεις για την παχυσαρκία και οι ατομικές επιλογές για τη δίαιτα επηρεάζονται καθοριστικά από τις συγκρίσεις που ενδόμυχα κάνουν οι άνθρωποι με άλλους του ίδιου φύλου και ανάλογης ηλικίας.

Εξάλλου, όσο πιο μορφωμένος είναι κάποιος, τόσο πιο υπέρβαρος νοιώθει. Ανάμεσα σε δύο ανθρώπους με ίδιο βάρος, ο απόφοιτος πανεπιστημίου νοιώθει (υποκειμενικά) πολύ πιο παχύς από κάποιον που έχει βγάλει απλώς το δημοτικό. Οι ερευνητές, που ως οικονομολόγοι χρησιμοποιούν ανάλογη ορολογία, θεωρούν ότι η “χρησιμότητα” (ωφέλεια-ικανοποίηση) που νοιώθει κάποιος, εξαρτάται από το βάρος του σε σχέση με το βάρος των άλλων. 

Αυτό ισχύει ειδικά για τις γυναίκες. Χρησιμοποιώντας δεδομένα από 29.000 άτομα από 29 ευρωπαϊκές χώρες, διαπιστώθηκε ότι σχεδόν οι μισές Ευρωπαίες αισθάνονται υπέρβαρες, έναντι λιγότερου από το ένα τρίτο των ανδρών που αισθάνονται το ίδιο. Οι γυναίκες είναι δηλαδή σαφώς πιο επιρρεπείς στο να νοιώθουν υπέρβαρες, συγκρίνοντας το βάρος τους με αυτό των άλλων γυναικών της ηλικίας τους στη χώρα τους, γεγονός που εύκολα τις κάνει να νοιώθουν ανικανοποίητες. Αντίθετα, σπάνια οι άνδρες έχουν πρόβλημα με το πάχος τους, αν και οι διπλανοί τους είναι εξίσου υπέρβαροι.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η κατανάλωση θερμίδων έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά αυτό δεν εξηγεί γιατί οι άνθρωποι τρώνε περισσότερο. Μερικοί αναλυτές ισχυρίζονται ότι η παχυσαρκία τελικά οφείλεται στο ότι οι τιμές των τροφίμων διαχρονικά έχουν πέσει, αν όμως η παχυσαρκία αποτελεί συνέπεια του φθηνότερου φαγητού, τότε γιατί συχνά οι πλούσιοι είναι λεπτότεροι από τους φτωχούς; Εν κατακλείδι, το συμπέρασμα είναι ότι η παχυσαρκία είναι πρωτίστως όχι ζήτημα φυσιολογίας, αλλά κοινωνιολογίας, καθώς οι άνθρωποι επηρεάζονται συνεχώς από συγκρίσεις μεταξύ τους.