Όχι, δεν είναι δίκαιο το μέτρο της διαγραφής φοιτητών σε περίπτωση καταδίκης

Οι κατασταλτικές ποινές, ιδιαίτερα οι σκληρές, έχουν καταστεί ιδιαίτερα δημοφιλείς τελευταία. Διαχρονικά είχαν το κοινό τους αλλά με την πάροδο των ετών και με την άνοδο της ακροδεξιάς διεθνώς, απέκτησαν περισσότερη δημοφιλία.

Προφανώς, ίσως και να έχετε και εσείς άτομα ή άτομα στο περιβάλλον σας που να πιστεύουν (στα σοβαρά) ότι η θανατική ποινή μπορεί να περιορίσει αισθητά το έγκλημα, ότι οι “παραβατικοί” νέοι χρειάζονται πιο αυστηρές ποινές και ενίοτε φυλάκιση όταν απαιτείται και πάει λέγοντας.

Τούτων δοθέντων, η επιμονή της κυβέρνησης να επιβάλλει στα Πανεπιστήμια ποινή αυτοδίκαιης διαγραφής στους φοιτητές σε περίπτωση αμετάκλητης ποινικής καταδίκης (για αδίκημα που έγινε προφανώς μέσα στο Πανεπιστήμιο ή εναντίον αυτού) στοχεύει, δίχως καμία αμφιβολία, στην ικανοποίηση του κοινού που διψάει για αίμα (και το δείχνει σε κάθε περίπτωση).

Απευθύνονται, το έχουμε ξαναγράψει, στα ταπεινότερα των ενστίκτων. Σ’ αυτό που ο ίδιος ο νεοφιλελευθερισμός έχει λατρέψει ως “κοινή λογική”. Ο φοιτητής παρανόμησε, έσπασε ή βιαιοπράγησε, άρα είναι πολύ λογικό να χάσει τη φοιτητική του ιδιότητα και τη δυνατότητα να τελειώσει τις σπουδές του. Δίκαιο δεν ακούγεται; Ε, λοιπόν δεν είναι.

Δεν είναι σε μία πολιτεία που θέλει να τοποθετεί τον εαυτό της στον κατάλογο των κρατών δικαίου. Στοιχειώδης πολιτισμός καθιστά τη συνέχιση της εκπαιδευτικής προσπάθειας ακόμα και από φυλακισμένους ως επιλογή που μπορεί να βοηθήσει το άτομο να βρει τον εαυτό του και να αποκτήσει επιλογές μετά την αποφυλάκισή του.

Βασικότατο δικαίωμα που δεν μπορεί να διαγραφεί για οποιοδήποτε αδίκημα. Στις φυλακές της χώρας γίνεται από εκπαιδευτικούς και άλλες ειδικότητες μία κολοσσιαία προσπάθεια για να περάσουν το κατώφλι της εκπαίδευσης όσο γίνεται περισσότεροι κρατούμενοι. Παρά τις μεγάλες δυσκολίες, πολλοί τα καταφέρνουν, πολλοί επιτυγχάνουν ακόμα και στις πανελλήνιες εξετάσεις και εντάσσονται στις πανεπιστημιακές σχολές της χώρας.

Δεν μπορεί, άρα, ο αμετάκλητα καταδικασθείς φοιτητής να διαγράφεται από τα μητρώα της σχολής του. Είναι άδικο, αναποτελεσματικό, εκδικητικό μέτρο που θα ταίριαζε σε άλλες εποχές και σε άλλα καθεστώτα. Ούτε φυσικά πρόκειται να περιορίσει τα φαινόμενα βίας στα ΑΕΙ (που μεταξύ μας είναι σπάνια, άσχετα αν προκαλούν ένα ηθικό πανικό σε συντηρητικά στρώματα της κοινωνίας στα οποία παραδοσιακά απευθύνεται η κυβέρνηση).

Θα έλεγε κανείς ότι η φούρια της κυβέρνησης να εκμεταλλευτεί τα γεγονότα των τελευταίων ημερών (και τις πολλές φορές στρεβλή μετάφορά τους στα ΜΜΕ) θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μέχρι και αναμενόμενη, φυσιολογική για τον τρόπο που πολιτεύεται. Αλλά ο ποινικός λαϊκισμός, στον οποίο εντάσσεται η ποινή της αυτοδίκαιης διαγραφής φοιτητών, πρέπει να έχει και όρια.

Με αυτή τη διάταξη, για την οποία πολύ θα θέλαμε να ακούσουμε την επίσημη άποψη των πρυτάνεων των Ελληνικών Πανεπιστημίων, τα όρια αυτά παραβιάζονται. Είναι, αγγλιστί, too much. H εκπαίδευση θα αποτελεί πάντα θεμελιώδες δικαίωμα για κάθε ανθρώπινο ον αυτού του πλανήτη ανεξάρτητα από την εν γένει κατάσταση στην οποία αυτό βρίσκεται και τις πράξεις του. Η, τουλάχιστον, έτσι πρέπει να συμβαίνει στα κράτη δικαίου.