Ριζοσπαστικό κέντρο: Ιδεαλισμός χωρίς αυταπάτες

Μερικοί αναγνώστες που μου κάνουν τη τιμή να διαβάζουν τις απόψεις μου- ειρήσθω εν παρόδω τους ευχαριστώ για τα σχόλια τους- αναφερόμενοι στην έννοια του “ριζοσπαστικού κέντρου”, η οποία χρησιμοποιήθηκε σε άρθρο μου προκειμένου να καταδείξει το πολιτικό στίγμα μιας μεγάλης μεταρρυθμιστικής συμμαχίας με ηγέτιδα(ουχί ηγεμονική) δύναμη τη Νέα Δημοκρατία, “συνελήφθησαν” αδιάβαστοι.

Κατ’ αρχάς δεν είναι ο Σταύρος Θεοδωράκης αυτός που “παραμυθιάζει” τους δημοσιογράφους- μεταξύ αυτών και ο υπογράφων- ώστε να αναπαράγουν την έννοια του ριζοσπαστικού κέντρου. Ο κεντρώος ριζοσπαστισμός, αγαπητοί φίλοι, γεννήθηκε πριν από το Σταύρο προκειμένου να εκφράσει μια συγκροτημένη μεταρρυθμιστική πρόταση που θα απαντά με ρεαλισμό και πραγματισμό στα σύνθετα προβλήματα αντί με συναίσθημα και ιδεαλισμό .

Συνεπώς το “ριζοσπαστικό” και το “κέντρο” δεν είναι έννοιες αντιφατικές. Αντιθέτως το ριζοσπαστικό κέντρο αποτελεί χωνευτήρι ιδεών τόσο από το χώρο της Δεξιάς όσο και από το χώρος της Αριστεράς , εντός του οποίου συνθέτονται διαφορετικές απόψεις με σκοπό την ανάπτυξη της οικονομίας με έμφαση στην επιχειρηματικότητα, αλλά και την προστασία των φτωχότερων εισοδηματικά στρωμάτων όχι μέσω της βαριάς φορολογίας αλλά της αύξησης του πλούτου.

Πολύ πριν από τον επικεφαλής του Ποταμιού τον πραγματισμό, ως μέσο εξέλιξης της κοινωνίας, είχαν αναδείξει ο Αριστοτέλης, ο Κομφούκιος, ο Έρασμος, ο Τζον Στιούαρτ Μίλλ και σύγχρονοι πολιτικοί και οικονομολόγοι όπως ο Λόιντ Τζορτζ, ο Κέυνς, ο Ρούσβελτ, ο Ρόμπερτ και ο Τζακ Κέννεντι κα. Καλό είναι να γνωρίζετε ότι ο πρόεδρος των Φιλελευθέρων Δημοκρατών της Αγγλίας, ο Ντικ Γκλέγκ, δηλώνει “κεντρώος ριζοσπάστης”, ενώ τον όρο έχει ταυτίσει με τον “Τρίτο Δρόμο” ο Άντονι Γκίντενς.

Προφανώς πέραν των ανενημέρωτων υπάρχουν κι αυτοί που δυσφημούν το ριζοσπαστικό κέντρο για ευνόητους λόγους. Πρόκειται για το οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο που δεν επιθυμεί τις ριζικές μεταρρυθμίσεις και τις βαθιές αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία του κράτους. Αναφέρομαι στην παραδοσιακή Αριστερά και στην παραδοσιακή Δεξιά, που με διαφορετική ιδεαλιστική προσέγγιση, πιστεύουν ότι το κράτος πρέπει να έχει τον πλήρη έλεγχο σε όλους τους τομείς. Γι αυτό και στο συλλογικό υποσυνείδητο η έννοια του μεγάλου κράτους είναι ταυτισμένη με την ασφάλεια και τις παροχές. Κι ένας απ’ τους λόγους που σήμερα η Ελλάδα έχει πιάσει πάτο, είναι γιατί το κράτος αντί να εποπτεύει το δημόσιο συμφέρον και να διασφαλίζει την αξιοκρατία και τον ανταγωνισμό, παραμένει δέσμιο των κυβερνήσεων που το χρησιμοποιούν ώστε να διαιωνίζουν την παραμονή τους στην εξουσία.

Είτε συμφωνεί κανείς μ’ αυτή την άποψη είτε όχι, είναι γεγονός ότι σ’ αυτή τη κρίσιμη περίοδο η χώρα στερείται αξιόπιστης εναλλακτικής λύσης. Το πολιτικό προσωπικό δεν μπορεί να παρακολουθήσει τις εξελίξεις και θεωρώντας ότι θα τις ανακόψει χρησιμοποιεί παρωχημένες μεθόδους και πρακτικές με αποτέλεσμα να αυτοϋπονομεύεται.

Εν τέλει τα κόμματα απαξιώνονται γιατί δεν αλλάζουν σ’ ένα κόσμο που διαρκώς αλλάζει και αναζητά εναγωνίως να βρει δημιουργικές και πρωτότυπες λύσεις, αντλώντας ιδέες έξω απ’ τα “κουτάκια” της Αριστεράς και της Δεξιάς. Αυτόν το κόσμο που αδιαφορεί για τα στερεότυπα και τις φορτισμένες έννοιες μπορεί να τον εκφράσει το ριζοσπαστικό κέντρο, του οποίου οι εν δυνάμει εκφραστές είτε παρακολουθούν εκ του μακρόθεν τις εξελίξεις είτε εκτίουν τη “θητεία” τους στους υπάρχοντες κομματικούς σχηματισμούς.

Σε κάθε περίπτωση έχει ήδη ξεκινήσει η μετατόπιση των δύο μεγάλων πολιτικών σχηματισμών προς το κέντρο και η ταυτόχρονη ενίσχυση των άκρων. Το θέμα είναι ποιος θα προλάβει, ο Αλέξης Τσίπρας ή ο Κυριάκος Μητσοτάκης, να ξεφορτωθεί τα βαρίδια ώστε να τρέξει γρηγορότερα προς το κέντρο.

* O Χάρης Παυλίδης είναι δημοσιογράφος