Το έργο της Φρίντα Κάλο που αναμένεται να σπάσει όλα τα ρεκόρ σε δημοπρασία

Την περασμένη Παρασκευή, ο οίκος Sotheby’s ανακοίνωσε ότι εξασφάλισε μια εντυπωσιακή συλλογή έργων σουρεαλισμού, με κορυφαίο το El sueño (La cama) της Frida Kahlo (Φρίντα Κάλο). Το έργο, με εκτιμώμενη τιμή μεταξύ 40 και 60 εκατομμυρίων δολαρίων, αναμένεται όχι μόνο να ξεπεράσει το μέχρι σήμερα ρεκόρ της Κάλο στις δημοπρασίες, αλλά και να θέσει νέο ορόσημο για τις γυναίκες καλλιτέχνιδες συνολικά.

Το υψηλότερο ποσό που έχει καταβληθεί ποτέ για έργο της Φρίντα Κάλο καταγράφηκε στη Νέα Υόρκη το 2021, όταν το “Diego y yo” (1949) πουλήθηκε για 34,9 εκατομμύρια δολάρια, σημειώνοντας παράλληλα το ρεκόρ για έργο Λατινοαμερικανής καλλιτέχνιδας. Το γενικό ρεκόρ για γυναίκα καλλιτέχνιδα κατέχει από το 2014 η Αμερικανίδα Georgia O’Keeffe (Τζόρτζια Ο’Κιφ), με την πώληση του Jimson Weed/White Flower No. 1 στα 44,4 εκατομμύρια δολάρια.

Η Μεξικανή ζωγράφος Φρίντα Κάλο παραμένει μια από τις πιο επιδραστικές μορφές της σύγχρονης τέχνης, με το έργο της να ξεχωρίζει για την έντονη προσωπική έκφραση, τη συναισθηματική ειλικρίνεια και την τολμηρή ανάμειξη του σουρεαλιστικού με το αυτοβιογραφικό στοιχείο. Η καλλιτεχνική της αξία δεν περιορίζεται μόνο στην αισθητική ή την τεχνική της, αλλά και στην ικανότητά της να δίνει φωνή στις εμπειρίες των γυναικών και στην προσωπική ταυτότητα. Παράλληλα, η Φρίντα Κάλο κατατάσσεται δεύτερη σε αναζητήσεις στο Google σε παγκόσμιο επίπεδο ανάμεσα στους ζωγράφους, μετά τον Leonardo da Vinci και πριν από τον Vincent van Gogh, γεγονός που αντικατοπτρίζει την αμείωτη επιδραστικότητά της μέσα στα χρόνια και τη διαχρονική δημοφιλία της σε ένα παγκόσμιο κοινό.

El sueño (La cama)  – Ένα όνειρο στο κρεβάτι της Φρίντα Κάλο

Ο πίνακας της Κάλο, ένας αυτοπροσωπογραφία του 1940, παρουσιάζει την καλλιτέχνιδα ξαπλωμένη σε ένα κρεβάτι που αιωρείται πάνω σε γαλάζιο, συννεφιασμένο ουρανό. Το σώμα της είναι τυλιγμένο με αναρριχώμενα φυτά, ενώ στην κορυφή του ουρανού-κρεβατιού βρίσκεται ένας σκελετός τυλιγμένος με δυναμίτη, κρατώντας μια ανθοδέσμη από ξερά λουλούδια. (Σύμφωνα με τον οίκο, η Κάλο πράγματι συνήθιζε να κοιμάται με έναν σκελετό από χαρτοπολτό πάνω στο κρεβάτι της.)

Το έργο δημιουργήθηκε σε μια ταραγμένη περίοδο της ζωής της: ο πρώην εραστής της, Λέον Τρότσκι, είχε μόλις δολοφονηθεί, ενώ η ίδια βρισκόταν στη διαδικασία του διαζυγίου της από τον Ντιέγκο Ριβέρα, με τον οποίο αργότερα ξαναπαντρεύτηκε.

Ο Julian Dawes, αντιπρόεδρος και επικεφαλής του τμήματος Ιμπρεσιονισμού και Μοντέρνας Τέχνης του Sotheby’s, δήλωσε στο Associated Press ότι το El sueño (La cama) είναι από τα ελάχιστα έργα της Κάλο που δεν βρίσκονται σε μουσείο ή στο Μεξικό. Ο οίκος στοχεύει να βρεθεί στα πρωτοσέλιδα με τη δημοπρασία του Νοεμβρίου, κατά τις βραδινές δημοπρασίες-ναυαρχίδες στη Νέα Υόρκη. Το έργο της Κάλο θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο της θεματικής πώλησης σουρεαλιστικών «αριστουργημάτων» με τίτλο Exquisite Corpus, που περιλαμβάνει 80 πίνακες, σχέδια και γλυπτά.

“Ανεβαίνουν” οι κυρίες του σουρεαλισμού

Αν και κανένα άλλο έργο δεν προσεγγίζει την αξία του πίνακα της Κάλο, η συλλογή περιλαμβάνει τόσο εμβληματικά ονόματα όπως οι Σαλβαδόρ Νταλί και Ρενέ Μαγκρίτ, όσο και γυναίκες σουρεαλίστριες, όπως η Κέι Σέιτζ και η Ρεμέδιος Βάρο, οι οποίες έχουν κερδίσει σημαντική αναγνώριση τα τελευταία χρόνια. Αξιοσημείωτο είναι ότι, για μια πώληση ενός μόνο συλλέκτη, ο Sotheby’s δεν έχει αποκαλύψει την ταυτότητά του.

Όλα δείχνουν πως η δημοπρασία θα αποτελέσει μεγάλο γεγονός: οι τιμές για γυναίκες σουρεαλίστριες, για την Κάλο αλλά και για τον Μαγκρίτ έχουν αυξηθεί θεαματικά τα τελευταία χρόνια. Μέχρι το 2021, όταν πουλήθηκε το “Diego y yo”, το ρεκόρ της Κάλο ανερχόταν μόλις στα 8 εκατομμύρια δολάρια (Christie’s, Νέα Υόρκη, 2016).

Από την Μπιενάλε της Βενετίας του 2022, σε επιμέλεια της Cecilia Alemani, έχουν σημειωθεί πολλά ρεκόρ για γυναίκες σουρεαλίστριες· η έκθεση εκείνη, με τίτλο The Milk of Dreams, είχε ως αφετηρία ένα βιβλίο της Λεονόρα Κάρινγκτον. Ακόμη και τον περασμένο Νοέμβριο, μέσα σε μια εύθραυστη αγορά τέχνης, ο Μαγκρίτ σημείωσε νέο ρεκόρ στα 121 εκατομμύρια δολάρια με το L’empire des lumières (1954), σε δημοπρασία του Christie’s στη Νέα Υόρκη.

Το El sueño (La cama) θα εκτεθεί πρώτα στο Λονδίνο, μέχρι την Τρίτη, και στη συνέχεια θα ταξιδέψει σε Άμπου Ντάμπι, Χονγκ Κονγκ και Παρίσι.

Δεν ξεχνάμε φυσικά ότι αν το El sueño (La cama) πουληθεί στην εκτιμώμενη τιμή των 40–60 εκατ. δολαρίων, θα σπάσει το ρεκόρ για γυναίκα καλλιτέχνη γενικά, ενώ η Yayoi Kusama: κατέχει το ρεκόρ για την πιο ακριβή πώληση γυναίκας καλλιτέχνη εν ζωή.