Πώς βακτήρια του στόματος προκαλούν έμφραγμα

Μια νέα μελέτη διαπίστωσε ότι βακτήρια που βρίσκονται στο στόμα μπορεί να διαδραματίζουν άμεσο ρόλο στην πρόκληση εμφράγματος.

Κατά την ανάλυση αρτηριακών πλακών που συλλέχθηκαν από περισσότερους από 200 ασθενείς με στεφανιαία νόσο, ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο Tampere στη Φινλανδία διαπίστωσε ότι ένα εκπληκτικά υψηλό ποσοστό περιείχε βακτήρια του στόματος.

«Η συμμετοχή των βακτηρίων στη στεφανιαία νόσο ήταν ένα σενάριο που υπήρχε εδώ και καιρό, αλλά δεν υπήρχαν άμεσες και πειστικές αποδείξεις», εξηγεί ο Pekka Karhunen, καθηγητής Εγκληματολογικής Ιατρικής στο Tampere.

«Η μελέτη μας απέδειξε την παρουσία γενετικού υλικού (DNA) από διάφορα βακτήρια του στόματος μέσα σε αθηρωματικές πλάκες».

Τις τελευταίες δεκαετίες, όλο και περισσότερα στοιχεία αποδεικνύουν τη σχέση μεταξύ της στοματικής και της καρδιαγγειακής υγείας.

Οι δύο συχνά συμβαδίζουν, γεγονός που ώθησε τον Karhunen και τους συναδέλφους του να αναζητήσουν βιοδείκτες που θα μπορούσαν να εξηγήσουν τη σχέση αυτή.

Το επίκεντρο της μελέτης τους ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες που προκαλούν καρδιακή προσβολή: η αθηροσκλήρωση.

Πρόκειται για συσσώρευση πλάκας στις στεφανιαίες αρτηρίες, η οποία αποτελείται από λίπος, χοληστερόλη, ασβέστιο και άλλες ουσίες στα τοιχώματα των αρτηριών.

Η πλάκα αυτή στενεύει τις αρτηρίες, περιορίζοντας τη ροή του αίματος, και μερικές φορές ακόμη και προκαλεί ρήξη. Αυτό μπορεί να εμποδίσει την παροχή οξυγόνου στην καρδιά, προκαλώντας έμφραγμα.

Οι ερευνητές έλαβαν δείγματα στεφανιαίων πλακών από 121 ασθενείς που είχαν πεθάνει ξαφνικά, καθώς και από 96 ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση πλάκας από τα αιμοφόρα αγγεία τους.

Η ομάδα υπέβαλε αυτά τα δείγματα σε ποσοτική ανάλυση αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης, μια τεχνική για την αναγνώριση μικροβίων.

Οι ειδικοί χρησιμοποίησαν επίσης ανοσοϊστοχημεία, η οποία χρησιμοποιεί αντισώματα για την αναγνώριση συγκεκριμένων τοξινών, και μεταγραφωμική ανάλυση, η οποία ποσοτικοποιεί τα επίπεδα έκφρασης των γονιδίων.

Αυτές οι αναλύσεις αποκάλυψαν βιομεμβράνες από διάφορους τύπουος στοματικών βακτηρίων, τα πιο συνηθισμένα από τα οποία ανήκαν στην ομάδα των πρασινίζοντων στρεπτόκοκκων.

Στοματικοί στρεπτόκοκκοι βρέθηκαν στο 42,1% των στεφανιαίων πλακών των ασθενών που πέθαναν ξαφνικά και στο 42,9% των ασθενών που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση.

Η παρουσία αυτών των βακτηρίων συσχετίστηκε έντονα με σοβαρή αθηροσκλήρωση, θάνατο από καρδιακή νόσο και θάνατο από καρδιακή προσβολή, διαπίστωσαν οι ερευνητές, ιδιαίτερα σε σχέση με ρήξη πλάκας.

Οι βιομεμβράνες τείνουν να βρίσκονται ακριβώς στο κέντρο των πλακών, εκτός της εμβέλειας της ανοσολογικής αντίδρασης του οργανισμού. Εάν συμβεί κάτι άλλο στον ασθενή που προσθέτει περισσότερο στρες στον οργανισμό, η βιομεμβράνες μπορεί να κάνει φλεγμονή, προκαλώντας ρήξη της πλάκας και, ως εκ τούτου, έμφραγμα.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι άλλες βακτηριακές λοιμώξεις, ιοί του αναπνευστικού συστήματος, κακή διατροφή ή η ορμόνη του στρες νορεπινεφρίνη θα μπορούσαν να είναι πιθανοί παράγοντες που προκαλούν αυτή τη φλεγμονή.

Ωστόσο, όπως εξηγούν, απαιτούνται περαιτέρω έρευνες για να περιοριστεί ο ρόλος των στοματικών βακτηρίων στις καρδιακές προσβολές, καθώς και για να προσδιοριστούν οι επικίνδυνοι παράγοντες που επιδεινώνουν την κατάσταση και ο τρόπος με τον οποίο τα βακτήρια φτάνουν εκεί.

Τα αποτελέσματα, πάντως, υποδηλώνουν έντονα ότι η στοματική υγεία είναι πολύ πιο σημαντική για την υγεία της καρδιάς από ό,τι γνωρίζαμε.

«Τα παρόντα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η μετατροπή ενός σταθερού στεφανιαίου αθηρώματος με μαλακό πυρήνα σε μια ευάλωτη στεφανιαία πλάκα που είναι επιρρεπής σε ρήξη, καθώς και η ανάπτυξη μιας συμπτωματικής πλάκας περιφερικής αρτηρίας, μπορεί να οφείλονται σε μια χρόνια βακτηριακή λοίμωξη με τη μορφή ενός αδρανούς βιομεμβράνης που αποικίζει τον λιπιδικό πυρήνα και το τοίχωμα του αθηρώματος και αποφεύγει την ανίχνευση από το ανοσοποιητικό σύστημα», γράφουν οι ερευνητές στην εργασία τους.

«Αυτό το εύρημα προστίθεται στην τρέχουσα αντίληψη για την παθογένεση του εμφράγματος του μυοκαρδίου και ανοίγει νέες δυνατότητες για τη διάγνωση και την πρόληψη των θανατηφόρων επιπλοκών της αθηροσκλήρωσης».

Η έρευνα έχει δημοσιευτεί στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of the American Heart Association.