Πρόνοια: Οι διαφορετικές ταχύτητες στη φορολογία και το “SOS” για τις δομές σωματείων

Το δικό τους “SOS”, που αφορά στην επιβίωση σωματείων, που προσφέρουν υπηρεσίες πρόνοιας που το κράτος, λόγω δημοσιονομικών αλλά και ρυθμιστικών ζητημάτων, δυσκολεύεται ή αδυνατεί να εξασφαλίσει, εξέπεμψε σε συνέντευξη τύπου, με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων παρουσία στην Ελλάδα,  η διοίκηση των Ελληνικών Παιδικών Χωριών SOS.

Όπως ανέφερε η πρόεδρος Ρενάτα Βαλμά και ο Γενικός Διευθυντής Γιώργος Πρωτόπαπας όλα τα σωματεία αυτού του είδους αντιμετωπίζονται ως επιχειρήσεις, και καταβάλουν φόρο 22%, την ώρα που στην ΕΕ, είτε υπάρχει ολική απαλλαγή από φόρους, είτε γενναία επιδότηση.

Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, ο κ. Πρωτόπαπας, ενώ στην Πορτογαλία ανάλογα σωματεία επιδοτούνται με 800 ευρώ, ανά παιδί, στην Ισπανία 2000, στη Γερμανία, παρά τη φορολογία προβλέπεται επιδότηση στο 60% των δαπανών, στην Ελλάδα το κάθε παιδί αντιμετωπίζει, μόνο, ποσοστό φόρου. Κι αυτό την ώρα που υπάρχει πλήρης απουσία δημοσίων δομών για παιδιά που είναι σε εγκατάλειψη ή χρήζουν βοήθειας και στήριξης.

“Τα επόμενα 50 χρόνια ή 150 χρόνια των παιδικών χωριών στην Ελλάδα θα εξαρτηθούν αν η Πολιτεία είναι φιλικά προσκείμενη απέναντι μας. Αν δεν είναι, δεν ξέρω για πόσο ακόμα θα υπάρχουν Παιδικά Χωριά SOS. Το θεωρώ άδικο όλο αυτό”, σημείωσε η κα Βαλμά που εστίασε στην μεταχείριση που επιφύλαξε το σχέδιο νόμου για τα ιδρύματα και τις δωρεές, όπως το παρουσίασε πριν τον τελευταίο ανασχηματισμό, ο νυν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης.

Να σημειωθεί ότι με βάση το σχέδιο νόμου, που αναμένεται στο άμεσο μέλλον να πάρει την κοινοβουλευτική διαδικασία, μεταξύ άλλων προβλέπεται:

1. Καταργείται ο φόρος εισοδήματος (22%), μόνο, όμως, για ιδρύματα και κληροδοτήματα για τα έτη, κατά τα οποία καταγράφονται ως ενεργά στο μητρώο κληροδοτημάτων (σε δύο φάσεις, δηλαδή μείωση 50% το 2026 και πλήρης κατάργηση το 2027).

2. Καταργείται ο φόρος δωρεάς (0,5%) για τις δωρεές προς κοινωφελή ιδρύματα.

3. Επεκτείνεται η έκπτωση της δωρεάς από το φορολογητέο εισόδημα των νομικών προσώπων – δωρητών, η οποία ισχύει ήδη για τις δωρεές προς το Δημόσιο, ώστε να καλύπτει και τις δωρεές προς τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου – ιδρύματα.

4. Προβλέπεται ότι μόνη η κατάρτιση της σύμβασης δωρεάς έχει ως αποτέλεσμα την απαλλαγή από τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας, χωρίς να απαιτείται ειδική έγκριση από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Παράλληλα, απαγορεύεται η σύναψη συμβάσεων με τα πρόσωπα που διοικούν το ίδρυμα ή διαχειρίζονται την περιουσία του, συζύγους και συγγενείς, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά στη συστατική πράξη του ιδρύματος. Επιπλέον καθιερώνονται τεκμήρια από τα οποία συνάγεται ότι το ίδρυμα δεν εξυπηρετεί κοινωφελείς σκοπούς, αλλά είναι όχημα φοροδιαφυγής (πχ ποσοστό εσόδων που κατευθύνεται σε δαπάνες διοίκησης, χρήση ακινήτων/πολυτελών οχημάτων από ιδρυτές ή συγγενείς τους).

Δομές δύο ταχυτήτων

“Προσωπικά με πονάει, έχουμε κάνει συναντήσεις με υπουργεία, έχουμε προσπαθήσει να επιστήσουμε στην κυβέρνηση ζητήματα που προκύπτουν με το καινούργιο νόμο, που προσφέρει ρατσισμό απέναντι στα σωματεία, αλλά μάταια” ανέφερε η κα Βαλμά τονίζοντας ότι δημιουργούνται, με αυτό το νομοσχέδιο, δομές δύο ταχυτήτων. Κάτι που σε επίπεδο διαπιστώσεων, όπως τόνισε, έχει χαρακτηριστεί ως αδόκιμο από όλες τις πολιτικές δυνάμεις, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει στη φορολόγηση, σε σειρά επαφών που έχουν γίνει, κατά καιρούς.

Ιστορικό

Να σημειωθεί ότι από το 2010 όλα τα σωματεία, λόγω της οικονομικής κρίσης, ξεκίνησαν να φορολογούνται με απόφαση της τότε κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου. Με βάση, δε, όσα ανέφερε ο κ,, Πρωτόπαπας, παρά τις υποσχέσεις τόσο των κυβερνήσεων του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και της ΝΔ, δεν έχει γίνει τίποτα. “Πέρασαν οι χρόνοι και δεν άλλαξε κάτι. Και η παρούσα κυβέρνηση συνεχίζει να φορολογεί σαν να είμαστε επιχείρηση τις δραστηριότητες μας όλες. Και μάλιστα, παρότι έχει βγάλει διάφορα pass για την μέση αστική οικογένεια, τα ιδρύματα είναι εκτός αυτής της οποιαδήποτε σκέψης. Και έχουν μια τάση αποστασιοποίησης” σημείωσε με έμφαση ο κ. Πρωτόπαπας, που σημείωσε κι ένα παράδοξο. “Από τη μια”, όπως είπε, ”η πολιτεία φορολογεί, αλλά από την άλλη προσφεύγει για τεχνογνωσία στα εν λόγω σωματεία και δη στα Παιδικά Χωριά SOS.”

“Για εμάς ένα αρκετά σημαντικό πλήγμα είναι και η τελευταία κίνηση που έκανε ο Κ. Χατζηδάκης. Έβγαλε τον τελευταίο νόμο δύο μέρες πριν φύγει, όπου οι δωρητές απαλλάσσονται από φόρο, μόνο, όμως, ως τις δωρεές προς το ελληνικό δημόσιο αλλά και τα Κοινωφελή Ιδρύματα. Οι σύλλογοι, τα σωματεία κτλ σαν εμάς, που κάνουν τη δουλειά στο πεδίο. φορολογούνται σαν επιχείρηση με 22%. Επίσης τα ιδρύματα κτλ επιτρέπονται διάφορες άλλες απαλλαγές π.χ απαλλαγή από ΕΝΦΙΑ, ενώ αυτοί που θα κουβαλούν  το σακί στη πλάτη, τα σωματεία δηλαδή, θα συνεχίσουν να πληρώνουν φόρους.

Φανταστείτε πόσο μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα δημιουργεί, όταν εσύ συνεχίζεις να πληρώνεις φόρους, για κάτι το οποίο πανευρωπαϊκά δεν υπάρχει. Για μένα είναι άδικο και παραμένει να μην αντιλαμβάνεται η πολιτεία ότι το αυξημένο κοινωνικό με την οικογένεια, την κακοποίηση παιδιών κτλ πρόβλημα απαιτεί λύσεις.  Πρέπει η προληπτική διαδικασία να είναι ενισχυτικότερη και μεγαλύτερη” υπογράμμισε ο κ. Πρωτόπαπας και συμπλήρωσε: “Ας μας πει το κράτος ποιους φορείς θα βρει την επόμενη μέρα”.

Θετικά βήματα

Ο Γενικός Διευθυντής των Παιδικών Χωριών SOS, παραδέχεται, πάντως, ότι στο φόντο και των τελευταίων γεγονότων, με τα διαχειριστικά ζητήματα με σωματεία κτλ., που μαζί με την “βουβή” οικονομική κρίση, όπως ανέφερε, έχουν φρενάρει τις δωρεές των “ανώνυμων” πολιτών,  έχουν γίνει βήματα.

“Μόλις το 2021, η νυν υπουργός Δ. Μιχαληλίδου, ως υφυπουργός τότε αποφάσισε και έβαλε προδιαγραφές για τη λειτουργία και τη σύσταση και νομική θεσμοθέτηση των προνοιακών φόρων. Μέχρι τότε ο καθένας μας έκανε ότι ήθελε. Ωστόσο, εμείς είμαστε μια διεθνής οργάνωση με προδιαγραφές. Εμείς είχαμε ορκωτούς ελεγκτές το 1986, όταν η ελληνική κοινωνία δεν ήξερε τι σημαίνει έλεγχος. Και έπρεπε το 2021, και μετά τα τελευταία σκάνδαλα για να γίνουν νόμοι του κράτους.”

“Τους παρακαλάμε γονατιστοί τόσο καιρό λέγοντας: “ναι δεν μας δίνετε υποστήριξη οικονομική αλλά μη μας παίρνετε και τα λίγα λεφτά που βγάζουμε από την ευαισθησία του άλλου” τονίζει με έμφαση επανερχόμενος στο ζήτημα της φορολογίας.

Κράτος και σωματεία για την πρόνοια

“Είναι πολύ άδικο και παραμένει να μην αντιλαμβάνεται η πολιτική ηγεσία το αυξημένο κοινωνικό πρόβλημα”. “Ποιους φορείς θα βρει άραγε να κάνουν τη δουλειά” συμπληρώνει, με έμφαση, ο κ. Πρωτόπαπας περιγράφοντας το ότι παρά το γεγονός ότι υπάρχουν χρήματα απαιτείται τουλάχιστον μια τριετία για να οργανωθεί μια δημόσια δομή. Κάτι που καθιστά, με δεδομένες τις νέες κοινωνικές συνθήκες, αναγκαία την υποστήριξη του έργου των προνοιακών σωματείων, όπως συμβαίνει στο εξωτερικό, πάντα, βέβαια, μέσα από μια διαδικασία εποπτείας, με αυστηρότατους όρους.

“Μη μας δίνετε, αλλά μης μας παίρνετε και αυτό που μας δίνει ο δωρητής για να επιζήσουμε” σημείωσε με έμφαση ο Γενικός Δ/ντης των Παιδικών Χωριών SOS.

Το σωματείο

Να σημειωθεί ότι 50 χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα κλείνουν φέτος τα Παιδικά Χωριά SOS, έχοντας ήδη μια σημαντική συνεισφορά στην προσπάθεια στήριξης υποστήριξης της οικογένειας. Στην Ελλάδα, δε, υπολογίζεται ότι 491.000 παιδιά βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, γεγονός που καθιστά αναγκαία την ενίσχυση των οικογενειακών δομών και της προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών. Παράλληλα, σύμφωνα με την εμπειρία των Παιδικών Χωριών SOS από τα Κέντρα Στήριξης Παιδιού και Οικογένειας που λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα, τα περιστατικά που χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης από τις αρμόδιες αρχές για υποψία παραμέλησης ή κακοποίησης, το 2023, τριπλασιάστηκαν σε σχέση με τον μέσο όρο της προηγούμενης πενταετίας.

Με αυτά τα δεδομένα, το μέγεθος των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες είναι τεράστιο και οι ανάγκες συνεχώς αυξάνονται. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στα προγράμματα πρόληψης, τα Παιδικά Χωριά SOS έχουν υποστηρίξει περισσότερα από 75.000 παιδιά, ενώ δέχονται ετησίως εκατοντάδες αιτήματα υποστήριξης από οικογένειες με παιδιά που βρίσκονται σε ανάγκη. Σήμερα στις δομές τους υποστηρίζουν περίπου 1000 παιδιά, έχοντας 200, εργαζόμενους.

Η σημασία της Πρόληψης και οι άμεσες προτεραιότητες

Τα Παιδικά Χωριά SOS, υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη για ολιστικού τύπου υπηρεσίες για τη στήριξη της οικογένειας στην κοινότητα, με στόχο την προστασία των παιδιών από τη βία, τη φτώχεια και τις κοινωνικές ανισότητες.

«Από το 2018 έως το 2024, έχουμε αποκαταστήσει, μέσα από την επανένωση με τη βιολογική οικογένεια, την αναδοχή και την υιοθεσία, 454 παιδιά, ενώ μέσω των προγραμμάτων πρόληψης βοηθάμε στην έγκαιρη και ουσιαστική αντιμετώπιση των κινδύνων που απειλούν τη συνοχή τής οικογένειας και την ασφάλεια των παιδιών», είχε δηλώσει, με αφορμή την  Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ο Γιώργος Πρωτόπαπας, Γενικός Διευθυντής των Παιδικών Χωριών SOS, και υπογράμμισε ότι «Κάθε παιδί έχει δικαίωμα και πρέπει να μεγαλώνει σε μία οικογένεια με αγάπη, σεβασμό και ασφάλεια».

Στο φόντο αυτό στις προτάσεις των Παιδικών Χωριών SOS για την παιδική προστασία και ενίσχυση της οικογένειας περιλαμβάνονται τα εξής:

• Διαμόρφωση μιας ενιαίας και συνεκτικής Εθνικής Στρατηγικής Παιδικής Προστασίας με διασφαλισμένους πόρους για την υλοποίηση και τη βιωσιμότητά της και με προτεραιότητα την πρόληψη της κακοποίησης, την έγκαιρη παρέμβαση και εντοπισμό περιστατικών, καθώς και την υποστήριξη των οικογενειών σε κίνδυνο.
• Προτεραιοποίηση και εξασφάλιση χρηματοδότησης για την παιδική προστασία από τον τακτικό κρατικό προϋπολογισμό.
• Προώθηση και ενίσχυση της αναδοχής καθώς και την επέκταση της επαγγελματικής αναδοχής ως προτιμητέας μορφής παιδικής φροντίδας αντί των ιδρυμάτων.
• Ενίσχυση της εκπαίδευσης των επαγγελματιών και της συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων – υπηρεσιών (νομικές, ιατρικές, αστυνομικές υπηρεσίες) για την αποτελεσματική διαχείριση περιστατικών βίας και παραμέλησης παιδιών.
• Υλοποίηση ενός ενιαίου, εθνικού συστήματος αναφοράς, κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών, όπως προβλέπεται από το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση (2022).

Όπως, δε, αναφέρεται, τα Παιδικά Χωριά SOS συνεχίζουν να υπερασπίζονται τα δικαιώματα και το συμφέρον των παιδιών, παρέχοντας «οικογενειακού τύπου» φροντίδα και υλοποιώντας προγράμματα πρόληψης και αποϊδρυματοποίησης σε όλη την Ελλάδα.