ΕΙΔΑΜΕ ΤΟ TOXICITY: ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΑΣΦΥΚΤΙΚΟ ΚΕΛΙ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΜΑΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Κατεβαίνοντας τα σκαλιά για τη σκηνή του Τεχνοχώρου Φάμπρικα, μία κλειστοφοβική αίσθηση νιώθεις να σε κατακλύζει σταδιακά. Έντονη είναι η μυρωδιά της υγρασίας και της κλεισούρας. Η σκηνή στο βάθος της υπόγειας αυτής αίθουσας μοιάζει με κελί και σε εισάγει “βίαια” σε μια ατμόσφαιρα εγκλεισμού. Αυτή η «εισβολή» προετοιμάζει ψυχικά για όσα θα ακολουθήσουν επί σκηνής: μια αφήγηση που ξεδιπλώνεται σε ένα στενό, ασφυκτικό κελί, όπου τρεις κρατούμενες ζουν την καθημερινότητά τους, την ακινησία, την αναμονή, τον φόβο και τις εκρήξεις.

Το Toxicity του Γιώργου Νικολόπουλου, είναι εκ προοιμίου εμφανές πως δεν είναι μία απλή θεατρική παράσταση, αλλά μια βιωματική εμπειρία. Μια βαθιά και σκοτεινή κατάδυση στον ψυχισμό των ανθρώπων που ζουν μέσα και έξω από τις φυλακές — όχι μόνο τις φυσικές, αλλά κυρίως τις “προσωπικές”, τις αόρατες, εκείνες που οικοδομούν οι ίδιοι. Ο εγκλεισμός άλλωστε δεν είναι μια συνθήκη που αφορά μόνο εκείνους που καταγράφονται ως “φυλακισμένοι”.

Toxicity: Με έμπνευση από τον David Mamet

Το έργο εμπνέεται από τον “Αμερικανό Βούβαλο” (American Buffalo) του David Mamet, ένα έργο που διακρίνεται για την ένταση, την ασφυκτική ατμόσφαιρα και την ψυχολογική διαχείριση των σχέσεων σε συνθήκες πίεσης. Έχοντας αυτό σαν βάση, ο Γιώργος Νικολόπουλους και η Μαρία Δαμασιώτη στήνουν έναν στιβαρό δραματουργικό πυρήνα, όχι απλώς ως μετάφραση ή αναφορά στον Μάμετ, αλλά ως μια σύγχρονη παρατήρηση του ανθρώπου στο εδώ και τώρα, σε μια κοινωνία που συχνά νιώθει φυλακισμένη και εγκλωβισμένη από τις επιλογές, τις συνήθειες και τα τραύματά της.

Η μικροκοινωνία του κελιού αντανακλά την “ελεύθερη” και “πολιτισμένη” κοινωνία, όπου τα ένστικτα επιβίωσης γίνονται πιο ακραία, πιο σκληρά, πιο τοξικά και οδηγούν σε κανιβαλισμό — όχι μόνο σωματικό, αλλά και ψυχικό. Εκεί μέσα, τρεις γυναίκες – κρατούμενες (Ασημίνα Αναστασοπούλου, Σταύρια Νικολάου, Φανή Ξενουδάκη) έρχονται σε καθημερινή αντιπαράθεση. Ένας φαύλος χορός εντάσεων, καχυποψίας και απελπισίας στήνεται σταδιακά. Ποιον μπορείς να εμπιστευτείς πέρα από τον εαυτό σου όταν ζεις παγιδευμένος;

Οι ερμηνείες και η προσέγγιση

Η Ασημίνα Αναστασοπούλου, η Σταύρια Νικολάου και η Φανή Ξενουδάκη “παλεύουν” μέσα σε ένα στενό, βρώμικο και ακατάστατο κελί, αναζητούν την ελευθερία τους, ψάχνουν ένα φως στο τούνελ, ένα τρόπο να δραπετεύσουν από το αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει. Φυλακισμένες, ζουν καθημερινά τη μέρα της μαρμότας και αυτό τις πνίγει, αφαιμάζει από μέσα τους κάθε ίχνος ζωής. Η κατάστασή τους συνθέτει μια άκρως ρεαλιστική εικόνα της ανθρώπινης κατάστασης, όπου ο φόβος, η καχυποψία και ο ατομισμός απειλούν να καταστρέψουν τις βασικές έννοιες της εμπιστοσύνης και της αλληλεγγύης.

Οι τρεις τους επιδίδονται σε ένα ατέρμονο ανθρώπινο γαϊτανάκι θέσεων και αντιπαραθέσεων χαρίζοντάς μας εξαιρετικές ερμηνείες. Με σωματική ένταση κάνουν ορατές τις εσωτερικές μάχες, τα τραύματα και τις ελπίδες των χαρακτήρων τους. Και την ίδια στιγμή γίνονται ο καθρέφτης της ελεύθερης κοινωνίας, καθρέφτης δικός μας. Ο διάλογός τους, συχνά σπασμωδικός, κοφτός και επαναλαμβανόμενος, αντανακλά την πίεση που βιώνουν, ενώ ο εγωισμός και ο εγωκεντρισμός ρέουν άφθονοι θέτοντας κρίσιμα – ρητορικά- ερωτήματα για τις σύγχρονες διαστάσεις της ελευθερίας μας και για το πόσο βαθιά φυλακισμένοι είμαστε τελικά.

Η σκηνή μετουσιώνεται σε ζωντανό κελί, όπου η τοξικότητα δεν είναι μόνο χαρακτηριστικό της σχέσης μεταξύ των τριών γυναικών, αλλά και μια γενικότερη κατάσταση που διαπερνά την ανθρώπινη ύπαρξη..

Ο Γιώργος Νικολόπουλος έχοντας ζήσει ο ίδιος στους τέσσερις τοίχους μίας φυλακής – όπου εξέτιε ποινή φυλάκισης 20 ετών ως μέλος της οργάνωσης “Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς”- μάς υπενθυμίζει πως ο εγκλεισμός δεν περιορίζεται σε τοίχους, αλλά ξεκινά από μέσα μας, από τις επιλογές, τις φοβίες και τις παγίδες που στήνουμε μόνοι μας.

Αξίζει να δει κάποιος το Toxicity;

Το Toxicity δεν είναι μια παράσταση εύκολη ή ανέμελη. Είναι μια πρόκληση, μια σκληρή ματιά στην ανθρώπινη φύση όταν αυτή περιορίζεται και απομονώνεται. Προσωπικά το θεωρώ ως μια από τις πιο δυνατές και ολοκληρωμένες θεατρικές προτάσεις της φετινής σεζόν.

Με έναν ατμοσφαιρικό χώρο, υποδειγματικές ερμηνείες και ένα βαθιά δουλεμένο κείμενο, καταφέρνει να καθηλώσει, να προβληματίσει και να συγκινήσει, αναδεικνύοντας τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης ψυχής και τα όρια της ελευθερίας.