Οδός Οτιδήποτε: μικροί, περιφερόμενοι επιτάφιοι, και σε σκόρπια κομμάτια η ανάσταση

Στέκεται στη μέση του δρόμου. Μόνος του, αυτός και το ακορντεόν του.

Μια σταλιά δρόμος, σπίτια δίπατα ή και λίγο πιο ψηλά, αντικρυστά, κολλημένα το ένα στο άλλο. Εκτείνεται κατά μήκος ενός μόνο οικοδομικού τετραγώνου, δηλαδή δυο βήματα. Στενά πεζοδρόμια, ούτε ένα δέντρο, ούτε ένα μαγαζί, ούτε ένα αυτοκίνητο παρκαρισμένο. Δεν κυκλοφορεί ψυχή. Στο σημείο εκείνο της πόλης που περιγράφεται σαν κέντρο-απόκεντρο και που μοιάζει με αμέτρητα άλλα σημεία της ίδιας -ή άλλης- πόλης.

Ξεχασμένος στην ανωνυμία του, ο μικρός δρόμος βρίσκεται ανάμεσα σ´ένα δημόσιο μαιευτήριο, ένα ιδιωτικό γηροκομείο, ένα εργαστήριο ζαχαροπλαστικής, μερικά κτίρια γραφείων, ένα εκκλησάκι παμπάλαιο μισοβυθισμένο στη γη, ένα καφενείο, ένα σχολείο, ένα γήπεδο. Παραδίπλα μια κεντρική λεωφόρος.

Σπάνια περνάει κανείς από ´δω. Τώρα το διασχίζει αυτός μόνος του. Δεν υπάρχει κανείς άλλος δίπλα του, πίσω του, ή μπροστά του.

Δεν είναι από ´δω, εδώ είναι ξένος. Θα μπορούσε να είναι από μακρινή χώρα ή από κοντινή, δεν καλοφαίνεται. Φαίνεται μόνο ότι είναι λιγνός, με σκούρο δέρμα, και ότι είναι νέος. (Ποιός ξέρει τί σκέφτεται, τί φοβάται, τί ελπίζει, τί θυμάται…)  Δεν μπορεί καλά να συνεννοηθεί, δεν ξέρει τη γλώσσα, δεν πολυξέρει τα ονόματα των δρόμων, μόνο μερικά. Αυτό που ξέρει καλύτερα είναι λίγες νότες. Αυτές που παίζει και ξαναπαίζει.

Έχει περάσει το πρωί περιφερόμενος, όπως κάθε πρωί, κάθε απόγευμα και κάθε βράδυ. Όταν κουράζεται, ακουμπάει στο ακορντεόν που κρέμεται στο στήθος του. (Το ίδιο και όταν για κάτι χαίρεται ή κι όταν ακόμα απελπίζεται, πάλι από το ακορντεόν του αρπάζεται…)

Σήμερα ξεκίνησε από νωρίς, μπήκε στον ηλεκτρικό, ανέβηκε σε δύο λεωφορεία και ένα τρόλευ, περπάτησε στο πεζοδρόμιο κατά μήκος της κεντρικής λεωφόρου, πέρασε από τα καφέ, το σούπερ-μάρκετ, το προαύλιο του νοσοκομείου. Μάζεψε ότι μάζεψε, αδιάφορα βλέμματα, περισσευούμενα κέρματα, εναλλασσόμενες εικόνες, σκόρπιες κουβέντες βιαστικών ανθρώπων. Αυτές τις μέρες, κανείς δε νοιάζεται πολύ για μουσική.

Και τώρα που κοντεύει μεσημέρι, έστριψε εδώ. Οδός Παπαδοπούλου, θα μπορούσε να λέγεται οδός οτιδήποτε. Ένας άδειος δρόμος στο κέντρο της πόλης, ελαφρώς κατηφορικός, το ίδιο ανώνυμος όσο κι αυτός.

Στέκεται με την πλάτη γυρισμένη. Κοιτάζει αφηρημένα μπροστά του, την άκρη της μικρής πλατείας με τα δέντρα που αρχίζουν να πρασινίζουν. Όταν βλέπει κανείς μόνο την άκρη τους από μακριά, την εποχή που τα δέντρα αρχίζουν να πρασινίζουν, όλες οι πλατείες του κόσμου μοιάζουν.

Και τότε ξαναπιάνει το ακορντεόν και αρχίζει να παίζει. Τις λίγες νότες που ξέρει, αυτές που παίζει ξανά και ξανά. Όχι για τα λιγοστά κέρματα, ούτε για το γνέψιμο του κεφαλιού. Δεν περιμένει το ενοχλημένο βλέμμα του ενός περαστικού ούτε το αδιόρατο χαμόγελο ενός άλλου. Τις παίζει από μόνος του, για τον εαυτό του.

Παίζει κάτι που έμαθε επί τούτου για να παίζει. Είναι Αττίκ. Το αναγνωρίζει κάποιος που περνάει από μακριά, όπως και η γιαγιά που στέκεται μόνη της πίσω από την κλειστή σίτα του πρώτου ορόφου, και περιμένει τα εγγόνια της. Το ίδιο και η γυναίκα με τη λευκή ποδιά που ανακατεύει την κρέμα στο εργαστήριο ζαχαροπλαστικής. Μπορεί και οι δύο νεαροί στο πλαϊνό καφενείο, αν και ήταν σουξέ πολύ πριν γεννηθούν. Ίσως και ο ηλικιωμένος άντρας που χτυπάει ρυθμικά το χέρι του στο μπαλκόνι του γηροκομείου. Κάτι του θυμίζει αλλά δεν είναι σίγουρος.

Αυτός ο ίδιος δεν ξέρει τί είναι. Ούτε τον Αττίκ ξέρει. Οπως δεν τον ξέρει ούτε το μωρό που μόλις γεννήθηκε στο γειτονικό μαιευτήριο, και που το αεράκι που μπήκε από το ανοιχτό παράθυρο του θαλάμου -το πρώτο αεράκι της ζωής του- έφερε τον ήχο του μαζί.

* Η Ναντίνα Χριστοπούλου είναι ανθρωπολόγος.