Οι ‘χρυσές’ συνέπειες 5 ορυκτών μετάλλων στην υγεία μας

Η συλλογική συνείδηση έχει συνδέσει τα ορυκτά μέταλλα όπως ο χρυσός με κοσμήματα, βραχιόλια, κολιέ και παντός είδους σύμβολα πολυτέλειας. Η σκληρή πραγματικότητα της μάχης κόντρα στην πανδημία και οι νίκες που σημειώνονται σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο, μας ωθούν να δούμε τη μεγαλύτερη εικόνα και την πολλές φορές αθόρυβη, μα πολύτιμη, δουλειά που γίνεται στα χαρακώματά της.

Η σύγχρονη ιατρική σήμερα θριαμβεύει κόντρα στον κορωνοϊό και πολλές ακόμα ασθένειες, με τη βοήθεια εργαλείων που βασίζονται σε ορυκτά μέταλλα. Ο χρυσός, ο μόλυβδος, ο ψευδάργυρος, ο άργυρος και ο χαλκός κάνουν αθόρυβη αλλά αξιοσημείωτη δουλειά στην καθημερινότητα της σύγχρονης ιατρικής, την οποία και θα αναλύσουμε παρακάτω.

Χρυσός, ένας σύμμαχος ζωής

H αυτοκράτειρα Κλεοπάτρα θα έβρισκε μάλλον αδιανόητο πως η χρυσή μάσκα με την οποία κοιμόταν τα βράδια, αποτελούσε μια σπουδαία πρώτη ύλη για την καταπολέμηση της φυματίωσης. Ήταν το 1890, όταν Γερμανός βακτηριολόγος, έφτανε σε αυτό το συμπέρασμα, πως ή χρυσοθεραπεία – χρυσή κραμάτων χρυσού- μπορούσε να εξουδετερώσει το βακτήριο που προκαλεί την φυματίωση. Σήμερα, ο χρυσός σε μορφή νανομορίων γίνεται όπλο κόντρα στην εξάπλωση καρκινικών κυττάρων, με αξιοσημείωτα αποτελέσματα στην παρεμπόδιση της εξάπλωσης κακοηθών όγκων. Παράλληλα, ο χρυσός χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη σε θεραπείες ρευματοειδούς αρθρίτιδας, σε ιατρικές εφαρμογές όπως οι επικαλύψεις των stents, και στην ανάπτυξη εργαλείων άμεσης διάγνωσης για τον εντοπισμό του ιού του HIV σε πρώιμο στάδιο και πολλών ακόμα ιών όπως η ελονοσία. Σήμερα, με την ανάγκη για την παραγωγή αξιόπιστων διαγνωστικών τεστ για τον κορονοϊό να είναι κάτι παραπάνω από άμεση για όλη την ανθρωπότητα, ο χρυσός κρίνεται ως μια παγκοσμίως αποδεκτή πρώτη ύλη, στο δύσβατο δρόμο της αποκρυπτογράφησης του νέου ιού.

Η πολυπρόσωπη ασπίδα προστασίας του χαλκού

Σε μια εποχή που η πανδημία της COVID-19 έχει θέσει σε κίνδυνο τον ανθρώπινο οργανισμό, ο χαλκός είναι το ορυκτό μέταλλο που καλείται στην διαμόρφωση μιας ασπίδας υγείας για τον άνθρωπο. Το συναντάμε και σε τροφές όπως τα φυλλώδη λαχανικά, τα οστρακοειδή και την μαύρη σοκολάτα, αλλά και ως συστατικό συμπληρώματος διατροφής, εκεί όπου συμβάλλει διατήρηση υγιών οστών, αιμοφόρων αγγείων, νεύρων, και στην ανοσοποιητική λειτουργία. Παράλληλα ο χαλκός επικουρεί και στην απορρόφηση του σιδήρου και τον σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων. Μια διατροφή με επάρκεια σε χαλκό συνδέεται με την προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος και την πρόληψη της οστεοπόρωσης.

Η έννοια της ‘ασπίδας’ για τον οργανισμό που συντίθεται από τον χαλκό, αναφέρεται και σε εργαλεία και μεθόδους διάγνωσης, όπως ο αξονικός τομογράφος, η πυρηνική απεικόνιση και η ραδιοθεραπεία. Συνολικά, οι επιφάνειες από χαλκό συνιστώνται για την χρήση τους σε νοσοκομεία και άλλους κοινόχρηστους χώρους που κρύβουν υγειονομικές παγίδες, καθώς διαθέτουν αντιμικροβιακές ιδιότητες, που εξουδετερώνουν σε σύντομο χρονικό διάστημα ιογενή μικρόβια που βρεθούν εκεί. Οι προστατευτικές μάσκες που ήδη αποτελούν στοιχείο της καθημερινότητας μας σε χώρους συνωστισμού, συχνά έχουν κατασκευαστεί από νανοϊνες και οξείδιο του χαλκού.

Ψευδάργυρος, ένα κρυφό όπλο για το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου

Ο ψευδάργυρος αποτελεί απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για τη σύνθεση πρωτεϊνών και νουκλεϊκών οξέων (συστατικό του ανθρώπινου DNA) και η έλλειψή του από την διατροφή μας μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα, όπως η εξασθενημένη ανάπτυξη, η τριχόπτωση, οι μολύνσεις στο δέρμα και όχι μόνο. Πιο συγκεκριμένα, ο ψευδάργυρος μπορεί να αποτελέσει φάρμακο για το κοινό κρυολόγημα, μειώνοντας την ένταση και τη διάρκεια των συμπτωμάτων του, μπορεί συστήσει μια γραμμή μαζικής επίθεσης προς κάθε μολυσματική ασθένεια, φτάνοντας ως την πλήρη αποτροπή της. Ο ψευδάργυρος σήμερα συναντάται και ως συστατικό συμπληρωμάτων διατροφής, αλλά και σε αντισηπτικά σκευάσματα και φάρμακα κατά της δερματίτιδας και του εκζέματος.

Ευγενή και βαρέα μέταλλα, κομμάτια της ζωής μας

Ο άργυρος, γνωστός και ως ασήμι, παραμένει επίσης ένα συστατικό που διαμορφώνει αποφασιστικά την καθημερινότητα ιατρών και νοσηλευτών, καθώς αποτελεί την βάση κατασκευής ιατρικών στολών και εξοπλισμών, και φαρμακευτικών σκευασμάτων. Από τους καθετήρες και τα εμφυτεύματα μέχρι το οδοντιατρικό αμάλγαμα, συναντάμε τον αργυρό ως πρώτη ύλη.

Η εντυπωσιακή ανθεκτικότητα του μολύβδου στην διάβρωση, τον καθιστά απαραίτητο υλικό σε οικοδομικές εργασίες. Το γεγονός όμως ότι μπορεί να προστατέψει επαρκώς από την ραδιενέργεια και την επικίνδυνη ακτινοβολία, κάνει επιτακτική την χρήση του στην καθημερινότητα γιατρών, νοσηλευτών και ασθενών που εκτίθενται σε ακτίνες Χ, είτε για διαγνωστικούς είτε για θεραπευτικούς λόγους.

Γίνεται σαφές από όλα τα παραπάνω, πως η ευρωπαϊκή εξορυκτική βιομηχανία καλείται και αυτή να συμβάλλει ουσιαστικά στην ταχύτατη παραγωγή εκείνων των πρώτων υλών που θα γίνουν στη συνέχεια τα εργαλεία της αναχαίτισης και εν τέλει, της εξουδετέρωσης της παγκόσμιας πανδημίας στην Ευρώπη, στην Αμερική και σε όλο τον κόσμο.

Η χώρα μας ανήκει στους «παίκτες» αυτής της διεθνούς εφοδιαστικής αλυσίδας, καθώς διαθέτει πλούσια κοιτάσματα σε πολύτιμα ορυκτά, όπως χρυσό, αργυρό, μόλυβδο, χαλκό και ψευδάργυρο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της βορειοανατολικής Χαλκιδικής και των Μεταλλείων Κασσάνδρας, όπου οι ορυκτές πρώτες ύλες αυτές εξορύσσονται υπεύθυνα από την εταιρεία Ελληνικός Χρυσός.