180 λεπτά υπομονή

“Θα μπορούσατε να απαντήσετε αυτή την ερώτηση και στα αγγλικά” ρωτήθηκε ο Γερμανός Γκύντερ Έττινγκερ, από Γερμανό βουλευτή, κατά τη διάρκεια της ακρόασης του τη Δευτέρα στο Ευρωκοινοβούλιο.

Το “αστείο” είναι παλιό. Ο πρώην αλλά και μελλοντικός Ευρωπαίος Επίτροπος είχε ακούσει από το ξεκίνημα της προηγούμενης του θητείας αρκετά ειρωνικά σχόλια, τόσο για το επίπεδο των αγγλικών του, όσο και για τη γνήσια… σουηβική προφορά με την οποία τα εκτοξεύει δημοσίως. Αλλά το σημαντικότερο δεν είναι αυτό. Ο πολιτικός με την λίγο “χωριάτικη” κοψιά και την πολύ συντηρητική κοσμοθεωρία θα είναι ο υπεύθυνος της Κομισιόν για την περιβόητη ψηφιακή ατζέντα και πολλές από τις απαντήσεις του έδειξαν ότι οι γνώσεις του για το θέμα περιορίζονται μάλλον στο επίπεδο του αρχάριου.

Έπρεπε λοιπόν να κάνει απλώς 180 λεπτά υπομονή, να αφήσει να περάσουν αναπάντητες και κάποιες σαρκαστικές παρατηρήσεις, από αυτές που πιθανώς θα ακούσουν και άλλοι συνάδελφοί του, που αυτές τις μέρες υποβάλλονται στο μαρτύριο της ακρόασης. Για πρώτη φορά ίσως έχουν ακουστεί προκαταβολικά τόσες πολλές ενστάσεις για τόσους πολλούς από αυτούς και το πολιτικό παρελθόν τους.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα ο αντιευρωπαϊστής Βρετανός Τζόναθαν Χιλλ, που θα αναλάβει την ατζέντα των χρηματοπιστωτικών υποθέσεων και της αγοράς κεφαλαίων. Ο Ούγγρος Τίμπορ Νάβρατσιτς υπεύθυνος για θέματα πολιτισμού, εκπαίδευσης και νεολαίας, ο οποίος έχει θητεύσει σε μια κυβέρνηση, που πολλοί θεωρούν ότι έχει ξεπεράσει τα όρια του αυταρχισμού και την κατατάσσουν στους καταπατητές των πολιτικών ελευθεριών. Η Τσέχα Βέρα Γιούροβα που θα χειριστεί τις υποθέσεις Δικαιοσύνης, έχοντας την εμπειρία δικαστικών περιπετειών στην πατρίδα της και η Σλοβένα Αντιπρόεδρος Αλένκα Μπράτουζεκ, η οποία αυτοπροτάθηκε ως επίτροπος όταν ήταν η ίδια πρωθυπουργός. Ο Ισπανός Αρίας Κανιέτε, ο οποίος λέει ότι ξεφορτώθηκε το πακέτο των μετοχών εταιρειών πετρελαιοειδών προκειμένου να γίνει Επίτροπος ενέργειας και κλιματικής δράσης και ο Μαλτέζος Καρμένου Βέλλα, που θα αναλάβει το χαρτοφυλάκιο του περιβάλλοντος, έχοντας ασχοληθεί ενεργά με επικερδείς επενδύσεις στον τομέα των κατασκευών και του τουρισμού στην πατρίδα του. Ανάλογες υποψίες για σύγκρουση συμφερόντων υπάρχουν και για άλλους υποψήφιους. Ετσι κι αλλιώς η διαδικασία παρουσίασης  των πρότερων οικονομικών τους δραστηριοτήτων και των περιουσιακών τους στοιχείων έχει ένα μάλλον “εθελοντικό” χαρακτήρα.

Υπάρχει λοιπόν περίπτωση να κοπούν ορισμένοι; Το ερώτημα ήταν αν κάποιοι από τους Χριστιανοδημοκράτες υποψήφιους θα μπουν στο στόχαστρο των σοσιαλδημοκρατών και αντιστρόφως. Η λογική του “μεγάλου συνασπισμού” στην Ευρώπη λέει ότι τέτοιες ακρότητες θα αποφευχθούν και οι “καυτές” ερωτήσεις θα προέρθουν μάλλον από τα στρατόπεδα των μικρότερων ομάδων ή από κάποιους γραφικούς ανένταχτους ευρωβουλευτές, μερικοί από τους οποίους το ρίχνουν και λίγο στην καυστική ειρωνεία, όταν έχουν απέναντί τους έναν “ψαρωμένο” μέλλοντα Επίτροπο. Μια φορά στα πέντε χρόνια σου δίνεται τέτοια ευκαιρία. Ηδη η μελλοντική Επίτροπος Εμπορίου, η Σουηδή Σεσίλια Μάλστρεμ τα “άκουσε” χθες για τις στενές της σχέσεις με τις ΗΠΑ, στο θέμα της ανταλλαγής προσωπικών δεδομένων Ευρωπαίων πολιτών.

Τι είναι όμως 180 λεπτά μπροστά στην πενταετία, που θα ακολουθήσει; Αν το δεις από την πλευρά των τυχερών, τίποτα. Αν το δεις από την πλευρά των Ευρωπαίων πολιτών τότε μπορεί και να αναλογιστείς ότι η επιλογή των Επιτρόπων με καθαρά κομματικά κριτήρια από τις κυβερνήσεις τους και η μοιρασιά των “χαρτοφυλακίων” από τον κ.Γιούνκερ, με βάση την προσπάθεια να τηρηθούν οι βρυξελλιώτικες ισορροπίες, μπορεί να οδηγήσουν πάλι σε μια επιτροπή, που θα σφραγίσει οριστικά την αποσύνθεση της ευρωπαϊκής ιδέας.

Θα αντιτείνει κανείς ότι οι Επίτροποι είναι απλά διαχειριστές και έχουν ένα ισχυρό γραφειοκρατικό μηχανισμό δίπλα τους, που μπορεί να τους βοηθήσει να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις, ακόμα και αν είναι άσχετοι με την ατζέντα τους, όπως ακούγεται για τον Εττινγκερ και τον περίπλοκο ψηφιακό κόσμο…

Αλλά ακριβώς αυτό είναι το σαράκι, που εδώ και χρόνια σιγοτρώει τα θεμέλια της ΕΕ. Οτι δηλαδή η ευρωπαϊκή υπόθεση έχει πάψει να αντιμετωπίζεται ως πολιτικό ζήτημα και έχει μετατραπεί απλά σε διαχειριστικό. Οτι οι Επίτροποι στρογγυλοκάθονταν απλά στη βιτρίνα ενός πανίσχυρου γραφειοκρατικού μηχανισμού, που έχει σε μαγάλο βαθμό διαβρωθεί από ισχυρά οικονομικά συμφέροντα. Τα χιλιάδες λόμπυς με έδρα τις Βρυξέλλες δεν θέλουν κάποιους να κυβερνούν. Θέλουν κάποιους απλά να διακυβερνούν, να διαχειρίζονται προκαθορισμένες και συχνά εξωθεσμικές αποφάσεις. Και τους επιβραβεύουν μετά την λήξη της θητείας τους με καλά αμοιβόμενες θέσεις στον ιδιωτικό τομέα. Κι αυτό το πρόβλημα δεν θα λυθεί μέσα στα 180 λεπτά μιας ακρόασης, όσο “επώδυνη” κι αν φανεί στα μάτια των ανυποψίαστων.

* Ο Κώστας Αργυρός είναι δημοσιογράφος κι έχει βραβευτεί για το δημοσιογραφικό του έργο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ίδρυμα Μπότση και την Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων. Τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε με το τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ, αναδεικνύοντας κυρίως ευρωπαϊκά θέματα.