Στον δάσκαλό μου με αγάπη

Μια “πρωτότυπη” (ή μήπως αδέξια;) έκθεση το 1980 από ένα 15χρονο της τρίτης Γυμνασίου. Στο 17ο Γυμνάσιο Παγκρατίου, που τώρα δεν υπάρχει πια (κατεδαφίστηκε) και μια σημείωση του καθηγητή: “Εσύ μπορείς να γίνεις δημοσιογράφος”. Ο δάσκαλος δεν είχε λαθέψει. Σπάνια, άλλωστε, μέσα στην αίθουσα και στο μάθημα των Νέων Ελληνικών, ο Ηλίας Κατσούλης έλεγε λάθος πράγματα.

Για τον μικρό μαθητή, η σημείωση του καθηγητή έμοιαζε με την πρώτη επιβεβαίωση στον επαγγελματικό του προσανατολισμό. Ενάμιση χρόνο μετά θα έκανε τα πρώτα του αθώα βήματα στο αθλητικό ρεπορτάζ, στο ΦΩΣ των Σπορ. Ο “κύριος Ηλίας”, λες και παρακολουθούσε, θυμόταν ότι μου είχε γράψει: “Στο είχα πεί…” έλεγε, χαμογελώντας και ισιώνοντας το μονίμως ακατάστατο τσουλούφι του, στις σποραδικές συναντήσεις μας. Αυτός στο Γυμνάσιο, ο μαθητής (πλέον) στο Λύκειο.

Όμως εκείνη η σχολική χρονιά, της τελευταίας τάξης του Γυμνασίου, ήταν για τους μαθητές του “δεκαεφτά” μια πραγματική μυσταγωγία. Για εκείνους, τουλάχιστον, που τα “Νέα Ελληνικά” δεν ήταν μια ακόμη αγγαρεία, αλλά μια αποκάλυψη.

Ο Κατσούλης με το κασετόφωνο, να πατάει το play. Κι εμείς από κάτω, να γνωρίζουμε τον Ελύτη, τον Ρίτσο, τον Γκάτσο. Αλλά και τον Θεδωράκη, τον Χατζιδάκη, τον Λεοντή. Μια μουσική, για άλλους γνώριμη από τις οικογενειακές ρίζες, για άλλους παντελώς άγνωστη, στην εποχή του Βοσκόπουλου και του Καφάση.

Υπομονετικός, μειλίχιος, μπορούσε να ακούσει τη μεγαλύτερη χαζομάρα και να αντέξει την …άγνοια. Να ενθαρρύνει την αναζήτηση, την σύνθεση και την αγάπη στην ποίηση, αλλά και στο γράψιμο, στο διάβασμα και την τέχνη. Δεν τον θυμάμαι να αγριεύει, μόνο μια φορά που απηυδησμένος από την αυθάθεια (ίσως και την απάθεια) κόντεψε να σπάσει την πόρτα, φωνάζοντας σε ένα συμμαθητή “βγες έξω, τώρα”. Κανείς δεν το επιχείρησε …ξανά.

Για τον πολύ κόσμο, ο Ηλίας Κατσούλης που έφυγε από την ζωή την Πέμπτη, σε ηλικία 69 ετών, χτυπημένος ζόρικα από τον καρκίνο, ήταν ένας θαυμάσιος στιχουργός, που έγραψε σημαντικά τραγούδια. Ερωτικός, στοχαστικός, δεν στιχουργούσε με τεχνική, αλλά με συναίσθημα και λεπτότητα. Άλλοι τον γνώρισαν από την στήλη του στο “Δίφωνο”, όπου καμιά φορά …έβγαζε και τα απωθημένα του. Όσοι πήγαιναν στη Νέα Φιλαδέλφεια, ή αργότερα στο ΟΑΚΑ, θα τον αναγνώριζαν (με το τσιγάρο στα χείλη) μέσα στους επώνυμους οπαδούς της ΑΕΚ. Την αγαπούσε, όπως και τα τραγούδια.

Για μας όμως, που είχαμε την τύχη να μας διδάξει, παραμένει ο δάσκαλος. Κι εκείνη η σημείωση στην έκθεση του 1980, έχει μείνει, ακόμη χαραγμένη στο μυαλό, νομίζω δεν θα σβήσει στο πέρασμα του χρόνου. Πριν από δυο χειμώνες, συναντηθήκαμε σε μια εκδήλωση του Πνευματικού Κέντρου Βύρωνα προς τιμήν του Ξενοφώντα Φιλέρη. Του έσφιξα το χέρι και του θύμισα τι μου χε γράψει. Χαμογέλασε και με άφησε για μια ακόμη φορά έκπληκτο: “Το θυμάμαι. Την έχω κρατήσει κιόλας την έκθεσή σου…” είπε και με χτύπησε “πατρικά” στην πλάτη.

Αντίο δάσκαλε. Τα έλεγες (και τα έγραψες) καλά…