Κριτική ταινίας: El Greco

Μια ταινία, μια παραγωγή, η Ελλάδα κι ο Έλληνας ζωγράφος της. Πόσο πετυχημένος μπορεί να είναι ο συνδυασμός όλων αυτών; Το ΜΕΝ 24 παρουσιάζει την δικιά του κριτική της εγχώριας κινηματογραφικής υπερπαραγωγής, El Greco.Μία ημέρα μετά από την επίσημη πρεμιέρα του έργου το σινεμά Αττικόν στη Σταδίου ήταν γεμάτο, η ουρά στα ταμία μεγάλη, από ανθρώπους που άκουσαν τόσα πολλά για αυτή την υπερπαραγωγή του ελληνικού σινεμά που κόστισε 7.000.000 ευρώ. Μήπως όλα ήταν…πολύ κακό για το τίποτα;




Ο Ελ Γκρέκο στο κινηματογραφικό πανί



Το θέμα της ταινίας είναι η ζωή του κρητικού αναγεννησιακού ζωγράφου Δομίνικου Θεοτοκόπουλου (Νικ Άσντον), που έγινε γνωστός με το όνομα Έλ Γκρέκο (Ο Έλληνας). Η ιστορία της ταινίας ξεκινάει από την Κρήτη, όταν ο νεαρός ζωγράφος γνωρίζει και ερωτεύεται την Φραντζέσκα ντα Ρίμι (Δ. Ματσούκα), κόρη του Ενετού κυβερνήτη της Κρήτης και την ακολουθεί στη Βενετία μαζί με τον σύντροφο και φύλακά του Νικολό (Λ. Λαζόπουλος). Μετά από τη μαθητεία στα εργαστήρια του Τιτσιάνο (Σ. Μουστάκας), ο Θεοτοκόπουλος θα φύγει για το Τολέδο της Ισπανίας όπου θα γίνει διάσημος στους καλλιτεχνικούς και θρησκευτικούς κύκλους για την ικανότητά του να φωτίζει τα πρόσωπα απλών ανθρώπων, οι οποίοι μέσα από τους πίνακές του μεταμορφώνονται σε Αγίους. Αυτό θα τον φέρει αντιμέτωπο με τον μεγάλο ιεροεξεταστή Νίνιο ντε Γκεβάρα (Χουάν Ντιέγο Μπότο), που τον κατηγορεί για βλασφημία, κατηγορία που εκείνη την εποχή έφερε την ποινή του θανάτου στην πυρά.




Μια γεύση από Αναγέννηση



Τα δυνατά σημεία είναι η φωτογραφία του Άρη Σταύρου, ο οποίος, παίζοντας με έντονα χρώματα και υποφωτισμούς, δημιουργεί μία υπέρλαμπρη αναγεννησιακή ατμόσφαιρα, όπως το εργαστήριο του Τιτσιάνο, σε συνδυασμό με ζοφερές σκιές, αποδίδοντας το σκοτεινό κομμάτι της ιεράς εξέτασης. Η μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου και η ενδυματολογία της βραβευμένης με δύο βραβεία Γκόγια, Λάλα Χούεντε, είναι κάποια από τα στοιχεία που συμβάλλουν θετικά στην ατμόσφαιρα. Τα σκηνικά από τον Άρη Δαμιανό, συμβάλουν επίσης στη δημιουργία της ατμόσφαιρας της εποχής με εκπληκτικά κτήρια μεσαιωνικής και αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής.



Ίσως οι πιο ενδιαφέρουσες στιγμές της ταινίας, είναι η περίοδος της δόξας του Θεοτοκόπουλου στο Τολέδο της Ισπανίας κι όταν έρχεται αντιμέτωπος με το δικαστήριο της ιερής εξέτασης που του απαγγέλλει κατηγορίες για βλασφημία. Μέσα από αυτές τις σκηνές σκιαγραφείται ο παραλογισμός εκείνης της θεοκρατικής και σκοταδιστικής περιόδου. Όσοι δεν γνωρίζουν την ζωή του ζωγράφου, τους περιμένει μία ευχάριστη ανατροπή στο τέλος της ταινίας.




Κινηματογράφος του Μεσαίωνα;; (κυριολεκτικά)




Βέβαια τα μειονεκτήματα της ταινίας υπερτερούν των θετικών και το αποτέλεσμα είναι κάτι παραπάνω από τη μετριότητα. Ένα από τα σοβαρότερα ελαττώματα της ταινίας είναι ότι οι περισσότεροι ηθοποιοί υποδύονται τους ρόλους τους με πολύ άκομψο και ψεύτικο τρόπο. Η ερμηνεία του Άγγλου Νικ Άσντον, στον πρωταγωνιστικό ρόλο είναι μέτρια και αποτυγχάνει να μας πείσει για το εκρηκτικό ταμπεραμέντο του Κρητικού ζωγράφου.




Ο Λάκης Λαζόπουλος προσπαθεί για μία ακόμα φορά να δραπετεύσει από τον ρόλο του κωμικού και σατυρικού σχολιαστή, που γνωρίζει τόσο καλά και υπηρετεί με συνέπεια πολλά χρόνια, και να διεισδύσει στο σινεμά. Ευτυχώς αυτή την φορά ο ρόλος του είναι σχεδόν βουβός, αλλά τα μουγκρητά και οι λίγες ατάκες που έχει μέσα στην ταινία φλερτάρουν με τα όρια του τραγελαφικού.




Η Δήμητρα Ματσούκα πέρα από μία όμορφη σκηνική παρουσία που μοιάζει εκπληκτικά με την Μαρία Μαγδαληνή του Γκρέκο, δεν έχει να προσφέρει τίποτα ερμηνευτικά στην ταινία. Η ερμηνεία της στο ρόλο της Φραντσέσκα ντα Ρίμι, την πρώτη αγάπη του Θεοτοκόπουλου, δεν μας πείθει, με αποκορύφωμα τη σκηνή όπου, σαν καλόγρια πια, έρχεται αντιμέτωπη με τον μεγάλο ιεροεξεταστή για να τον παρακαλέσει για την τύχη του Θεοτοκόπουλου. Σε αυτή την σκηνή έχεις την αίσθηση ότι μιλάει αγγλικά ένα φρικιό από την πλατεία Εξαρχείων και όχι μία καλόγρια του 16ου αιώνα.




Από το ναυάγιο ερμηνειών οι μόνοι που σώζονται είναι ο Αργεντινός Χουάν Ντιέγο Μπότο, στον ρόλο του μέγα ιεροεξεταστή, που αποδίδει με πειστικότητα τον ταραχώδη ψυχισμό ενός ανθρώπου που ισορροπεί μεταξύ του απόλυτου κακού και του καλού, η σύντροφος του Θεοτοκόπουλου Χερόνυμα, που υποδύεται η ηθοποιός Λάιλα Μαρούλ, συνθέτοντας ένα χαρακτήρα με παιχνιδιάρικη συστολή, πάθος και αγάπη για τον αναγεννησιακό ζωγράφο.




Θα ήταν παράληψη να μην αναφέρουμε τον Σωτήρη Μουστάκα που στον τελευταίο ρόλο της καριέρας του, μας εκπλήσσει ευχάριστα, παίζοντας τον ρόλο του ζωγράφου Τιτσιάνο, στον οποίο μαθήτευσε ο Θεοτοκόπουλος στη Βενετία. Ο Μουστάκας δημιουργεί σχεδόν από ένστικτο το εκκεντρικό ταμπεραμέντο ενός μεγάλου καλλιτέχνη όπως ήταν ο Τιτσιάνο. Επίσης οι υπόλοιποι μικροί ρόλοι της ταινίας από Ισπανούς και Έλληνες ηθοποιούς είναι από αξιοπρεπείς μέχρι πολύ καλοί.



Ο Ελ Γκρέκο σε σκηνοθεσία του Γιάννη Σμαραγδή είναι μία πολύ υπερτιμημένη ταινία. Παρά την ατμόσφαιρα και τα ωραία σκηνικά, η ταινία δυστυχώς χάνει σε ουσία. Το μόνο που θα ήθελα να πω είναι μην ψαρώνετε. Αν από την άλλη είστε αρκετά θαρραλέοι και βασανίζεστε από αϋπνίες τότε αυτή η ταινία είναι σίγουρα για εσάς.




Το trailer της ταινίας