Φρούτα και λαχανικά “ταΐζουν” το εμπορικό έλλειμα – Καμπανάκι για παραγωγή και τιμές

Οι Έλληνες είναι στην κορυφή της παγκόσμιας κατανάλωσης σε ντομάτες με περίπου 65 κιλά, κατά κεφαλήν, ετήσια κατανάλωση. Ανάλογα ποσοστά καταγράφονται και σε άλλα ανάλογα προϊόντα, καθώς η Ελληνική γη, με τη βιοποικιλότητα που τη διακρίνει, έχει το “δώρο”, μια μοναδικής, και μάλιστα “zero mile”, δηλαδή σε μηδενική απόσταση μεταξύ χωραφιού και ραφιού, παραγωγής που έχει “χτίσει” καταναλωτικές συνήθειες και τη σχετική ευεργετική Μεσογειακή διατροφή.

Όμως, τα τελευταία χρόνια, η μεγάλη αυτή κληρονομιά απειλείται, ένεκα των κλιματικών συνθηκών, της λειψυδρίας, της μη ανάπτυξης της θερμοκηπιακής καλλιέργειας, αλλά και των ελλείψεων σε εργατικό δυναμικό. Δηλαδή, καταγράφεται παραγωγικό έλλειμμα που καλύπτεται από εισαγωγές, ειδικά σε περιόδους καύσωνα και μεγάλης ζήτησης, όπως είναι ο Αύγουστος που δημιουργεί ζητήματα τόσο παραγωγικά, όσο κι εύρυθμης λειτουργίας της αλυσίδας της αγοράς.

Καμπανάκι φορέων

Στο φόντο αυτό πολλοί είναι οι παραγωγικοί φορείς, που στο φόντο και των εξαγγελιών της κυβέρνησης για την στήριξη της θερμοκηπιακής καλλιέργειας, ζητούν “αφύπνιση” και χάραξη μιας εθνικής στρατηγικής.

“Η υποκατάσταση των εισαγομένων από εγχωρίως παραγόμενα φρούτα και λαχανικά πρέπει να είναι στρατηγικός στόχος της χώρας μας” τονίζει σε ανακοίνωσή της, με αφορμή τα στοιχεία για τις εισαγωγές νωπών προϊόντων Απριλίου,  ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Φρούτων, Λαχανικών και Χυμών Incofruit Hellas.

Όπως αναφέρει, συγκεκριμένα, ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Γ. Πολυχρονάκης “η έμφαση στην εγχώρια παραγωγή, η δημιουργία προστιθέμενης αξίας και η ιδιαιτερότητα της ποιότητος είναι η σωστή στρατηγική”. Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι, “η εισαγωγή νωπών φρούτων και λαχανικών δείχνει συνεχή ανάπτυξη του ξένου ανταγωνισμού τόσο στην χώρα μας όσο και στις λοιπές κοινοτικές αγορές”.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ειδικά στις μπανάνες, όπου βέβαια, η κατανάλωση καλύπτεται, κατά βάση από τις εισαγωγές, υπάρχει μια αξιόλογη εγχώρια παραγωγή στην Άρβη, Ηρακλείου Κρήτης. Όπως, μάλιστα ανέδειξε, σε μια αναλυτική επιτόπια καταγραφή την Κυριακή 11/5,  η εκπομπή “Από το χωράφι στο ράφι” της ΕΡΤ3, με τον πολύπειρο δημοσιογράφο Λεωνίδα Λιάμη “η εγχώρια παραγωγή έχει σημαντική δυναμική λόγω της γεύσης και της ποιότητά της. Ωστόσο οι εκπρόσωποι των παραγωγών στα νότια του Ηρακλείου, που έχουν επενδύσει σημαντικά στην εν λόγω καλλιέργεια, ανέδειξαν το ζήτημα των περιθωρίου κέρδους των μεσαζόντων, που ενώ στις εισαγόμενες περιορίζονται σε ποσοστά 15-25%, κατά τη διακίνηση της εγχώριας παραγωγής “αυγατίζουν” τα εν λόγω περιθώρια καθιστώντας το εν λόγω προϊόν λιγότερο ανταγωνιστικό.

Είναι χαρακτηριστικό, δε, ότι με βάση όσα τονίζει ο κ. Πολυχρονάκης, “οι αυξημένες εισαγωγές της ΕΕ από τρίτες χώρες οφείλονται στη υφιστάμενη απόκλιση σε εργασιακά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά θέματα κ.α, που υπάρχει μεταξύ κοινοτικών και μη κοινοτικών παραγωγών,  η οποία προκαλεί συνεχή ανάπτυξη των εισαγωγών τόσο στην αγορά της ΕΕ όσο και στην εθνική.

Εντύπωση προκαλεί η εισαγωγή παραγομένων στην χώρα μας, νωπών φρούτων και λαχανικών σε αυτάρκεια με ποσότητες που μπορούν να καλύψουν την εγχώρια ζήτηση και που η περίσσεια τους εξάγεται, καταγράφοντας χρόνο με τον χρόνο ρεκόρ τόσο σε ποσότητες όσο και σε αξίες. Δικαιολογημένες είναι ίσως οι εισαγωγές τροπικών προϊόντων μη παραγομένων στην χώρα μας

Είναι απαραίτητο τα φρούτα και λαχανικά που προέρχονται από τρίτες χώρες  να πληρούν τις ίδιες ποιοτικές προδιαγραφές που απαιτούνται για τους παραγωγούς (γεωργούς και κτηνοτρόφους) της ΕΕ, με ίσες συνθήκες εργασίας και ίδια χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, καθώς και να επιδιωχθεί όπως οι ελληνικές ελεγκτικές αρχές διενεργούν αυστηρούς ελέγχους για τήρηση των εμπορικών προδιαγραφών ποιότητος και μη ύπαρξης υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα εισαγόμενα προϊόντα στην ελληνική αγορά με παράλληλη διασφάλιση της μη ελληνοποίησης τους

Επίσης παρεμφερείς έλεγχοι πρέπει να διενεργούνται και στα αποστελλόμενα – εξαγόμενα οπωροκηπευτικά προϊόντα προς διασφάλιση της φήμης των προϊόντων μας που θα συμβάλλει στην περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών τους”.

Ο Απρίλιος

Με βάση το Σύνδεσμο, τον Απρίλιο οι εισαγωγές, με βάση προσωρινά στοιχεία για το 2025, μειώθηκαν – 3,56% με 85.729 τόνους έναντι 88.896 του Απριλίου 2024

Τα περισσότερα εισαγόμενα φρούτα και λαχανικά τον Απρίλιο ήταν οι μπανάνες, 29.048 τόνους + 0,83% έναντι 28.810 τ. και έπονται κρεμμύδια 3.773  τόνους + 321% έναντι 896 τ., κ.α έναντι πέρσι.

Συνεχίζουν οι εισαγωγές

Με βάση τα ίδια προσωρινά στοιχεία εκτιμάται ότι οι εισαγωγές το α’ τετράμηνο 2025 συνεχίσθηκαν και σε ετήσια βάση ο όγκος είναι ελαφρώς μειωμένος με το αντίστοιχο διάστημα 2024 ανερχόμενος συνολικά σε 311,301 χιλ. τόνους φρούτων και λαχανικών (-3,1%)  και αυξημένες έναντι αντίστοιχου διάστηματος 2023 κατά 28,5%

Αναλυτικά με βάση τα κυριότερα προϊόντα οι εισαγωγές παρατίθενται:

α) 158.894 τόνοι πατάτες έναντι 175.278 το 2024 – 9,25% προερχόμενες (κατανομή κατά χώρα βάσει στοιχείων ΕΛΣΑΤ Μαρτ.25) από Αίγυπτο, Γαλλία , Ολλανδία, Γερμανία και Κύπρος

β) 102.557 τόνοι μπανάνες έναντι 90.027 το 2024 + 13,92% προερχόμενες από Ισημερινό και ακολουθούν Κόστα Ρίκα και Ιταλία!!, Κολομβία

γ)  8.415 τόνοι  κρεμμύδια, έναντι 7.744 πέρσι μειωμένες + 8,66% προερχόμενα από Αυστρία, Ολλανδία και ακολουθεί Γερμανία

δ) 1.335 τόνοι τομάτες έναντι 1.282 τ. το 2024 + 4,13% προερχόμενες από Τουρκία Βουλγαρία και Ισπανία

ε) 1.450.τόνοι πιπεριές γλυκοπιπεριές έναντι 1.925 τ. το 2024 – 24,68% προερχόμενες από Ισραήλ ,Ολλανδία και Ισπανία

ζ) 5.375 τόνοι μήλων έναντι 10.882 πέρσι αυξημένες – 50,63% προερχόμενα από Ιταλία, Β.Μακεδονία και ακολουθεί Πολωνία

η) 1.796 τόνοι αβοκάντο έναντι 2.090 πέρσι – 14,07% προερχόμενα από Ολλανδία, Ισραήλ και Ισπανία α

θ) 673 τόνοι πορτοκάλια έναντι 1.470 πέρσι – 54,22% προερχόμενα κυρίως από από Ιταλία, Ρουμανία!!! και ακολουθεί Βουλγαρία!!!

ι) 4.648 τόνοι μανιτάρια έναντι 4.643 πέρσι + 0,11% προερχόμενα από Βέλγιο, Ολλανδία και ακολουθεί Γερμανία

Εκτός των παραπάνω εισήχθησαν και άλλα φρούτα και λαχανικά όπως π.χ μανταρίνια, νεκταρίνια, δαμάσκηνα ,πεπόνια ,επιτρ.σταφύλια, κολοκυθάκια, καρότα, λάχανα, μαρούλια ακόμη και ραπανάκια κ.α..

Το εμπορικό έλλειμμα

Στο μεταξύ,  στο φόντο αυτό και με κάποια συνεισφορά των εισαγωγών  αγροτικών προϊόντων αύξηση 25,3% σημείωσε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας τον Μάρτιο εφέτος, καθώς υπήρξε μείωση των εξαγωγών και ανοδική πορεία των εισαγωγών. Ειδικότερα, από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τις εμπορευματικές συναλλαγές προκύπτουν τα εξής:

Η συνολική αξία των εισαγωγών ανήλθε στο ποσό των 6.973,6 εκατ. ευρώ τον Μάρτιο 2025 έναντι 6.720,1 εκατ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2024, παρουσιάζοντας αύξηση 3,8% (χωρίς τα πετρελαιοειδή σημειώθηκε αύξηση κατά 254,6 εκατ. ευρώ ή 4,8%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία υπήρξε αύξηση κατά 254,4 εκατ. ευρώ ή 4,9%).

Η συνολική αξία των εξαγωγών ανήλθε στο ποσό των 3.935,7 εκατ. ευρώ έναντι 4.295,5 εκατ. ευρώ τον Μάρτιο 2024, παρουσιάζοντας μείωση 8,4% (χωρίς τα πετρελαιοειδή παρουσιάστηκε αύξηση κατά 203,1 εκατ. ευρώ ή 6,7%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία σημειώθηκε αύξηση κατά 205,9 εκατ. ευρώ ή 6,9%).

Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου ανήλθε σε 3.037,9 εκατ. ευρώ έναντι 2.424,6 εκατ. ευρώ τον Μάρτιο 2024, παρουσιάζοντας αύξηση 25,3% (χωρίς τα πετρελαιοειδή καταγράφηκε αύξηση κατά 51,5 εκατ. ευρώ ή 2,3%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία υπήρξε αύξηση κατά 48,5 εκατ. ευρώ ή 2,2%).

Το α’ τρίμηνο, η συνολική αξία των εισαγωγών ανήλθε στο ποσό των 20.423,6 εκατ. ευρώ έναντι 20.344,4 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2024, παρουσιάζοντας αύξηση 0,4% (χωρίς τα πετρελαιοειδή παρουσιάστηκε αύξηση κατά 590,5 εκατ. ευρώ ή 3,9%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία υπήρξε αύξηση κατά 615,4 εκατ. ευρώ ή 4,1%).

Η συνολική αξία των εξαγωγών ανήλθε στο ποσό των 12.130,1 εκατ. ευρώ έναντι 12.342,9 εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνο του 2024, παρουσιάζοντας μείωση 1,7% (χωρίς τα πετρελαιοειδή σημειώθηκε αύξηση κατά 660,1 εκατ. ευρώ ή 7,6%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία σημειώθηκε αύξηση κατά 668,9 εκατ. ευρώ ή 7,8%).

Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου ανήλθε σε 8.293,5 εκατ. ευρώ έναντι 8.001,5 εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνο του 2024, παρουσιάζοντας αύξηση 3,6% (χωρίς τα πετρελαιοειδή καταγράφηκε μείωση κατά 69,6 εκατ. ευρώ ή 1,1%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία υπήρξε  μείωση κατά 53,5 εκατ. ευρώ ή 0,8%).

Πληθωρισμός

Στην εικόνα αυτή  εγγράφεται πάντως και η ανοδική τάση των τιμών που συνεχίζει. Είναι ενδεικτική η αύξηση της τάξης του 8,2% με την οποία κινήθηκε σε ετήσια βάση ο πληθωρισμός στα φρούτα τον Απρίλιο. Στα, δε, λαχανικά η αύξηση ήταν στο 2,8, ενώ από μήνα σε μήνα (Μάρτιος – Απρίλιος) η αύξηση στα νωπά λαχανικά κτλ ήταν στο 2,1%.

Συνολικά, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, στο 2% κινήθηκε ο πληθωρισμός στην ομάδα «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί, άλλα προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής, κρέατα (γενικά), νωπά ψάρια, γιαούρτι, αυγά, φρούτα (γενικά), λαχανικά (γενιά), ζάχαρη- σοκολάτες- γλυκά- παγωτά, καφές- κακάο- τσάι, μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμοί φρούτων. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών σε: τυριά, ελαιόλαδο, σάλτσες- καρυκεύματα. Υπενθυμίζεται ότι ο ρυθμός ανόδου του πληθωρισμού τον Απρίλιο εφέτος, “φρέναρε”, καθώς αυξήθηκε 2%, από 2,4% τον Μάρτιο και έναντι αύξησης 3,1% που σημειώθηκε επίσης σε ετήσια βάση τον Απρίλιο 2024.