Καλωσόρισε το 1982

Του Γιάννη Οικονόμου

Αν είσαι υπουργός Παιδείας στην Ελλάδα του σήμερα, ανεξάρτητα με το αν και σε «ποιον Θεό πιστεύεις», οφείλεις να εξετάσεις σοβαρά την αναγκαιότητα, οι σπουδές και τα πτυχία για τα παιδιά αυτών των οικογενειών να είναι ένα ισχυρότατο εργαλείο κινητικότητας: κοινωνικής και επαγγελματικής.

Όταν το φάντασμα του αποκλεισμού και της περιθωριοποίησης απειλεί τη νέα γενιά της πατρίδας μας, οφείλεις να γνωρίζεις ότι τα πανεπιστήμια υπάρχουν για τη γνώση και την αγορά εργασίας. Υπάρχουν για να κρατούν το δρόμο της ανόδου ανοιχτό και την προοπτική μιας καλύτερης ζωής ζωντανή. Δεν υπάρχουν για να διασφαλίζουν μιας κάποιας μορφής «δημοκρατία», όπως την έχουν στο μυαλό τους ο κ. Γαβρόγλου (που διατύπωσε την άποψη αυτή) ή κάποιοι πρώην Κνίτες ή αμετανόητοι καταληψίες. Ούτε για να κρατούν ζωντανά τα δόγματά τους. Στην κανονική δημοκρατία άλλωστε, το Σύνταγμα της χώρας εναποθέτει την προάσπιση της στη διάκριση των εξουσιών, στη λειτουργία των θεσμών και φυσικά στο πατριωτισμό των Ελλήνων. Όχι όμως στα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ.

Αν υιοθετηθεί η πρόταση Γαβρόγλου, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ οδηγεί την πανεπιστημιακή εκπαίδευση σε μια απολύτως ιδεοληπτική οπισθοδρόμηση, πίσω στο 1982. Δημιουργεί ένα πανεπιστήμιο ελάχιστων απαιτήσεων και προσδοκιών για τα μεσαία και χαμηλά στρώματα, με μαζικά πτυχία, που όμως δεν θα έχουν κανένα αντίκρυσμα.

• Η αναγνώριση των 5ετών προγραμμάτων απευθείας ως μεταπτυχιακών τίτλων, χωρίς την προηγούμενη διασφάλιση της ολοκλήρωσης και πιστοποίησης του πρώτου κύκλου σπουδών και η κατάργηση της εξωτερικής αξιολόγησης των μεταπτυχιακών προγραμμάτων από επιτροπές που ορίζει η ανεξάρτητη αρχή (ΑΔΙΠ), θέτουν τα ελληνικά ΑΕΙ και τα πτυχία τους εκτός του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης, όπως έχει διαμορφωθεί με την συνθήκη της Bologna. Με απλά λόγια αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες απόφοιτοι ξεκινούν από ιδιαίτερα μειονεκτική θέση, σε σχέση με τους Ευρωπαίους της γενιάς τους, στον ανταγωνισμό της αγοράς εργασίας.
• Με τις καταστροφικές ρυθμίσεις για τα μεταπτυχιακά, πολλά και καλά προγράμματα θα κλείσουν. Θέσεις εργασίας θα χαθούν και πολλοί επιστήμονες-καθηγητές θα φύγουν από τη χώρα. Για τους νέους Έλληνες που είναι στα χαμηλά επίπεδα της εισοδηματικής πυραμίδας οι επιλογές θα είναι, είτε χαμηλής ποιότητας μεταπτυχιακά ή καθόλου μεταπτυχιακά. Αντίθετα η αναπαραγωγή των ελίτ, που θα έχει την οικονομική δυνατότητα χρηματοδότησης στο εξωτερικό σπουδών υψηλού επιπέδου, όχι απλώς διασφαλίζεται για τους «έχοντες», αλλά περιχαρακώνεται σε ακόμη μικρότερες ομάδες. Είναι από τα παραδείγματα εκείνα όπου, ο τυφλός δογματισμός οδηγεί στα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα, από αυτά που υποτίθεται επιδιώκει.
• Η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τα πανεπιστήμια ως προνομιακό χώρο κομματικής στρατολόγησης και στο βωμό αυτής της στόχευσης θυσιάζει κάθε προσπάθεια ενίσχυσης του ακαδημαϊκού και τεχνοκρατικού χαρακτήρα της διοίκησης τους. Καθαρές κουβέντες, πρέπει να βρεθεί τρόπος οι φοιτητές να επηρεάζουν τις αποφάσεις της διοίκησης των ιδρυμάτων – μέχρι ενός ορίου- όπως συμβαίνει σε όλο τον κόσμο. Αυτό όμως δεν πρέπει να γίνει με την επιστροφή σε ένα σαθρό μοντέλο που οδήγησε στην άνθηση της συναλλαγής και τελικά σε φαινόμενα διαφθοράς, «μικρής» και «μεγάλης», αλλά και αποπολιτικοποίησης των φοιτητικών παρατάξεων. Όσοι έζησαν το Ελληνικό Πανεπιστήμιο τη δεκαετία το ’90, πολλοί συνοδοιπόροι της δικής μου γενιάς, αλλά κι ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, μπορούν να καταλάβουν πολύ καλά τι εννοώ, είτε ως πικρή ανάμνηση, είτε και ως συλλογική αυτοκριτική.
• Η επαναφορά, τέλος, του νόμου περί ασύλου, είναι μια απολύτως καταστροφική επιλογή. Προκειμένου να πραγματοποιηθεί ο καημός του κ Γαβρόγλου και να γίνουν τα πανεπιστήμια χώροι όπου «θα ζυμώνονται τα κινήματα και οι κοινωνικές διαδικασίες» τα ΑΕΙ κινδυνεύουν να μετατραπούν, περισσότερο από ότι ήδη είναι, σε ζώνες προστατευόμενης εγκληματικότητας, «μικρής» και «μεγάλης».

Η παιδεία από κύριο συστατικό προόδου και προκοπής γενεών, μετατρέπεται σε εργαλείο βαυκαλισμού και αυταρέσκειας ιδεολογικών εμμονών. Η απογοήτευση γίνεται ακόμη μεγαλύτερη αν αναλογιστεί κανείς τι δρόμους θα μπορούσαμε να ανοίξουμε για τα νέα παιδιά, την κοινωνία και την οικονομία μας αν βλέπαμε τα πράγματα αλλιώς. Αν αντί για λογικές ασφυκτικού ελέγχου επιλέγαμε τη λογική της ανεξαρτησίας και της εξωστρέφειας. Αν φροντίζαμε τα πανεπιστήμια μας να διευρύνουν την διεθνή τους εμβέλεια με τη λειτουργία αγγλόφωνων προγραμμάτων σπουδών. Αν τοποθετούσαμε την έρευνα και την καινοτομία στον πυρήνα της εκπαιδευτικής μας φιλοσοφίας.

Σύμφωνα με μελέτη της ΤτΕ ,αυτές και άλλες παρόμοιας λογικής αλλαγές στην παιδεία, θα είχαν μεγάλα αναπτυξιακά οφέλη για τη χώρα, της τάξης του 1% ΑΕΠ ετησίως. Το αστείο και συνάμα το τραγικό της όλης υπόθεσης είναι ότι για να κάνουμε αυτές τις αλλαγές δεν χρειάζεται καμιά πολύωρη διαπραγμάτευση και καμιά άδεια από τον κ. Σόιμπλε.

Απλώς, αντί για «αυταπάτες» χρειάζεται συνείδηση της κατάστασης που βρίσκεται η χώρα και αντί για κομμουνιστικά απωθημένα χρειάζεται ανοιχτό μυαλό.

(Φωτό: Sooc)

* Ο Γιάννης Οικονόμου είναι σύμβουλος του προέδρου της ΝΔ και στέλεχος εταιρείας τροφίμων