Νέα γεωπολιτικά βάσανα με τη Λιβύη, χωρίς λύση στο μεταναστευτικό

Η Λιβύη τείνει να εξελιχθεί σε γεωπολιτικό “Βατερλό” για την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, με ανησυχητικές εξελίξεις όσον αφορά στo ενεργειακό και στο μεταναστευτικό.

Και αυτό καθώς η ρηματική διακοίνωση της λιβυκής κυβέρνησης στον ΟΗΕ από τις 20 Ιουνίου απορρίπτει ουσιαστικά τη μέση γραμμή με την Ελλάδα δυτικά και νοτίως της Κρήτης. Παρότι η Αθήνα επικαλείτο το αντίθετο μετά τη συμφωνία Λιβύης- Τουρκίας της 25ης Ιουνίου για θαλάσσιες σεισμικές έρευνες. Στην πραγματικότητα όμως με τη ρηματική διακοίνωση η Λιβύη αμφισβητεί την ελληνική ΑΟΖ και ουσιαστικά επιχειρεί να επαναφέρει το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019. 

Σημειωτέον ότι πρόκειται για μία κίνηση της “επίσημης” κυβέρνησης με έδρα την Τρίπολη, εκεί όπου θα βρεθεί αύριο Τρίτη 15 Ιουλίου ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, στο δεύτερο σκέλος της προσπάθειας να χτιστούν ξανά διπλωματικές γέφυρες και με τα δυο κέντρα εξουσίας στη Λιβύη.

Η κυβέρνηση στη δυτική Λιβύη βεβαίως έχει πέσει προ πολλού στην αγκαλιά της Τουρκίας. Αλλά η Αθήνα δεν έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια να διαρρήξει αυτή τη σχέση. Για αυτό και διπλωματικές πηγές, απαντώντας στη λιβυκή ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ, τόνιζαν ότι η ελληνική κυβέρνηση θα ασκεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας και ταυτόχρονα έστελναν εκ νέου μήνυμα στην Τρίπολη για συζητήσεις για οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης.

Τι επιδιώκει η Τουρκία μέσω Λιβύης

Βέβαια, η Τρίπολη δεν έχει αμφισβητήσει προς το παρόν τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο πεδίο, καθώς τα θαλάσσια οικόπεδα που έχει προκηρύξει αλλά και οι έρευνες υδρογονανθράκων που έχει προαναγγείλει σε συνεργασία με την Τουρκία, δεν περνούν τη μέση γραμμή. Ωστόσο είναι σαφές πως με την καθοδήγηση της Άγκυρας επιχειρείται βήμα βήμα αμφισβήτηση και στο Λιβυκό Πέλαγος όπως και στο Αιγαίο, με απώτερο στόχο τη συνεκμετάλλευση τυχόν ενεργειακών πηγών.

Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι με τη ρηματική διακοίνωση η κυβέρνηση της Λιβύης επιχειρεί να σπείρει αμφιβολίες για τη χορήγηση αδειών ερευνών σε θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης στις αμερικανικές εταιρείες όπως η Exxon Mobil και η Chevron.  Διότι στη ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ έχουν συννηφθεί χάρτες που περιλαμβάνουν τα θαλάσσια οικόπεδα στα οποία έχει δοθεί από την Αθήνα στις δύο συγκεκριμένες εταιρείες.

Η Αθήνα χρησιμοποιεί ως επιχείρημα αναγνώρισης της ελληνικής κυριαρχίας το γεγονός ότι αμερικανικοί κολοσσοί έχουν απευθυνθεί στη χώρα μας για έρευνες στην περιοχή. Τις εταιρείες όμως δεν τις ενδιαφέρει μόνο ποιος έχει το διεθνές δίκαιο με το μέρος του, αλλά και ποιος θα μπορούσε πρακτικά να τους δημιουργήσει προβλήματα σε μία επένδυση.

Και δεν είναι βέβαια τυχαίο ότι τα τουρκικά ΜΜΕ πανηγύρισαν για τη ρηματική διακοίνωση της Λιβύης στον ΟΗΕ, με τίτλους όπως “ιστορική εξέλιξη” και “σοκ στην Ελλάδα”. Εξάλλου, η Λιβύη με την κίνηση αυτή ουσιαστικά υιοθετεί τον τουρκικό ισχυρισμό πως τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα αλλά μόνο χωρικά ύδατα στα 6 ναυτικά μίλια, καθώς φαίνεται να θεωρεί πως οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ελλάδα θα έπρεπε να γίνει με βάση όχι την Κρήτη αλλά το νοτιότατο άκρο της Πελοποννήσου.

Εκκλήσεις για συνεργασία στο μεταναστευτικό και κινήσεις εσωτερικής κατανάλωσης

Την ίδια στιγμή, το καθεστώς του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ στην ανατολική Λιβύη εξακολουθεί να μην αποτρέπει τις ροές μεταναστών προς Κρήτη.

Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην καθιερωμένη κυριακάτικη ανάρτηση- ανασκόπηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επανέλαβε πάντως ότι “καλούμε τη Λιβύη σε συνεργασία”. Υπενθύμισε μάλιστα με νόημα ότι: “Αλλωστε η σχέση της γειτονικής χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση ένωση περνάει μέσα από την Ελλάδα.” 

Διότι είναι προφανές ότι η Βεγγάζη θα ήθελε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση στα πρότυπα της συμφωνίας ΕΕ- Τουρκίας του 2015 για το μεταναστευτικό. Το πρόβλημα είναι βέβαια ότι η ΕΕ έχει αναγνωρίσει την κυβέρνηση της δυτικής Λιβύης και το πρόσφατο επεισόδιο με την “πόρτα” στην ευρωπαϊκή αποστολή για το μεταναστευτικό από τον Χαφτάρ, είχε να κάνει ακριβώς με την προσπάθεια της Βεγγάζης να εκβιάσει αναγνώριση, την οποία οι Βρυξέλλες δεν θέλουν να δώσουν.

Ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε επίσης: “Η Ελλάδα δεν θα επιτρέψει να εδραιωθεί νέα δίοδος παράνομης εισόδου στη χώρα και στην Ευρώπη. Όπως στον Έβρο το 2020, έτσι και τώρα, θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να τους σταματήσουμε.” Ωστόσο είναι πολύ πιο δύσκολη αντικειμενικά η επιτήρηση θαλάσσιων συνόρων από ό,τι χερσαίων. Ενώ η αποστολή δύο φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης αποδείχθηκε επικοινωνιακή και μόνο κίνηση.

Επικοινωνιακός στην πραγματικότητα είναι και ο στόχος των νέων μέτρων που ψήφισε η κυβέρνηση για το μεταναστευτικό με προσωρινή αναστολή αιτήσεων ασύλου για μετανάστες που έρχονται μέσω Λιβύης. Αλλά και με τα παραληρήματα του υπουργού Μετανάστευσης, Θάνου Πλεύρη, για την ποσότητα και ποιότητα του φαγητού στις μεταναστευτικές δομές.