Το νόημα της απεξάρτησης

Του Χαράλαμπου Πουλόπουλου

Για να βγει κάποιος από τα ναρκωτικά χρειάζεται πολύ δύσκολη προσπάθεια. Aντίθετα με το τι πιστεύει συνήθως ο πολύς κόσμος, η διακοπή της χρήσης για ένα διάστημα δεν είναι και τόσο δύσκολη. Το στερητικό σύνδρομο κρατάει μερικές μέρες μόνο. Αλλά αυτό δεν είναι παρά η αρχή. Για να βγει κάποιος από τα ναρκωτικά χρειάζεται να αντιμετωπίσει τους προσωπικούς του δαίμονες, τους ψυχικούς, φαντασιωτικούς «γίγαντες των ονείρων και  νάνους των φόβων του», να αφήσει πίσω τη ζωή στη  χρήση, τους δρόμους και τις φυλακές, με το διαρκές κυνηγητό από τους επίσημους διωκτικούς μηχανισμούς,  τα περιφρονητικά ή γεμάτα οίκτο βλέμματα της κοινωνίας, την απέραντη μοναξιά, το παιχνίδι με το θάνατο ως διαφυγή από τον βαθύ ψυχικό πόνο. Και όμως υπάρχει ελπίδα, ακόμη και όταν μοιάζει ότι έχουν όλα χαθεί.

Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 2017, Παγκόσμια Ημέρα για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, και εκατοντάδες άτομα, που έκαναν πράξη  αυτή την ελπίδα, βρέθηκαν στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας για να γιορτάσουν το δικαίωμα στη ζωή και την ελευθερία που κερδήθηκε μετά από μακρόχρονη και κοπιαστική διαδρομή.

Η αδιάφορη αίθουσα του σταδίου μεταμορφώθηκε χθες από την αγάπη, τη χαρά και την υπηρηφάνεια όσων παραβρέθηκαν στην τελετή για τους 118 ανθρώπους που αποφοίτησαν από το ΚΕΘΕΑ. Περισσότερο από τρία χρόνια μακριά από την ηρωίνη και  άλλες ουσίες, στάθηκαν στην σκηνή για να ολοκληρώσουν συμβολικά το ταξίδι. Καθαρό βλέμμα, σταράτα λόγια, πλημμυρισμένα από συγκίνηση, έντονη φόρτιση. Εξομολογήσεις από καρδιάς, ένα μεγάλο «ευχαριστώ» σε όσους στάθηκαν δίπλα τους, συγγενείς, φίλους, θεραπευτές, αναμνήσεις από ένα παρελθόν αυτοκαταστροφικότητας και απόγνωσης, προβολές σε ένα μέλλον φωτεινό που κάποτε έμοιαζε αδιανόητο.

Οι άνθρωποι αυτοί μπόρεσαν να τα αφήσουν όλα πίσω. Συμφιλιώθηκαν με τον εαυτό τους, βρήκαν το νόημα για να ζήσουν, απέκτησαν φίλους, έκτισαν εκ νέου σχέσεις με την οικογένεια τους και τους αγαπημένους τους ανθρώπους. Η αρχική καχυποψία για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας ξεπεράστηκε από τη θεραπευτική σχέση και μετεξελίχθηκε σε ισχυρούς κοινωνικούς δεσμούς μεταξύ ανθρώπων που κάνουν την ίδια προσπάθεια. Η συλλογικότητα, η αλληλεγγύη, η αμοιβαία και ισότιμη ενδυνάμωση, η κοινή συμφωνία για αγώνα παρά και ενάντια στους φόβους, η συνεχής προσπάθεια για έντιμη και ειλικρινή στάση απετέλεσαν τα βασικά στοιχεία της δέσμευσής τους για αλλαγή.

Αυτό που θεραπεύει τους ανθρώπους είναι η ένταξη σε ένα δίκτυο αυθεντικών σχέσεων με εμπιστοσύνη και αλληλοϋποστήριξη. Το συναισθηματικό δέσιμο με τους άλλους σε μια κοινή προσπάθεια. Οι αποτυχίες και οι ματαιώσεις όσο επώδυνες και να είναι,  μπορούν τότε να αντιμετωπιστούν χωρίς αυτοκαταστροφικότητα, με αυτοσεβασμό και αξιοπρέπεια. Αυτό είναι που θα κρατήσει την απόφαση για μια ζωή ελεύθερη από ναρκωτικά και άλλες εξαρτήσεις ζωντανή και στο μέλλον. Και αυτό αναμφισβήτητα είναι το νόημα της απεξάρτησης.

Ο Χαράλαμπος Πουλόπουλος είναι Αν. Καθηγητής Κοινωνικής Εργασίας,  Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης