Μια ακόμα μαντινάδα για τον Αντώνη Σαμαρά

Μια ευφυής έξαρση καταιγιστικού χιούμορ στα μούτρα της καθεστηκυίας παγωμένης κυβερνητικής τάξης, της αναχρονιστικής αριστεράς και του νεοναζιστικού μορφώματος, θα ήταν μια άλφα λύση.

Το χιούμορ απογυμνώνει την πραγματικότητα από το μίζερο προσωπείο της. Κάνει τη δυστυχία να μοιάζει με δούρειο ίππο για εκείνον που την ταΐζει, για εκείνον που την προκαλεί. Το χιούμορ μπαίνει παντού, τρυπώνει σε όλες τις πόρτες και περνάει μέσα από σφραγισμένα παράθυρα. Κάνει τον ηλίθιο να αγνοεί τα βέλη που δέχεται και τον ένοχο να σιωπά ή να αντεπιτίθεται με αφορισμούς. Γι’ αυτό η σάτιρα κυνηγήθηκε τόσο πολύ ανά τους αιώνες.

Η φαντασία στην εξουσία προϋποθέτει ανιδιοτέλεια και αίσθηση πειραματισμού ενάντια στο συνηθισμένο και ενάντια στην από τα πάνω ερχόμενη νουθεσία. Υπέρ του μέσου πολίτη, ο οποίος θα είναι “συνεργός” στο παιχνίδι εξουσίας, άρα και υπεύθυνος για τις συνέπειες του. Είθισται όμως ο ισχυρός να κινεί τα νήματα της λιγότερο ισχυρής μαριονέτας και εκείνη ως ατόφιο μιμίδιο διαπλανητικής εξισορρόπησης του πλούτου στους έχοντες, προσπαθεί να κρατήσει το πλήθος που την παρακολουθεί να δίνει το σόου της, υπνωτισμένο.

Με ξύλινο λόγο, με φοβέρες και απειλές, με νόμους και πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, με λιγότερη δημοκρατία και μιντιακή προπαγάνδα, με τρομοκρατία και υποσχέσεις, αλλά κυρίως, υπενθυμίζοντας το πρότερο παρελθόν μιας δυστυχίας που μοιάζει μακρινή αλλά τόσο κοντά ταυτόχρονα στο τώρα. Μιας δυστυχίας που δεν είναι λιγότερο δύστυχη από το πασπαλισμένο με “δήθεν ιστορίες επιτυχίας”, σήμερα.

Ναι, το χιούμορ τρομοκρατεί τον ξύλινο λόγο, απογυμνώνει τα τεχνάσματα, εκνευρίζει τον αδαή και τον απαίδευτο και εξοργίζει εκείνον που έχει λερωμένη τη φωλιά του. Γιατί δεν μπορείς να αντικρούσεις το χιούμορ με ψεύδη, ή στην καλύτερη, αν έχεις κι εσύ γνώση του χιούμορ, δεν μπορείς να το αντιμετωπίσεις σαν αντίμετρο γιατί προδίδεσαι.

Η σάτιρα εισβάλλει πίσω από τις γραμμές και βγάζει με απλότητα την αποτυχία στον αφρό, τα ψέματα στην πίστα. Και τα κάνει καρικατούρες μιας popcalture εποχής που ψάχνει για τα νέα lifestyle πρότυπα της, πάνω στον τάφο του πάλαι ποτέ κραταιού lifestyle.

Ο μόνος τρόπος για να χτυπήσεις το σύστημα, είναι να χρησιμοποιήσεις ευφάνταστα το ίδιο το σύστημα κάνοντας το να μοιάζει ξεπερασμένο, αποδομώντας το και επαναπροσδιορίζοντας το, αποκαλύπτοντας τη ζημιά που κάνει στη μεσαία τάξη και το καλό που κάνει στη συσσώρευση πλούτου.

Μόνο ένας αποκομμένος από τις μεγαλομανίες και ρεαλιστικός πολιτικός λόγος, με εκλαϊκευμένα και ευφάνταστα μηνύματα θα μπορούσε να πείσει.

Οι ιδεολογίες έχουν πεθάνει προ πολλού, τα πολιτικά υβρίδια ζουν και βασιλεύουν και η λογική της “σαλάτας” κυβερνάει. Πρόχειρα κομμένη σαλάτα χωρίς λάδι και χωρίς πολλά πολλά υλικά. Μόνο τα απαραίτητα μέχρι να κοπούν και αυτά. Ο Αριστοφάνης στη σημερινή Ελλάδα θα είχε μπόλικη δουλειά. Ή θα καιγόταν σαν άλλη μάγισσα στον μετανεωτερικό Μεσαίωνα μας.

Άλλο το χιούμορ, άλλο η ελαφρότητα

Και μιλάμε για σάτιρα, όχι επιφανειακή διακωμώδηση. Επιφανειακή διακωμώδηση είναι ο Μπέπε Γκρίλο. Αλλαγή δεν θα ήταν αν έμπαινε ο Λαζόπουλος στη Βουλή. Αλίμονο. Αλλαγή θα ήταν αν ο πολιτικός λόγος διαρθρωνόταν διαφορετικά, αν έφτανε πιο κοντά στον μέσο πολίτη, πάντα με περιεχόμενο και όχι εθνικιστικές κορώνες ή παλαιολιθικές νοσταλγίες.

Αλλά είπαμε, οι μαριονέτες δεν έχουν δικό τους λόγο. Στα στοιχήματα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ας τεθεί και αυτό. Η ευφάνταστη αποδόμηση του Δημιουργήματος (με Δ κεφαλαίο). Θα εμπνεύσει, θα κερδίσει αν όχι την εμπιστοσύνη, σίγουρα το ενδιαφέρον για αλλαγή, για κάτι νέο. Άλλωστε, το να πάψει η ηγεμονία του δικομματισμού στην Ελλάδα, θα είναι από μόνο του ένα πρωτόγνωρο πείραμα που θα χρειαστεί αρκετή φαντασία.

Το κείμενο αυτό γράφτηκε με αφορμή τη μαντινάδα που αφιέρωσε ο Γιάννης Σμαραγδής στον Αντώνη Σαμαρά. Για αφιέρωση υπαλλήλου στο αφεντικό του, καλή ήταν. Προκάλεσε γέλιο και προβληματισμό, έστω άθελα του.

Επίλογος:

“Άνοιξε γκάζι με το μυαλό σου

βάλε ταχύτητα με την καρδιά

η φαντασία στην εξουσία

δώσε τα ρέστα σου για μια βραδιά”, που έλεγε και ο Παύλος.

*Ο Χρήστος Δεμέτης είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε Επικοινωνία και ΜΜΕ στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου και ολοκλήρωσε το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, “Πολιτισμικές Σπουδές και Ανθρώπινη Επικοινωνία”. Εργάστηκε στον Όμιλο του Πηγάσου. Από τον Μάιο του 2012 βρίσκεται στην 24 Media και αρθρογραφεί στο NEWS247.