15 συμπεράσματα για τις 365 ημέρες του Κυριάκου

(Φωτογραφία: Sooc.gr)

Το πόσο διαφορετική είναι η Νέα Δημοκρατία έναν ακριβώς χρόνο μετά την εκλογή Μητσοτάκη, είναι δύσκολο να το αποτιμήσει κανείς. Πολύ και καθόλου, θα ήταν μια πολιτική απάντηση, η οποία ωστόσο δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα. Ο Πρόεδρος είναι διαφορετικός, το κόμμα πάλι όχι.

Βεβαίως τα κόμματα στην Ελλάδα είναι προσωποκεντρικά. Ίσως όχι στο βαθμό που το κατάφεραν ο Λεβέντης και ο Καμμένος αλλά ακόμη και τα παραδοσιακά κόμματα προσαρμόζονται εν γένει στην προσωπικότητα του ηγέτη. Η ΝΔ προσαρμόστηκε κάπως, αλλά όχι συνολικά. Ίσως όχι και στον βαθμό που θα μπορούσε κανείς να μιλά για ομοιογενές σχήμα και ιδεολογική σύγκλιση.

Ο Κυρ. Μητσοτάκης απέχει έτη φωτός από ότι ονομάσαμε τις προηγούμενες δεκαετίες “λαϊκή δεξιά”. Οι απόψεις του είναι φιλελεύθερες, με την κανονική σημασία της λέξης και όχι με τη στρεβλή, που αφορά διάφορους νεόκοπους του φιλελευθερισμού που τσαλαβουτούν στις γενικές αρχές επιλέγοντας αλά καρτ ότι τους βολεύει.

Η ιδεολογική του αυτή τοποθέτηση έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τους εκλεγμένους εκπροσώπους της “λαϊκής δεξιάς” που συνιστούν ένα μεγάλο μέρος της κοινοβουλευτικής του ομάδας. Αυτό καθιστά προφανώς δύσκολη την υιοθέτηση μια κοινής γραμμής και δεν είναι λίγες οι φορές που ο πρόεδρος και οι πέριξ αυτού, αισθάνονται ευάλωτοι.

Η διαφοροποίηση των απόψεων όμως δεν είναι κατ’ ανάγκη πρόβλημα. Αυτή η πολυσυλλεκτικότητα έκανε τον ΣΥΡΙΖΑ Κυβέρνηση και η ίδια πολυσυλλεκτικότητα δυνάμωσε τον τελευταίο χρόνο τη ΝΔ. Μια παράταξη η οποία βρέθηκε σε κάμψη μετά τις παλινωδίες της τελευταίας περιόδου διακυβέρνησης Σαμαρά και τα αλλεπάλληλα φιάσκο των εσωκομματικών εκλογών.

Το πρόβλημα θα γίνει μεγαλύτερο όταν η ΝΔ αναλάβει -όπως δείχνουν οι μετρήσεις- το δύσκολο έργο να σχηματίσει την επόμενη Κυβέρνηση. Μέχρι τότε απαιτείται ένα χειρουργικό ιδεολογικό ξεκαθάρισμα. Οι ακραίες απόψεις και οι ακραίες παρουσίες θα πρέπει να υποβαθμιστούν -αν όχι να απομονωθούν- χωρίς ταυτόχρονα να στερήσουν από ένα παραδοσιακό κομμάτι της εγχώριας κεντροδεξιάς, τη δυνατότητα να εκπροσωπείται από τη ΝΔ. Δεν θα είναι εύκολη υπόθεση.

Η ανανέωση άλλωστε δεν είναι πανάκεια. Ενέχει κινδύνους. Όπως το να χαρακτηριστεί το κόμμα ελιτίστικο και να απομονωθεί από την κοινωνία. Ακόμη χειρότερα, ορισμένοι από τους ανανεωτές να αποδειχθούν κατώτεροι των προσδοκιών και προφανώς να χρεωθεί ο ίδιος ο πρόεδρος την κακή επιλογή. Αρκεί μία κακή επιλογή για να χαρακτηρίσει μα συνολική προσπάθεια που κατά τα λοιπά θα μπορούσε να είχε αξιολογηθεί ως θετική.

Η όξυνση της πολιτικής αντιπαράθεσης, την οποία επιδιώκει διακαώς και ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι ένα από τα σημεία στα οποία δεν μοιάζει να έχει αλλάξει δραστικά το πολιτικό σκηνικό. Η συμμετοχή της ΝΔ (η οποία ζητά μετ’ επιτάσεως εκλογές), μοιραία δημιουργεί αντανακλαστικά παλαιοκομματισμού σε μια μερίδα των πολιτών. Ο ίδιος ο Κυρ. Μητσοτάκης όμως έχει γλιτώσει από την παγίδα του λαϊκισμού, την οποία αν είσαι πολιτικός δύσκολα αποφεύγεις.

Πρόκειται για τον εύκολο δρόμο προς τη δημοφιλία, ο οποίος ταυτόχρονα έχει απενοχοποιηθεί εδώ και μερικές δεκαετίες. Από την άλλη πλευρά, η προσήλωση στη σοβαρότητα, είναι ένας δρόμος πιο δύσβατος που ωστόσο δημιουργεί πολιτικό κεφάλαιο. Ο Μητσοτάκης κατηγορείται ταυτόχρονα για λαϊκισμό -από τον ΣΥΡΙΖΑ- και για νωθρότητα από στελέχη της παράταξής του που θα τον ήθελαν πιο “μπαλκονάτο”.

Υπάρχει και μια τρίτη ομάδα πολιτών που τον εγκαλεί. όσοι περίμεναν από τον νέο πρόεδρο της ΝΔ να μεταμορφώσει την ιστορική δεξιά παράταξη σε ένα καθαρά φιλελεύθερο κόμμα με απόψεις που δεν τολμά κανείς να εκφράσει στην ελληνική κοινωνία. Πολύ απλά γιατί θεωρούνται ταμπού. Υπάρχουν ωστόσο πολίτες που θεωρούν ότι ο Μητσοτάκης οφείλει τώρα να πει ξεκάθαρα ότι θα απολύσει χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους, ότι θα φορολογήσει τους προνομιούχους που δεν συμβάλλουν στον κορβανά και ότι ταυτόχρονα θα μειώσει τους εταιρικούς φόρους και θα δημιουργήσει συνθήκες φιλικές προς την επιχειρηματικότητα. Πράγματα ενδεχομένως σωστά αλλά τα οποία δεν αποτελούν τον συνήθη προεκλογικό λόγο στην Ελλάδα.

Η μέχρι τώρα παρουσία του είναι γενικά ασυνήθιστη για τα εγχώρια ήθη και δυσκολεύει τους παραδοσιακούς πολιτευτές, ακόμη και της παράταξης του. Απέχει επίσης παρασάγγας από τον αντιπολιτευτικό προεκλογικό λαϊκισμό του ΣΥΡΙΖΑ που υποσχέθηκε -τότε- τα πάντα σε όλους και αυτό δημιουργεί τεράστια αντίθεση. Άλλοι την αξιολογούν θετικά και άλλοι αρνητικά.

Θα είναι δύσκολο ωστόσο αν γίνει πρωθυπουργός να τον εγκαλούν διαρκώς για παλαιότερες δεσμεύσεις του. Προσωπικές ή κομματικές, όπως συμβαίνει διαρκώς με τον Αλέξη Τσίπρα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει στη διάθεσή του λιγότερο χρόνο και λιγότερη ανοχή από τον Αλέξη Τσίπρα. Θα πρέπει να είναι έτοιμος να αναλάβει δράση και να λύσει προβλήματα. Η μέχρι τώρα στάση του, μάλλον θα του φανεί χρήσιμη.

Η ΝΔ είναι μια ιστορική παράταξη και οι πολλές δεκαετίες παρουσίας της έχουν δημιουργήσει δομές -τυπικές και άτυπες- που είναι δύσκολο να σπάσουν με την παρουσία ενός και μόνο ανθρώπου. Το έκανε -με κόστος- ο Τσίπρας στο δικό του κόμμα, έχοντας όμως συμβάλλει προηγουμένως προσωπικά στην ουσιαστική δημιουργία της παράταξης συγκεντρώνοντας “ατάκτως ερριμένα” υλικά.

Ο Μητσοτάκης είναι μια διαφορετική περίπτωση. Δεν επένδυσε στην προσωπική του γοητεία. Επιχειρεί να διαχειριστεί την παράταξη με τεχνοκρατικούς όρους. Προέταξε την εκκαθάριση των οικονομικών, γνωρίζοντας ότι ουδείς συμπαθεί τη λιτότητα. Επιχειρεί να φέρει έναν διαφορετικό αέρα στην πολιτική. Λιγότερο συναισθηματικό και -όπως υπόσχεται- περισσότερο αποτελεσματικό.

Μέχρι τώρα μοιάζει να “του βγαίνει”. Ανέστησε μια παράταξη στα όρια της διάλυσης και οι δημοσκοπήσεις τον δείχνουν να έχει “πάρει κεφάλι” από τους πρώτους μήνες της παρουσίας του, ως καταλληλότερος για πρωθυπουργός. Κάτι που δεν συνέβαινε παραδοσιακά. Ο πρωθυπουργός ανέκαθεν διατηρούσε τη δημοφιλία του, ακόμη και όταν η αντιπολίτευση κέρδιζε στην πρόθεση ψήφου. Αν κερδίσει εκλογές, χωρίς να τάξει “ολα τα λεφτά όλα τα κιλά σε όλους”, θα είναι μια μεγάλη νίκη για την παράταξή του και μια ακόμη μεγαλύτερη για την εγχώρια πολιτική νίκη.

*Ο Σταμάτης Ζαχαρός είναι αρθρογράφος του NEWS 247 και σύμβουλος έκδοσης της 24 MEDIA ( @SZacharos).