ΛΕΙΨΥΔΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΑΜΠΕΛΩΝΑ: Η ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

Η Κεφαλονιά, με τα σμιλεμένα της βουνά και τις θαλάσσιες ομίχλες που ανεβαίνουν από τον Μύρτο και τη Σάμη ως τις πλαγιές του Αίνου, δεν είναι μόνο ένας τόπος φυσικής μεγαλοπρέπειας. Είναι κι ένα νησί με βαθιές ρίζες στον οίνο, που επιμένει να εξελίσσεται.

Στη σκιά της κλιματικής κρίσης και των ολοένα εντονότερων φαινομένων ξηρασίας, ο Σύνδεσμος Οινοποιών Κεφαλονιάς σε συνεργασία με την Άνθεια Κώτση, επανέρχεται με το 4ο Kefalonia Wine Hub, μια δυναμική ημερίδα που φιλοδοξεί να ενδυναμώσει τον ρόλο του νησιού ως πανελλαδικό σημείο αναφοράς στον διάλογο για το κρασί και την αμπελουργία.

Το φετινό θέμα, «Λειψυδρία – Η διαχείριση νερού και η τεχνική στο αμπέλι», δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρο. Σε μια εποχή που η καλλιέργεια του αμπελιού αντιμετωπίζει κρίσιμες προκλήσεις, η ανάγκη για ορθολογική χρήση των υδάτινων πόρων αποτελεί προϋπόθεση όχι μόνο για την επιβίωση των αμπελώνων, αλλά και για τη διατήρηση της ποιότητας του τελικού προϊόντος: του κρασιού.

Ο Σύνδεσμος Οινοποιών Κεφαλονιάς, που αριθμεί σήμερα έξι ενεργά μέλη – τα Οινοποιεία Σκλάβου, Σαρρή, Gentilini, Χαριτάτου και Συνεταιρισμός Ρομπόλας – Ορεάλιος Γη – συνιστά ένα σύμπλεγμα διαφορετικών οινικών φιλοσοφιών που συνυπάρχουν στο ίδιο νησί. Από τη βιοδυναμική οινοποίηση του Ευρυβιάδη Σκλάβου έως τη Ρομπόλα του Συνεταιρισμού, που λειτουργεί ως ενορχηστρωτής, η Κεφαλονιά αποδεικνύει ότι μπορεί να εκφράζει τη γη της με πολλούς τρόπους – και να ενώνει τις φωνές της όταν η ανάγκη το απαιτεί.

Στο Ληξούρι, στον φιλόξενο χώρο της Βαλλιανείου Σχολής, οι ομιλητές της φετινής διοργάνωσης έδωσαν το στίγμα μιας νέας εποχής εποχής. Η ημερίδα άνοιξε με εισήγηση του Αργύρη Γεράκη, Ακαδημαϊκού Υποτρόφου του Τμήματος Επιστήμης & Τεχνολογίας Τροφίμων στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Οι Josep Sabarich και Mauro Sirvent από την ισπανική Família Torres, ο Ισραηλινός Itay Lahat και ο γεωπόνος Στέργιος Γιάννου μίλησαν για την τεχνική και επιστημονική προσέγγιση της άρδευσης, ενώ μέσα από βιντεοσκοπημένες παρεμβάσεις, έμπειροι Έλληνες και Κύπριοι οινοποιοί μοιράστηκαν τη δική τους ματιά πάνω στη διαχείριση των υδάτινων πόρων και την ανάγκη μετάβασης σε πιο βιώσιμα μοντέλα καλλιέργειας.

Ένα από τα βασικά σημεία που αναδείχθηκαν είναι η μετάβαση από την παραδοσιακή ξερική γεωργία σε μια στρατηγική διαχείρισης του νερού βασισμένη στις ανάγκες του φυτού, του εδάφους και του μικροκλίματος. Η προσέγγιση αυτή, γνωστή ως CSI (Controlled Stress Irrigation), προτείνει τη ρύθμιση του στρες του φυτού σε συγκεκριμένα στάδια, με στόχο την παραγωγή σταφυλιών υψηλότερης ποιότητας.

Όπως τονίστηκε χαρακτηριστικά: «Ο οινοποιός πια δεν περιμένει τη φύση να του φέρει ένα καλό έτος· την ελέγχει». Η παροχή νερού παύει να είναι τυχαία και καθίσταται εργαλείο ποιότητας. Οι επιλογές σε επίπεδο χρόνου, ποσότητας και μεθόδου άρδευσης καθορίζουν το τελικό αποτέλεσμα. Η μετρημένη εφαρμογή στρες πριν και μετά την επικάλυψη συμβάλλει τόσο στην ενίσχυση της χρωματικής έντασης όσο και στη συγκέντρωση σακχάρων.

Η καλλιέργεια του αμπελιού μετατρέπεται έτσι σε διαρκή πράξη απόφασης: πότε να ποτίσεις, πόσο, και με ποιο στόχο – την ανάπτυξη της κόμης ή την ενίσχυση της ωρίμανσης; Το CSI δεν αυξάνει απλώς την ποιότητα – μειώνει και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της αμπελουργίας.

Η φωνή της εμπειρίας: από την Κεφαλονιά στην Ισπανία και την Κύπρο

Ξεχωριστό ενδιαφέρον είχε και η προβολή βίντεο με δηλώσεις καταξιωμένων επαγγελματιών του χώρου, όπως ο Βαγγέλης Γεροβασιλείου, ο Μιχάλης Μπουτάρης, ο Mario de la Fuente (ΟΙV), αλλά και οι Κύπριοι Μηνάς Μηνάς και Χριστόδουλος Καραολής.

Με κοινό παρονομαστή τη λειψυδρία, αναδείχθηκε το πώς διαφορετικά οινοπαραγωγικά περιβάλλοντα αντιμετωπίζουν το ίδιο φλέγον ζήτημα.

Η παρουσία της Άνθειας Κώτση ως υπεύθυνης συντονισμού, κειμένων και επιμέλειας περιεχομένου έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην οργάνωση και ποιοτική ταυτότητα της εκδήλωσης. Με μακρά εμπειρία στον χώρο της επικοινωνίας του κρασιού, συνέβαλε ώστε το Kefalonia Wine Hub να ξεπεράσει τα όρια μιας ημερίδας και να μετατραπεί σε πλατφόρμα διαλόγου – με ρίζες στο νησί αλλά βλέμμα στραμμένο στην Ευρώπη και πέραν αυτής.

Κι αν η γνώση και η επιστήμη κυριάρχησαν στη σκηνή, η κεφαλονίτικη φιλοξενία είχε τον πρώτο λόγο στα οινοποιεία, τα οποία είναι επισκέψιμα και αποτελούν τους καλύτερους διαμεσολαβητές για να γνωρίσει κανείς τον αμπελώνα του νησιού.. Από τις καλύτερες στιγμές ήταν το δείπνο που μαγείρεψε ο σεφ Γιώργος Αντωνέλλος, συνθέτοντας ένα μενού με τοπικά υλικά και ευρηματικότητα. Μια μαγειρική που δεν προσποιείται την παράδοση, αλλά την κατανοεί, και τη μετατρέπει σε κάτι σύγχρονο, ανεπιτήδευτο και ουσιαστικό.

Η λειψυδρία ως αφορμή για επαναπροσδιορισμό

Στην πραγματικότητα, η ημερίδα ήταν κάτι περισσότερο από μια τεχνική προσέγγιση σε ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα. Ήταν μια πράξη συλλογικής συνείδησης. Οι οινοποιοί δεν μίλησαν μόνο για τεχνικές – μίλησαν για την ανάγκη να προσαρμοστούμε, να αλλάξουμε, να δούμε αλλιώς τη σχέση μας με τη φύση, με το φυτό, με το νερό. Χαρακτηριστικό ήταν ότι πολλοί από τους συμμετέχοντες της ημερίδας και του βίντεο μίλησαν για τη σημασία εύρεσης μιας ομαδικής λύσης μεταξύ οινοποιών, επαγγελματιών και φορέων.

Η Κεφαλονιά, με τα μικροκλίματα, τις γωνιές με τα πυκνά κυπαρίσσια, τους βραχώδεις αμπελώνες και το φως που χρυσίζει διαφορετικά σε κάθε πλαγιά, δεν είναι απλώς ένας τόπος για κρασί. Είναι ένα πεδίο πειραματισμού, ένα ανοιχτό εργαστήριο για το ελληνικό κρασί του αύριο.

Το Kefalonia Wine Hub μάς θυμίζει ότι το κρασί δεν είναι ποτέ μόνο προϊόν. Είναι τοπίο, κοινότητα, επιλογή, φροντίδα. Και ότι ακόμα και σε εποχές ξηρασίας, όταν το νερό λιγοστεύει, οι ιδέες μπορούν να ρέουν – και να τροφοδοτούν το μέλλον.