Τράπεζες: Δυσκολεύουν τα ορόσημα της πιστωτικής επέκτασης για το 2025

Μέσα από τις συμπληγάδες του Ταμείου Ανάκαμψης και του “Σπίτι μου ΙΙ” περνάνε οι στόχοι κερδοφορίας που έχουν θέσει για το 2025 οι διοικήσεις των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και οι οποίοι αποτελούν τα σημεία αναφοράς των επιχειρησιακών σχεδίων που έχουν παρουσιαστεί στους μετόχους.

Οι στόχοι της πιστωτικής επέκτασης, που θα κρίνουν και τις τελικές επιδόσεις των καθαρών κερδών είναι μεν επιτεύξιμοι, τονίζει υψηλόβαθμη τραπεζική πηγή, αλλά είναι γεγονός ότι εμφανίζουν μεγάλο βαθμό δυσκολίας.

Συγκεκριμένα βασικό μέλημα της στρατηγικής των τραπεζών για το δεύτερο εξάμηνο είναι η ταχύτερη απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης από τη μία και η τόνωση της στεγαστικής πίστης μέσω του Προγράμματος “Σπίτι μου ΙΙ” από την άλλη.

Αμφότερες οι συγκεκριμένες στρατηγικές επιλογές παρουσιάζουν, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, σημαντικές δυσκολίες καθώς ο πήχης για τις συμβασιοποιήσεις δανείων μέχρι το Σεπτέμβριο παραμένει αρκετά υψηλός και απαιτείται αγώνας δρόμου ενώ και η άνοδος των τιμών των ακινήτων, κρατάει καθηλωμένες στις εκταμιεύσεις στεγαστικών μέσω το Σπίτι μου 2.

Αναλυτικότερα η απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης αποτελεί ίσως την σημαντικότερη πρόκληση που θα κληθεί να διαχειριστεί τις επόμενες εβδομάδες το πιστωτικό σύστημα. Και αυτό γιατί μπορεί μέχρι σήμερα οι τράπεζες να έχουν υπογράψει δανειακές συμβάσεις 7,1 δισ. ευρώ αλλά, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ οι επιχειρήσεις που έλαβαν τα δάνεια έχουν εκταμιεύσει μόλις 3,9 δισ. ευρώ.

Προκειμένου μάλιστα να καταστεί δυνατή από την κυβέρνηση η υποβολή του επόμενου αιτήματος για εκταμίευση πόρων του ΤΑΑ το φθινόπωρο, ο στόχος που έχει τεθεί από τις τράπεζες και το οικονομικό επιτελείο προβλέπει ότι η συμβασιοποίηση δανείων μέχρι τον Σεπτέμβριο πρέπει να ανέλθει στα 9 δισ. ευρώ και να ξεπεράσει τα 11,5 δισ. μέχρι τα τέλη του έτους. Στα τραπεζικά επιτελεία γνωρίζουν καλά ότι ο στόχος για συμβασιοποιήσεις 11 δισ. ευρώ μόνο εύκολος δεν μπορεί να χαρακτηριστεί καθώς τα μεγάλα επενδυτικά έργα στα οποία εμπλέκεται και το Δημόσιο έχουν πλέον εξαντληθεί και οι τράπεζες αναζητούν πλέων με αγωνία projects της τάξης των 1,5 – 3 εκατ. ευρώ κυρίως από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Η δεύτερη μεγάλη πρόκληση των τραπεζών για την επίτευξη των στόχων πιστωτικής επέκτασης αφορά στην ανάκαμψη της στεγαστικής πίστης με τη συμβολή του προγράμματος “Σπίτι μου ΙΙ”. Το πρόγραμμα, αν και έχει συγκεντρώσει μεγάλη ζήτηση, δεν έχει επιτύχει τις προσδοκόμενες εκταμιεύσεις, καθώς η έλλειψη προσφοράς ικανού αριθμού ακινήτων στην αγορά και η μεγάλη άνοδος των τιμών αφήνουν εκτός πολλούς υποψήφιους δανειολήπτες.

Μηδενικό όφελος

Όπως εξηγούν στελέχη της κτηματαγοράς το Πρόγραμμα “Σπίτι μου ΙΙ” έχει οδηγήσει στην τεχνητή αύξηση των τιμών πώλησης των ακινήτων έως και 30%, με κυρίαρχο αποτέλεσμα τον περιορισμό σε ένα βαθμό του οφέλους που προκύπτει από την επιδότηση επιτοκίου για τους δανειολήπτες. Οι ίδιες πηγές εξηγούν ότι οι δανειολήπτες που εντάσσονται στο πρόγραμμα επωφελούνται μεν από την επιδότηση επιτοκίου, επιβαρύνονται όμως με παραπάνω κεφάλαιο προκειμένου να αγοράσουν το ίδιο σπίτι.

Για παράδειγμα το όφελος από την επιδότηση επιτοκίου για το “Σπίτι μου ΙΙ” είναι στο 50% και έτσι το μέσο επιτόκιο διαμορφώνεται κοντά στο 1,75%, επιτόκιο που δεν επιβαρύνεται με την εισφορά του 0,12%, όπως είναι σε ένα συμβατικό δάνειο. Έτσι, εάν κάποιος πάρει ένα δάνειο ύψους 100.000 ευρώ με επιδότηση και διάρκεια αποπληρωμής τα 30 έτη, η μηνιαία δόση διαμορφώνεται στα 360 ευρώ και το συνολικό ποσό που θα αποπληρώσει στην τράπεζα ανέρχεται σε 130.000 ευρώ.

Για ένα δάνειο 150.000 η μηνιαία δόση –με επιδότηση– διαμορφώνεται στα 541 ευρώ και το συνολικό ποσό αποπληρωμής ανέρχεται στα 195.000 ευρώ στο τέλος της 30ετίας.

Αντίστοιχα ένα συμβατικό δάνειο 100.000 ευρώ επιβαρύνεται μεν με υψηλότερο επιτόκιο, π.χ. 3,85%, ανεβάζοντας τη δόση στα 473 ευρώ τον μήνα και το συνολικό ποσό αποπληρωμής σε 170.000 ευρώ, αλλά με δεδομένο ότι το ίδιο ακίνητο έχει ανατιμηθεί κατά 30% περίπου τα τελευταία δύο χρόνια, το πραγματικό όφελος περιορίζεται σημαντικά και υπολογίζεται κοντά σε 10.000 ευρώ.

Αξιολογώντας τα παραπάνω δεδομένα, πολλοί υποψήφιοι δανειολήπτες, όπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές, καταλήγουν στο προφανές συμπέρασμα της ασύμφορης τελικά αγοράς κατοικίας διατηρώντας αντίστοιχα και την ζήτηση για στεγαστικό δάνειο στο “ψυγείο”.