Tap, swipe, ghost, repeat: Dating σαν ψώνια στο σούπερ μάρκετ

Όλα ξεκινάνε την Παρασκευή το βράδυ που θες να πιείς ένα ποτό μετά τη δουλειά. Βάζεις πρόχειρα λίγο κραγιόν στο γραφείο, καλείς το ταξί σου και μεταφέρεσαι σε έναν από τους βωμούς του gentrification: Εξάρχεια, Κυψέλη, ή Παγκράτι. Ξεκινά για άλλο ένα βράδυ η συζήτηση περί μοναξιάς και μοναχικότητας. Τί είναι επιλογή και τί δεν είναι, τί είναι συμβιβασμός, πόσο βαρεθήκαμε τα situationships, πόσο είμαστε ή δεν είμαστε έτοιμοι για σοβαρή δέσμευση, και πόσο διαφορετικό είναι πλέον το φλερτ.

Αυτές οι κουβέντες γίνονται σχεδόν τελετουργικές. Ίσως γιατί, όπως δείχνουν στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου, ένας στους τρεις νέους στην Ε.Ε. αισθάνεται συχνά μόνος. Η μοναξιά έχει περάσει από την ιδιωτική εμπειρία στη δημόσια σφαίρα, ιδίως σε πόλεις όπως η Αθήνα.

Έχοντας παραγγείλει το ποτό σου, κοιτώντας δεξιά αριστερά βλέπεις τις παρέες που αποφορτίζονται από την εβδομάδα, ανεβάζουν το story τους και μιλούν με τους φίλους τους. Κατά λάθος το βλέμμα ίσως πέσει πάνω σε ένα κινητό που με ανοιχτό το dating app. Εντός ενός μπαρ, στο οποίο οι περισσότεροι – αν όχι όλοι – βρίσκονται στην ίδια ακριβώς φάση ζωής, έχοντας έρθει για τον ίδιο ακριβώς σκοπό. Δεν είναι τυχαίο πως σύμφωνα με το Pew Research Center, το 84% των νεαρών χρηστών dating apps δηλώνει πως τα χρησιμοποιεί ακόμα κι όταν βρίσκεται έξω.

Θυμάμαι περίπου το 2023 προσπαθούσε μανιωδώς μέσω influencer marketing να γίνει viral στο TikTok ένα νέο dating app. Το app αυτό χρησιμοποιούταν μέσα στο εκάστοτε μπαρ, με τον κόσμο που το ενεργοποιούσε εντός αυτού. Αφού λοιπόν matchαρες, είχες ένα πολύ περιορισμένο χρονικό πλαίσιο στο οποίο μπορούσες να πας να μιλήσεις από κοντά στο άλλο άτομο, πριν «χάσεις» το match σου. Η ιδέα για το app πανέξυπνη, η κοινωνική πραγματικότητα θλιβερή.

Η πραγματικότητα αυτή δεν είναι μεμονωμένη. Μελέτες δείχνουν πως το 61% των Gen Z χρηστών dating apps δηλώνουν ότι τα χρησιμοποιούν “για να περάσουν την ώρα τους” και όχι απαραίτητα για να βρουν ταίρι. Το φλερτ έχει γίνει gamified: scroll, match, ghost, repeat.

Τα άκρως ρεαλιστικά υποθετικά σενάρια μπορούν να συνεχιστούν ώρες. Γνωρίζεις έξω ένα άτομο, αμέσως σου ζητάται το Instagram σου, βγαίνεις ένα πρώτο ραντεβού και συζητάς για τα φοιτητικά σου χρόνια και την εργασιακή καθημερινότητά σου περιγράφοντάς την σαν ένα επεισόδιο του Office. Βγαίνεις ένα δεύτερο, ένα τρίτο, και κάπου εκεί η επικοινωνία είτε κολλάει, είτε εξαφανίζεται, είτε χάνεται στα ωράρια μπροστά σε μια οθόνη και στον ελάχιστο χρόνο που έχεις εβδομαδιαίως να αφιερώσεις στους κοντινούς σου ανθρώπους. Πνίγεσαι στο ξυπνητήρι που χτυπάει στις 07:00 και στο τελευταίο επεισόδιο που θα δεις πριν πέσεις για ύπνο, και ξεχνάς πολύ εύκολα αυτό το ένα άτομο που γνώρισες πριν δύο εβδομάδες στο Παγκράτι. Ξανά κατεβάζεις ένα dating app, κάθεσαι 5 λεπτά πριν σε πάρει ο ύπνος, και επιστρέφεις στις συζητήσεις της πρώτης παραγράφου.

Άρα τελικά τι φταίει; Ο περιορισμένος χρόνος, η συνήθεια, τα dating apps, η Αθήνα, ή στο τέλος η ημέρας, εμείς οι ίδιοι; Κατηγορούμαστε πολλές φορές από τους φίλους μας για τα «κουτάκια» που θέτουμε στις επιλογές μας. Στην πραγματικότητα όμως τα κουτάκια αυτά δεν είναι τίποτα άλλο παρά η συνήθειά, και η αδυναμία μας να ξεφύγουμε από αυτήν. Στη φάση ζωής που πλέον βρισκόμαστε, αντιμετωπίζουμε το dating και την ανάγκη για ουσιαστική και πραγματική επικοινωνία σαν μια βόλτα στο σούπερ μάρκετ. Έχεις τη λίστα με αυτά που «χρειάζεσαι», ξέρεις πολύ καλά τους διαδρόμους που βρίσκεται το κάθε προϊόν, και αγοράζεις κάθε φορά τα ίδια.

Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι το πως θα σπάσεις την μοναχικότητα της ρουτίνας, αλλά το πως η ίδια η ρουτίνα της ύπαρξης εντέλει κρατά τον άνθρωπο από το να ζει, και το πως οι ίδιοι πλάθουμε τα κουτάκια της οικειότητάς μας, και εγκλωβίζουμε τους εαυτούς μας σε αυτά. Σίγουρα η επικοινωνία στην μετά COVID εποχή έχει αλλάξει, έχοντας κανονικοποιήσει ακόμα περισσότερο το απρόσωπο και την ασφάλεια πίσω από αυτό. Αλλά, πόσο ακόμα θα προστατευόμαστε από το κουτί μας, μέχρι να μας πνίξει;

*Η Μαρία Σωτηροπούλου είναι Σύμβουλος Επικοινωνίας, απόφοιτη Πολιτικής Επιστήμης από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου στην Ευρωπαϊκή Διακυβέρνηση από το Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λέουβεν.