Μαμά ή Μαμάαααα!!!

Όταν ήμουν έγκυος και  μετά τη γέννα έψαχνα απελπισμένη  μια ομάδα για εγκύους ή βρεφομάνες να ανταλλάξω δυο λογικές  κουβέντες, να καταλάβω τι είναι αυτό που μου συμβαίνει και πως  μπορώ να είμαι ‘καλή’ μάνα.

Με μεγάλη μου χαρά θα ξέφευγα από τις υπερβολές των γιαγιάδων ότι ‘το δικό μου το παιδί μίλησε ενός έτους, περπάτησε 6 μηνών, πήγε τουαλέτα από 8 μηνών και περίπου τέλειωσε το πανεπιστήμιο 16 ετών’ γιατί η μανά η καλή προφανώς είναι η γιαγιά και η νέα μάνα είναι ούτως ή άλλως άχρηστη.

Εννοείται ότι στην Ελλάδα του 2000 δε βρήκα τίποτα σχετικό γιατί  ποιος πραγματικά νοιάζεται για  όλα αυτά τα θέματα και ποιος ξέρει  να τα χειριστεί; Αυτό που σε άλλες  χώρες θεωρείται αυτονόητο ότι  θα το φροντίσουν τα μαιευτήρια, οι δήμοι, οι σχολές γονέων και άλλοι φορείς στην Ελλάδα το αφήνουν στην «αγία» οικογένεια. Οι επαναλήψεις των λαθών της εμπειρίας γνωστές: υστερικά κακομαθημένα παιδιά, μαμάδες που δεν ξέρουν να βάζουν όρια, τσιρίδες, έλλειψη πρωτοβουλίας μέχρι τα 30 τουλάχιστον και παρκάρισμα στις γιαγιάδες στο στυλ ‘εγγόνι ήθελες, το έκανα, τώρα μεγάλωσε το’. Αποφάσεις παίρνονται αρκετές φορές από γονείς-παιδιά που ακόμα ρωτάνε τη μαμά τους στα 35 και στα 40 για τα καθημερινά. Παράλληλα βέβαια, αρκετοί είναι μορφωμένοι, έχουν μάστερ, διδακτορικά, γνώσεις, κουλτούρα κλπ. μόνο που στην ανατροφή του παιδιού έχουν χάσει τα βασικά ένστικτα και περιμένουν από τα τρία να ακούει Τζαζ, στα 6 να είναι cool και εάν είναι δυνατόν στα 12 να πάει για σπουδές στο Harvard.

Ευτυχώς όμως στο χάος υπάρχει  τάξη! Έτσι το έφερε η ζωή να συναντήσω την εξαιρετική φίλη ψυχολόγο-ψυχαναλύτρια Μερόπη Μιχαλέλη, που με δυο κουβέντες απλές μου έδωσε να καταλάβω την ουσία της γέννας και της εγκυμοσύνης λέγοντας ότι: «Η σημαντικότερη δυνατότητα που προσφέρει μια εγκυμοσύνη και οι μήνες που την ακολουθούν είναι η μεγάλη δυνατότητα αλλαγής που προσφέρεται στους γονείς: Φαίνεται  ότι όλη  η περίοδος από την εγκυμοσύνη και μέχρι το 2ο – 3ο χρόνο της ζωής του παιδιού, αποτελεί μια κρίσιμη περίοδο τόσο για τον ψυχικό κόσμο της μητέρας όσο και για τον εν τω γίγνεσθαι ψυχικό κόσμο του παιδιού. Ο ψυχικός κόσμος της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη είναι εύπλαστος διότι αναζωπυρώνονται τότε παλιές άλυτες συγκρούσεις, «παλιοί πόνοι» της μητέρας σε σχέση με τις δικές της πρώιμες και στενές σχέσεις, οι οποίοι παραμένουν άλυτοι σε λανθάνουσα κατάσταση. Με τον τρόπο αυτό, διευκολύνεται η δυνατότητα της μητέρας να ταυτισθεί με τις ανάγκες του μωρού της και έτσι να σχετισθεί μαζί  του αρμονικά. Η ευπλαστότητα στην ψυχική λειτουργία των γονέων αλλά και του μωρού, τους πρώτους μήνες της γνωριμίας τους, αλλά και η επιθυμία των γονέων να κάνουν ό,τι το καλύτερο για το παιδί τους, κινητοποιούν τεράστιες και άγνωστες μέχρι τότε δυνάμεις αλλαγής στους γονείς. Αντικρίζοντας το πλούσιο δυναμικό του παιδιού του, είναι σαν να ξαναβρίσκει ο γονέας αυτό που θα μπορούσε να ήταν ο ίδιος και να ξεκινά και πάλι μια πορεία που είχε διακοπεί. Όταν την περίοδο μετά τη γέννηση του παιδιού, προσφέρεται στους γονείς ένας  χώρος όπου μπορούν να  νοιώσουν ασφαλείς ώστε να εκφράσουν αυτά που νιώθουν ως αδυναμίες τους, περιορισμούς, αδεξιότητες, παρελθούσες αποτυχίες , αυτό αποτελεί ένα νέο «μοντέλο σχέσης», έτσι όπως θα κληθούν να το εφαρμόσουν με το παιδί τους: Αναγνωρίζοντας αυτά που αποτελούν δικές τους αγωνίες και περιορισμούς, διαχωρίζονται από το παιδί και απελευθερώνουν τη θέση του από τις μαζικές προβολές που θα μπορούσαν να κάνουν σ’ αυτό. Όταν η μητέρα περιβάλλεται από ένα περιβάλλον ασφάλειας , μπορεί να παρέχει αυτό το αίσθημα ασφάλειας  στο παιδί της κι  αυτό με τη σειρά του θα μπορέσει να ανακαλύψει και να εξερευνήσει τον κόσμο».

Με αυτά τα εμπνευσμένα  λόγια την Παρασκευή 12 Απριλίου του 2013 χάρη στην εθελοντική προσφορά της Μερόπης ξεκίνησε στον ΑΡΔΗΤΤΟ ( www.ardittos.eu) μια ομάδα αλληλοβοήθειας για έγκυες και μωρομάνες.

Η εικόνα μοναδική! Μαμάδες με μωρά από διάφορα μέρη της Αθήνας, γνωρίζονται, μιλάνε, ανταλλάσσουν απόψεις, χαίρονται, προβληματίζονται. Οι γείτονες και ειδικά γιαγιάδες και παππούδες περνάνε απέξω σταματάνε και κλαίνε από συγκίνηση. Οι φίλες μου λένε «μακάρι να υπήρχε κάτι τέτοιο και για μας όταν γεννήσαμε τα μωρά μας αλλά και στην εγκυμοσύνη»!

Δεν είναι τόσο δύσκολο. Ούτε ιδιαίτερα δαπανηρό αφού το κόστος όλο και ποιο πολύ μας αφορά! Αρκεί να καταλάβουμε σαν κοινωνία και πολιτεία που είναι οι προτεραιότητες μας. Να πάψουμε να θεωρούμε τα παιδιά πολίτες τρίτης κατηγορίας. Όλες οι προηγμένες χώρες – βλέπε Σκανδιναβικές, Δανία, Φιλανδία, Καναδά – δίνουν έμφαση στην ανατροφή των παιδιών από την εγκυμοσύνη, τη γέννα και την προσχολική ηλικία επενδύοντας στους μελλοντικούς πολίτες και στο μέλλον των χωρών τους. Μέχρι όμως να ξυπνήσει η πολιτεία ως άλλη ωραία κοιμωμένη ευτυχώς ξυπνήσαμε εμείς και περιμένουμε όλες τις έγκυες και νέες μαμάδες να έρθουν και να μας συντροφέψουν σε μια παρέα που θα μπορεί να κοιτάει στα μάτια τα παιδιά της!!

* Η Άννα Τσιμπουκλή είναι εκπαιδευτική Ψυχολόγος