Τράπεζες: από τα “ακριβότερα” επιχειρηματικά δάνεια στην ευρωζώνη

Την κατά καιρούς γκρίνια φορέων της αγοράς ότι οι συνεχείς μειώσεις των επιτοκίων από την ΕΚΤ τον τελευταίο χρόνο δεν έχουν περάσει στα δανειακά προϊόντα των ελληνικών τραπεζών, επιβεβαιώνει η Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς το κόστος δανεισμού των ελληνικών επιχειρήσεων εξακολουθεί να παραμένει από τα υψηλότερα στην Ζώνη του Ευρώ.

Στην τελευταία έκθεση για την Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα η ΤτΕ επισημαίνει ότι «τα επιτόκια των ελληνικών τραπεζών, τόσο για τα υφιστάμενα δάνεια όσο και για τις νέες συμβάσεις δανείων προς επιχειρήσεις, εξακολουθούν να είναι μεταξύ των υψηλότερων στη Ζώνη του Ευρώ, παρά την υποχώρηση που σημείωσαν το 2024 αλλά και τους πρώτους μήνες του 2025».

Με βάση τα στοιχεία του περασμένου Μαρτίου, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο για νέα δάνεια προς επιχειρήσεις διαμορφώθηκε στο 4,3% ενώ στο 4,8% διαμορφώθηκε το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο για τα υφιστάμενα δάνεια, όταν το αντίστοιχο για τα νέα δάνεια στην Ευρωζώνη ήταν 3,93%.
Παρ’ όλα αυτά η ΤτΕ κάνει και δύο επισημάνεις. Αρχικά τονίζει ότι οι πρόσφατες μειώσεις των επιτοκίων από την ΕΚΤ – κατά 175 μονάδες βάσης από τον Ιούνιο του 2024 έως και τον Απρίλιο του 2025 – έχουν συμβάλει στην μερική αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού από το υψηλό του 6% τον Δεκέμβριο του 2023 σε ό,τι αφορά τις νέες πιστώσεις και το ακόμη ψηλότερο 6,4% για τα υφιστάμενα δάνεια.

Η δεύτερη επισήμανση έχει να κάνει με τα κριτήρια των πιστοδοτήσεων που εφαρμόζουν οι ελληνικές τράπεζες, με την ΤτΕ να τονίζει ότι η σχετική διαδικασία στη χώρα μας είναι πιο «χαλαρή» σε σχέση με όσα ισχύουν στην Ευρωζώνη, αναδεικνύοντας ουσιαστικά ότι η προσφορά δανείων από τις ελληνικές τράπεζες προς τις εγχώριες επιχειρήσεις είναι ουσιαστικά πιο «εύκολη» για τις τελευταίες διαδικασία.

Αυξημένη ζήτηση

Τα «χαλαρά» κριτήρια φαίνεται να συντηρούν την ζήτηση για επιχειρηματικά δάνεια σε ικανοποιητικά επίπεδα, καλλιεργώντας στις διοικήσεις των τραπεζών ότι θα επιτευχθούν οι στόχοι της πιστωτικής επέκτασης που έχουν τεθεί στα business plans που παρουσιάστηκαν σε μετόχους και επενδυτές.

Σύμφωνα πάντα με την ΤτΕ οι παράγοντες που επηρέασαν θετικά τη ζήτηση των δανείων από επιχειρήσεις είναι οι «πάγιες επενδύσεις», τα «αποθέματα και κεφάλαια κίνησης», οι «συγχωνεύσεις / εξαγορές, η αναδιάρθρωση επιχειρήσεων», καθώς και το «γενικό επίπεδο των επιτοκίων».
Η τάση αυτή είναι αντίστροφη σε σχέση με τη ζήτηση δανείων στην Ευρωζώνη, όπου μετά από δύο τρίμηνα ασθενούς ανάκαμψης το 2024 –για πρώτη φορά από το 2022– η ζήτηση των δανείων από επιχειρήσεις επανήλθε σε αρνητικό επίπεδο για το πρώτο τρίμηνο του 2025.

Δανεισμός επιχειρήσεων

Στην Ελλάδα, αντιθέτως, ο δανεισμός των επιχειρήσεων είναι σταθερά ανοδικός τα τελευταία χρόνια τροφοδοτώντας και την πιστωτική επέκταση, που κινήθηκε με ρυθμό 9,5% μεσοσταθμικά όλο το 2024, φθάνοντας στο 16,8% τον Μάρτιο του 2025.
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζα της Ελλάδος, η μεσοσταθμική καθαρή ροή χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, δηλαδή τα νέα δάνεια μετά τις αποπληρωμές υφιστάμενων οφειλών, αυξήθηκε σε 2 δισ. ευρώ το 2024 από 1,4 δισ. ευρώ το 2023. Ετσι η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων αντιπροσωπεύει το 62% της συνολικής χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα στη χώρα.

Η ρευστότητα των επιχειρήσεων αναμένεται να συνεχίσει να υποστηρίζεται στο εγγύς μέλλον τόσο από την προσφορά χρηματοδοτικών πόρων μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας όσο και από τα χρηματοδοτικά εργαλεία (όπως η δημιουργία νέων προγραμμάτων με σκοπό την παροχή συγχρηματοδοτούμενων δανείων, εγγυήσεων, μικροπιστώσεων και συνεπενδύσεων στο πλαίσιο υλοποίησης του ΕΣΠΑ 2021-2027, η δημιουργία νέου ταμείου εγγυήσεων δανείων προς μεγάλες επιχειρήσεις κ.ά.).

Το πρώτο τρίμηνο

Ίδια περίπου κατάσταση επικράτησε και κατά το πρώτο τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσαν οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες, η μεγάλη πιστωτική επέκταση αφορούσαν κυρίως τα νέα δάνεια προς επιχειρήσεις, ενώ για τα δάνεια προς τους ιδιώτες οι τραπεζίτες σημείωσαν ότι τα μεν καταναλωτικά δάνεια και τα δάνεια προς μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματίες κινούνται αυξητικά, την ώρα που η ζήτηση για στεγαστικά παραμένει υποτονική.

Παρ’ όλα αυτά το εγχώριο πιστωτικό σύστημα αναμένει αύξηση της πιστωτικής επέκτασης για το σύνολο του 2025 καθώς τα επιτόκια βρίσκονται σε πτωτική τροχιά, το διαθέσιμο εισόδημα έχει αυξηθεί, η ανεργία υποχωρεί και, κυρίως, η ελληνική οικονομία παρουσιάζει θετικές προοπτικές, αναμένοντας ρυθμό ανάπτυξης σημαντικά υψηλότερο από αυτόν της Ευρωζώνης.