Eurovision: Η αλλαγή στην ψηφοφορία που φέρνει τα πάνω – κάτω στα 12αρια των επιτροπών

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο διαγωνισμός της Eurovision αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο αποδίδονται οι περίφημοι βαθμοί στις διαγωνιζόμενες χώρες. Μπορεί το douze points, ten points να παραμένει αναλοίωτη αξία στο χρόνο, ωστόσο από τη γέννηση του θεσμού ως και σήμερα έχουν αλλάξει πολλά. Η πιο ριζική μεταβολή, η οποία εν πολλοίς και μεταξύ μας έφερε τον διαγωνισμό και σε χώρες που δεν είχε βρεθεί ποτέ (ανάμεσά τους και η Ελλάδα) ήταν η συμμετοχή του τηλεοπτικού κοινού, μέσω του televoting.

Για κάποια χρόνια, ο νικητής προέκυπτε αποκλειστικά από την ψήφο του τηλεοπτικού κοινού, ώσπου οι μεγάλες πέντε, που πέραν του τίτλου αποδεικνύονταν – και εξακολουθούν να είναι – μεγάλες χαμένες (losers που λένε και οι Αμερικάνοι) αντέδρασαν έντονα. Οι ψήφοι καλής γειτονίας, τα γεωγραφικά μπλοκ, λίγο που το πρώην ανατολικό μπλοκ έσπασε σε τόσες χώρες που τα 12αρια σε Ρωσία και λοιπές ανατολικές δυνάμεις πήγαιναν σύννεφο και η διοργανώτρια EBU επιστράτευσε και πάλι τις κριτικές επιτροπές.

Το αποτέλεσμα πλέον προκύπτει 50/50 από κοινό και επιτροπές και εδώ και δύο χρόνια, η ψήφος των φαν της Eurovision παρουσιάζεται ξεχωριστά από εκείνη των κριτών. Αυτό το τελευταίο εύρημα, εκτός από σασπένς ως το τελευταίο λεπτό, αναφορικά με την ανάδειξη του νικητή, αναδεικνύει και την τεράστια διαφορά στην προτίμηση των τηλεθεατών.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Πολωνίας το 2016 (βλ. πίνακα), όταν η συμμετοχή βρέθηκε προτελευταία μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων από τις κριτικές επιτροπές και τρίτη, παρακαλώ, στην προτίμηση του κοινού. Την ίδια άλλωστε χρονιά, η Ουκρανία έκλεβε το τρόπαιο από τα χέρια της Ρωσίας με τον ίδιο σχεδόν τρόπο, αφού η συμμετοχή της Μόσχας ήρθε πρώτη με διαφορά 40 βαθμών στο televoting, αλλά κατέληξε πέμπτη και 81 μονάδες πίσω από την Ουκρανία στην προτίμηση των επιτροπών. Η δε Ουκρανία, παρότι δεύτερη σε κοινό και επιτροπή, στέφθηκε νικήτρια.

Τι αλλάζει στην ψήφο των επιτροπών

Και κάπως έτσι φτάνουμε στο σήμερα. Η EBU είχε προϊδεάσει από τον Γενάρη για την αλλαγή στην ψηφοφορία των κριτών, η οποία θα προκύπτει πλέον με εκθετικό μοντέλο βαρύτητας της κάθε βαθμολογίας. Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, η ομαδική κατάταξη του τραγουδιού θα μετράει περισσότερο από την ατομική επιλογή του εκάστοτε κριτή. Με απλά λόγια, αν ένα τραγούδι βρεθεί σε υψηλή θέση από την πλειοψηφία των κριτών, ας πούμε στους τέσσερις από τους πέντε, τότε μια χαμηλή κατάταξη δεν θα επηρεάζει καθοριστικά την βαθμολογία του.

Μια συμμετοχή που ερχόταν δεύτερη ή τρίτη στην επιλογή όλων των κριτών, είχε περισσότερες πιθανότητες να καταλήξει με το 12αρι της χώρας

Πάρτε για παράδειγμα το ενδεχόμενο μια συμμετοχή να κατατάσσεται στην πρώτη θέση από τέσσερις κριτές (καλούνται να βάλουν σε σειρά προτίμησης όλες τις χώρες του τελικού) και ένας να την αξιολογεί στη 20η. Μέχρι σήμερα, οι βαθμοί θα συμψηφίζονταν, ρισκάροντας να στοιχίσουν ακόμη και το 12αρι στο εν λόγω τραγούδι. Την ίδια ώρα ένα άλλο κομμάτι που ερχόταν δεύτερο ή τρίτο στην επιλογή όλων των κριτών, είχε περισσότερες πιθανότητες να καταλήξει με το 12αρι της χώρας από την επιτροπή.

Σκεφτείτε και αυτό το παράδειγμα. Τέσσερις από τους κριτές κατατάσσουν μια συμμετοχή στην 10η θέση και ένας από αυτούς στην πρώτη. Αυτή η χώρα ενδεχομένως να μην έπαιρνε κανέναν βαθμό με το ισχύον σύστημα. Αντίθετα, με βάση το νέο τρόπο υπολογισμού, έχει ελπίδες να γράψει κάποιον βαθμό στον πίνακα.

Με βάση το νέο εκθετικό μοντέλο βαρύτητας, όσο υψηλότερη είναι η κατάταξη του κριτή, τόσο πιο σημαντική είναι για την τελική απόδοση του βαθμού (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10 και 12) και αντίστροφα όσο μικρότερη είναι η θέση του, τόσο λιγότερο βαραίνει για το τελικό αποτέλεσμα της κάθε εθνικής επιτροπής.

Τι ίσχυε από το 2013 έως το 2017:

• Κάθε χώρα που παίρνει μέρος στο διαγωνισμό συστήνει με ευθύνη του ραδιοτηλεοπτικού φορέα – μέλους της EBU μια κριτική επιτροπή από πέντε μέλη.
  
• Κάθε μέλος βάζει σε κατάταξη κάθε τραγούδι από την 1η έως την 26η θέση, δηλαδή από το καλύτερο στο χειρότερο
  
• Με το άθροισμα των κατατάξεων του κάθε κριτή έβγαινε ένας μέσος όρος και το τραγούδι με τη καλύτερη βαθμολογία έπαιρνε το 12αρι, το αμέσως επόμενο το 10αρι και ούτω καθεξής.

Τι ισχύει από φέτος:

• Κάθε χώρα εξακολουθεί να έχει μια κριτική επιτροπή 5 μελών
  
• Κάθε κριτής θα κατατάσσει και πάλι όλα τα τραγούδια από την 1η έως την 26η θέση με σειρά προτίμησης.
  
• Αυτή τη φορά ωστόσο, κάθε θέση από το 1 ως το 26, έχει μια προκαθορισμένη βαθμολογία, με προκαθορισμένο συντελεστή. Η βαθμολογία λοιπόν κάθε κριτικής επιτροπής υπολογίζεται πλέον από ένα εκθετικό μοντέλο βαρύτητας της κάθε θέσης. Το άθροισμα των βαθμών για τα 26 τραγούδια από τους πέντε κριτές δίνει τη σειρά προτίμησης των διαγωνιζόμενων τραγουδιών της κριτικής επιτροπής κάθε χώρας. Με βάση αυτή, αποδίδονται βαθμοί (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 12) στις δέκα πρώτες συμμετοχές.
  

Κατά τα άλλα, εμείς το βράδυ του τελικού θα ακούσουμε την κλασική βαθμολογία των κριτών από κάθε χώρα, να αποδίδεται με τα γνωστά 8, 10 και 12αρια. Στη συνέχεια, όπως συνηθίζεται τα τελευταία τρία χρόνια, θα αθροιστούν ξεχωριστά οι βαθμοί των τηλεθεατών, όπως προέκυψαν αθροιστικά και από τις 43 συμμετέχουσες χώρες μέσω του televoting.